Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi azərbaycan döVLƏt iqtisad universiteti fakultə : «Əmtəəşünaslıq»
Yüklə 337,24 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Erqonomik xassələri
- Estetik xassələri
- Cədvəl 2. Keyfiyyət göstəricilərinin adı Yüksək qiymət (balla) Attestasiyadan keçirilmiş
6
əvvəl yuxarıda adları göstərilən istehlakçı tələblərinin ödənilməsi göstərilən xassələrin kompleksi ilə təmin edilir. Şüşə məmulatının funksional xassələri. Məmulata verilən funksional tələblərə uyğun verili rvə həmin tələblərin ödənilməsini təmin etmək üçündür. Çünki məmulat təyinat etibarilə öz funksiyasını yerinə yetirə bilmirsə, o, digər tələblərə uyğun olsa da, öz təyinatı üçün yararsız hesab edilir. Şüşə məmulatı təyinatından asılı olaraq əsas iki funksiyanı yerinə yetirir: başlanğıc funksiyanı, yəni ərzaq və içkini qəbul edir; son funksiyanı, yəni ərzağı, içkini tam, yaxud lazımi qədər hissə-hissə verir. Məmulatın başlanğıc funksiyası şüşənin xassələrindən asılıdırsa, son funksiyası onun konstruksiya xüsusiyyətlərindən asılıdır. Şüşənin qeyri-üzvi tərkibli olması, onun yüksək sıxlığını, kimyəvi və korroziya davamlılığını, temperatura və mexaniki davamlılığını, şüşə qablara yerləşdirilən ərzaq və içkinin xassələrini saxlama qabiliyyətini təmin edir. Məmulatlarda forma və ölçülərin təyinatına cavab verən funksional əsasının yaradılmasında layihə həllinin əhəmiyyəti vardır. Məsələn, qrafindəki məhsulun üst sahəsinin hava ilə az təmasda olması üçün onlar dar boğazlı və tutumu 1-2 l- dən az olmayaraq hazırlanır. Çoxlu məhsul saxlamaq və çox porsiyalarla tökmək üçün enli boğazlı və enli burçu olan dolçalardan istifadə edilir. Məmulatın ərzaq və içkini qəbul etmək və saxlamaq qabiliyyətini xarakterizə edən xassələri, əsasən laboratoriya, qalanları isə ekspert üsulu ilə təyin edilir.
erqonomik tələblər meydana çıxır. Bu tələblər, hər şeydən əvvəl şüşə məmulatlarında erqonomik xassələrlə, yəni istifadə rahatlığı və gigiyenikliyi göstəriciləri ilə təyin edilir. Məişət qablarının komfortluğu (istifadə rahatlığı) onun tutmağa, aparmağa, saxlama funksiyasının yerinə yetirməsinə imkan verməsi, yuyulması və s. asanlığı ilə müəyyən edilir. Bu zaman məmulatın forma və tutumu, dəstəyinin vəziyyəti,
7
onların formasının barmaqlara və s. uyğun olması nəzərə alınır. Məmulata qulluq rahatlığı qiymətləndirilərkən onun yuxarı hissəsinin diametrinə, səthinin xarakterinə, iti, kəsən və cızılmış sahələrinin olmasına, künclərinə, çıxıntılarına diqqəty etirilir. Məmulatın rahatlığı, həmçinin daşınma, qablaşdırma, saxlama mümkünlüyü üçün də nəzərə alınır. Şüşə qabın gigiyenik xassələri, hər şeydən əvvəl şüşənin təbiəti və xassələri ilə müəyyənləşdirilir. Şüşə məmulat yüksək kimyəvi davamlılığa malik olmalıdır, insan orqanizmi üçün zərərsiz olmalıdır. Gigiyenik cəhətdən qiymətləndirilmə zamanı çirklənmə göstəricisi də nəzərə alınır. Onlar sadə, yüngül və tez təmizlənən olmalıdır.
Məişət
şüşə məmulatlarının estetik xassələri kompozisiyasının bütövlüyü, forma və informativliyi ilə xarakterizə olunur. Kompozisiyanın bütövlüyü məmulatda hissə elementlərin müəyyən qaydada vahid məqsəd üzrə yerləşməsindən ibarətdir. O, məmulatın dekorativ quruluşundan və formasından asılıdır. Məmulatın və onun elementlərinin qeyri-müəyyən konturu, materialın təbii xassələrində gizlənən pis rəng və bəzək məmulatın formasını, estetik görünüşünü pisləşdirir. Məmulatın hissələri ilə tərəflərinin ölçülərinin əlaqəsi, bəzəyi onun proporsionallığı ilə xarakterizə olunur. Formanın səmərəliliyi, onun məmulatın funksional təyinatına və əhatə edən mühit şəraitinə uyğunluğu ilə xarakterizə olunur. şüşə məmulatın orijinallığı, informativliyi və onların müasir üslub və modaya uyğun olması ilə təyin edilir. Orijinallıq bu məmulatın formasının fərdi xüsusiyyətidir ki, onların analoji təyinatlı məmulatlardan fərqləndirir. Aşağıdakı cədvəldə şüşə məmulatların estetik xassələrinin qruplaşması verilmişdir.
8
Şüşə məmulatının estetik xassələri Kompozisiyanın bütövlüyü Formasının səmərəliliyi Informativliyi Xassələrin qrupu Forma
əmələ gətirici xassə Harmoniklik xassəsi Funksional səlistlik Materialların aşkara çıxarılması Vahid xassə
Sahə qərarı
Proporsiya, miqyas,
kontrast Forma və onun elementlərinin sahəsinin qanunauyğunluğu Forma plastiklərinin materialın xassələrinə uyğunluğu Stilə,
modaya uyğunluğu
Dekorativ həlli
Forma və onun elementlərinin dekorativliyinin qanunauyğunluğu Plastik formalarının texnoloji emala uyğunluğu Dekorativ materialına uyğunluğu Orijinallığı
Bunu aşağıdakı cədvəldən görmək olar.
Keyfiyyət göstəricilərinin adı Yüksək qiymət (balla) Attestasiyadan keçirilmiş məmulatların göstəricilərinin qiymətləndirilmə hüdudu (balla) Məmulatın növü, forma və bəzəyi 15
15-13 Məmulatın hazırlıq keyfiyyəti 9 9-18
Şüşəsinin keyfiyyəti 6 6 Kompozisiyanın bütövlüyü şüşə qabların estetik xassələrinin məcmusu kimi onun bəzəndirilməsi, quruluşu, forma uyğunluğundan ibarətdir. Şüşə məmulatlarının etibarlılığı, uzunömürlülüyü və qorunması ilə təyin edilir. Ən çox uzunömürlülük əhəmiyyətə malikdir. Bu da fiziki və mənəvi köhnəlmə ilə xarakterizə edilir. Əlavə detallı, mürəkkəb formalı, hündür ayaqlı məmulatlar az etibarlıdır.
Yüklə 337,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|