Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏt pedaqoji universiteti
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Təcrübə 2. Metalların korroziyası. Metalların bir-biri ilə kontaktının onların turşularda həll olmasına təsiri.
- Təcrübə 3. İngibitorun köməyi ilə korroziyadan mühafizə .
- Şəkil 24.
- Təcrübə 2. Kalium və onun birləşmələri. a) Kalium–nitratın alınması.
106 d) Sınaq şüşəsinə 2-3 ml qatı gümüş-nitrat məhlulu töküb, üzərinə bir damcı civə salın. Bir neçə dəqiqədən sonra məhlulda əmələ gələn dəyişikliyi müşahidə edin və reaksiya tənliyini yazın. Apardığınız təcrübələrə əsasən metalları aktivliyinin artmasına görə necə düzərdiniz? Təcrübə 2. Metalların korroziyası. Metalların bir-biri ilə kontaktının onların turşularda həll olmasına təsiri. a) Sınaq şüşəsinə az miqdarda duru sulfat turşusu töküb, içərisinə 1-2 sink parçası salın reaksiyanın əvvəlcə sürətli getdiyini, sonra isə yavaşıdığına (qaz qabarcıqlarının çıxması sürətinə əsasən) diqqət etdikdən sonra məhlula mis məftil salıb, onu sink parçasına toxundurun. Nə müşahidə edilir? Reaksiyanın sürətlənməsinin səbəbini izah edin. b) Sınaq şüşəsinə azca durulaşdırılmış xlorid turşusu töküb, içərisinə 1-2 sink parçası salın və ona maqnezium məftili toxundurun. Nə müşahidə olunur? Nəticə çıxarın. Təcrübə 3. İngibitorun köməyi ilə korroziyadan mühafizə . a) İki kiçik stəkanın birinə 20-25 ml 2N xlorid turşusu məhlulu tökün. Onlardan birinə 5 ml anilin əlavə edin və qarışdırın. Bir ölçüdə iki kiçik dəmir lövhəsini sap vasitəsilə şüşə çubuqlara bağlıyın və onları stəkanların ağzına qoyaraq, lövhələri asılmış halda mayenin içərisinə salın. Nə müşahidə olunur? İngibitor (anilin) reaksiyaya necə təsir edir. b) İki sınaq şüşəsinin hər birinə 1:5 nisbətində olan 4-5 ml sulfat turşusu məhlulu töküb, içərisinə dəmir mıx salın və qızdırın. Sınaq şüşələrindən birinə ingibitor kimi 2-3 damcı kalium-yodid məhluli əlavə edin. Nə müşahidə olunur? Nəticə çıxarın. 107 2-ci iş. Natrium, kalium və onların birləşmələri. Ləvazimat və reaktivlər: U şəkilli boru, kömür elektrodlar, spirt lampası, qısa borulu qıf, süzgəc kağızı, natrium metalı, fenolftalein məhlulu, natrium-xloridin doymuş məhlulu, nixrom məftil, kalium-xlorid, natrium-nitrat kristalları. Təcrübə 1. Natrium və onun birləşmələri. a) Natriumun su ilə qarşılıqlı təsiri. Kiçik kristallizatora yarısına qədər su töküb içərisinə buğda boyda təmizlənmiş natrium salın. Nə müşahidə edilir? Baş verən hadisələrin səbəbini izah edin və reaksiya tənliyini yazın. Natriumun su ilə reaksiyası başa çatdıqdan sonra məhlula 1-2 damcı fenolftalein məhlulu əlavə edin. Məhlul nə üçün moruğu rəng alır? b) Natriumun qatı xlorid turşusu ilə qarşılıqlı təsiri. Təcrübəni 24–cü şəkildəki cihazda aparmalı.Sınaq şüşəsinə bir qədər qatı xlorid turşusu töküb (nə üçün turşunu duru yox qatı götürmək lazımdır?) içərisinə kiçik natrium parçası atın və ağzını şüşə qıfla bağlayın. Çıxan hidrogen qazını qıfın ucunda yandırın. Sınaq şüşəsinin dibində nə yığılır? Reaksiyanın tənliyini yazın. Təcrübə zamanı qatı xlorid turşusundan başqa digərlərindən ( sulfat, nitrat və s.) qətiyyən istifadə etmək olmaz! Nə üçün? c) Natrium-hidroksidin elektroliz üsulu ilə alınması. U şəkilli boruya natrium-xloridin doymuş məhlulunu töküb, içərisinə kömür elektrodlar salın. Elektrodlara mis məftil bağlayın, düzləndirici ilə birləşdirin və məhlula 12 volt gərginlikli cərəyan buraxın. Nə müşahidə edilr? Elektrodlarda hansı maddələr alınır? Onları necə təyin etmək olar? Məhlula fenolftalein məhlulu əlavə etməklə natrium- hidroksidin alındığını müəyyən edin. Baş verən reaksiyanın tənliyini yazın. Şəkil 24. Natriumun qatı xlorid turşusu ilə qarşılıqlı təsiri. 108 d) Natriumun duzunun alovu boyaması. Nixrom məftili xlorid turşusu ilə bir neçə dəfə yuyub közərtdikdən sonra natrium-xloridin qatı məhluluna batırıb spirt lampasının rəngsiz alovuna daxil edin. Nə müşahidə olunur? Natrium ionu alovu hansı rəngə boyayır? Təcrübə 2. Kalium və onun birləşmələri. a) Kalium–nitratın alınması. Kiçik stəkanda 30 ml suda 11 q kalium-xloridi qaynatmaqla həll edin. İsti məhlul üzərinə 12,5 q narın əzilmiş natrium-nitrat əlavə edin və asbestli tor üzərində bir neçə dəqiqə qaynadın. Məhlulu, qısa borusu olan qıfda süzün. Filtratı soyudub, kalium-nitrat kristallarının çökməsini müşahidə edin. Dekantasiya ilə kristalları məhluldan ayırın və süzgəc kağızı arasında qurudun. Reaksiyanın tənliyini yazın. b) Kalium duzunun alovu boyaması. Nixrom məftili xlorid turşusu ilə bir neçə dəfə yuyub közərtdikdən sonra kalium-nitratın qatı məhluluna batırıb spirt lampasının işıqsız alovuna daxil edin. Nə müşahidə edilir? Kalium ionu alovu hansı rəngə boyayır? 3-cü iş. Maqnezium, kalsium və suyun codluğu. Ləvazimat və reaktivlər: sınaq şüşələri, pipet, metal ştativ, spirt lampası, kibrit, çətin əriyən sınaq şüşəsi, düzbucaq şəkilli şüşə borusu olan tıxac, metal ştativ, silindirlər, sumbata kağızı, çini puta qapağı, kristallizator, nixrom məftil, kiçik taxta parçası, çay qumu, maqnezium tozu, maqnezium-karbonat tozu, əhəng suyu, maqnezium-sulfat, kalium-hidroksid, ammonium-hidroksid, fenolftalein məhlulları, distillə suyu, kalsium metalı, kalsium-karbonat tozu, lakmus kağızı, kalsium-xlorid, natrium-sulfat, kalium-sulfat məhlulları, 50%-li sulfat turşusu məhlulu, natrium- karbonat. Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|