Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan miLLİ konservatoriyasi
Yüklə 3,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
8 zərif səsləri də - musiqini də, dəhşətli səsləri də - top sədalarını da insan yaradır. Birinci xeyirxahlıq, səadət zövq üçündür, ikincisi bədxah, xəbis niyyətlərə xidmət edir, müsibətlər gətirir, fəlakət daşıyır. Böyük Vətən müharibəsi başlananda bütün evlərdən radioqəbuledi- cilər yığılmışdı, onları müharibə bitəndən sonra qaytaracaqdılar. Amma bəzi insanlar hələ də inad edir, radioqəbulediciləri evlərində gizlədirdilər, ona görə yox ki, xarici radiostansiyaların əcnəbi dildə verilişlərinə qulaq assınlar, ona görə ki, onlar musiqi dinləmək istəyirdilər. Kamil müəllim məhz belə ağır bir dövrdə, insanların musiqiyə, şirin təranələrə tamarzı qaldığı zamanlarda tarını yerə qoymadı, mizrabını simlərə toxunduraraq insanlara sevgi, ümid, inam hissi aşıladı, onun ifası qəlbləri həyəcanlan- dırdı, təlatümə gətirdi. Bu da savaşa qarşı bir etiraz idi. Musiqinin savaşıydı! Kamil müəllim həmin ağır illərdə inanırdı ki, həmin o birinci səs ikinci səsi mütləq batıracaq. İnanmasaydı, hələ müharibə bitməmiş gəlib tarını götürüb yenidən cəbhəyə qayıtmazdı. O, üfüqdəki qələbəni görürdü, ona inanırdı. Amma bu üfüqə aparan məşəqqətli yolda nə qədər yoxuşlar, yarğanlar da vardı. Bu yolları keçmək lazım idi. Kamil Əhmədov bütün çətinliklərə sinə gərərək o keçilməz yolları dəf etdi, dizləri bərkidi, inadı daş qıran oldu, dözümü daha da mətinləşdi. Hərbi xidmətdən tərxis olunduqdan sonra Kamil müəllim Asəf Zeynallı adına Musiqi Məktəbinə işə düzəlir, bu təhsil ocağında muğam sənətinin korifeylərindən olmuş Seyid Şuşinskinin konsertmeysteri kimi öz sənətini daha da təkmilləşdirərək muğamın sirlərinə yiyələnir. Onun ömrünün sonrakı illəri yaradıcılıq axtarışları və uğurları, sevincləri ilə dolu olub. Kamil Əhmədov bütün həyatı boyunca doğma tarına sadiq qalıb. Uzun illər Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında, Gənc Tamaşaçılar Teatrında solist kimi fəaliyyət göstərib. Sadıqcanın, XIX-XX əsrlərdə yaşamış, zəmanəsinin görkəmli tarzəni Mirzə Fərəcin təkmilləşdirdiyi tarı Kamil müəllim bir qədər də mükəmməl və öz sələflərinin başladığı missiyanı uzun illər boyu çiyinlərində daşıdı. Azərbaycan tarına o da öz əlavələrini elədi. Tarda zəng simlərin xüsusi yerləşdirilməsi muğama aid akkord sistemini qurmağa imkan verir. Sadıqcanın tarında 7 əsas sim, cəmi 11 sim, 9 aşıx var. Sonralar tarda müəyyən dəyişikliklər edildi və son dövr tarda dəyişikliklər edənlərdən biri də Kamil Əhmədov olmuşdur. Musiqimizin çoxşaxəli olması onunla sübuta yetirilir ki, burada bütün Şərq aləmindən nümunələr var. Muğamlarımız 17-19 pərdəli sistemdə ifa olunur. Tar ümumbəşəri musiqini özündə təcəssüm etdirir, sırf Azər- baycan musiqisinə aid olan alət deyil, bütün dünyaya, Şərq musiqisinə açılan qapıdır. Lad düz oxunarsa, muğamı istədiyin kimi improvizə edə bilərsən. 9 Muğaç istənilən qədər improvizasiyanı qəbul edən bir musiqidir. Müəyyən lad hüdudunda muğama istədiyin formada sonluq vermək olur. Kamil müəllim bütün bu incəlikləri tələbələrinə başa salırdı. O, tar ifaçılığının inkişafı üçün çox çalışırdı. Onun tələbələri arasında Azərbaycanın adlı-sanlı tarzənləri var ki, onlar bu gün də muğamatımızı yaşadırlar, öz bilik və bacarıqlarını yeni gələn nəslə öyrədirlər. Tanınmış tarzənlərdən Ceyran Haşımova, Əkrəm Məmmədov, Əbdülağa Nəcəfov, uzun illərdir “Xatirə” xalq çalğı alətləri ansamblına rəhbərlik edən Adil Bağırov, professor, Əməkdar Elm Xadi- mi Məmmədağa Kərimov, Qədir Məmmədov, Ağasəlim Abdullayev, konservatoriyanın professoru Malik Quliyev və başqaları məhz Kamil Əhmədov məktəbinin məzunlarıdırlar. Tale elə gətirib ki, mən də Kamil Əhmədov məktəbini keçmişəm. Mən onun ən sevimli tələbələrindən olmuşam, buna sübut kimi deyə bilərəm ki, o, heç kəsə öyrətmədiyi “Nəva” muğamını təkcə mənə öyrətmişdi. Özü də bunu dəfələrlə qeyd etmişdi. Sonralar el şənliklərində də Kamil müəllimlə birlikdə iştirak etmişəm və ondan bacardıqca çox şey öyrənmişəm. Kamil müəllim mütəmadi olaraq bizim evə gəlib-gedirdi. Dayım, tanınmış muğam ifaçılarının müəllimi, ustadı olmuş xanəndə Nəriman Əliyevlə çox yaxın dostluq münasibətləri vardı. Onlar sənətlə, muğam dünyasıyla əlaqədar saatlarla söhbətlər edərdilər və mən də bu söhbtlərdən çox şey əxz edirdim. Əgər nəzərə alsaq ki, muğamların ifasında tar çalğı alətləri içərisində əsasdır, onda Kamil Əhmədovun tarının son nəticədə Azərbaycan musiqi sənətinin inkişafında dönüş yaratdığını inamla demək olar. Kamil müəllimin yorulmaz fəaliyyəti nəticəsində Azərbaycan muğamlarının mahiyyəti, onların ifadə vasitələri, təsir gücü və ifa üsulları yeni bir mərhələyə qədəm qoymuşdur. Məsələn, “Rast Pəncgah” muğamına “Dilkeş-Kürdi” şöbəsini Seyid Şuşinski əlavə etdiyi kimi, “Rakı” şöbəsini də Kamil Əhmədov əlavə edib. 1982-ci ildə xalq artisti, görkəmli bəstəkar Süleyman Ələsgərovun rəhbərliyi ilə “Muğamların tədrisinə dair metodik tövsiyələr” (Orta ixtisas musiqi məktəblərinin xalq çalğı alətləri şöbələri üçün metodik tövsiyələr) dərsliyi məhz Kamil Əhmədovun zəngin iş təcrübəsi, elmi- metodik mülahizələri əsasında hazırlanmışdır. Kamil Əhmədov tarda rekonstruksiya etmiş nadir sənətkarlardan biri idi. Onun çox gözəl nəqqaşlıq qabiliyyəti vardı və bu qabiliyyətindən də sədəfli tarın hazırlanmasında istifadə edirdi, nəticədə tarın çanağını nəfis naxışlarla bəzəyirdi. Hamı bilirdi ki, bu tar Kamil Əhmədovun əliylə cilalanıb, bu musiqi aləti Kamil Əhmədov sənətinin bəhrəsidir. Muğamın səs sırası əsasında ladlar yaranır, amma görün muğamın Yüklə 3,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|