Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ sumqayit döVLƏt universitetiNİn nəZDİNDƏ

M
əktəbəqədər pedaqogikanın mənbələri. 
M
əktəbəqədər pedaqogikanın mənbələrindən biri 
d
ə məktəbəqədər tərbiyə müəssələrinin inkişafı və fəaliyyəti haqqında dövlətin qərar və 
göstərişləridir.Hazırki demokratiya və müstəqillik şəraitində vaxtilə xalq maarifinə aid dövlət 
s
ənədlərinə tənqidi yanaşmaqla Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında məktəbəqədər 
t
ərbiyə haqqındakı müddüalardan dövlət qanunvericiliyinin əsaslarından bir sənəd kimi istifadə 
olunur. M
əktəbəqədər pedaqogikanın mənbələrindən biri də xalq pedaqogikasıdır. Uşaqların 
inkişafı və tərbiyəsi haqqında xalq pedaqogikasında o qədər zəngin material var ki, onu heç bir 
şeylə əvəz etməkolmaz.Xalq pedaqogikasında uşaq hələ anadan olmamışdan onun qayğısı və 
t
ərbiyəsi haqda faydalı fikirlər vardır. 
Az
ərbaycan maarifcilərinin və mütərəqqi fikirli pedaqoqların məktəbəqədər yaşlı uşaqların 
t
ərbiyəsinə dair fikirləri məktəbəqədər pedaqogika elminin mənbələrindəndir. 
M
ənbələrdən biri də dini mənbələrdir. Din insan tərbiyəsində müəyyən rol oynayır.”Qurani-
K
ərimdə” ailə qurmaq ,qadın hüququ,ailədə qadının mövqeyi uşaqların tərbiyəsi,qızlara 
münasibət və s. məsələlər öz əksini tapmışdır. O cümlədən Məhəmməd Peyğəmbərin 
hadis
ələrində elm və alimlər haqqında kifayət qədər materiallar vardır. 
Xarici v
ə milli pedaqogika tarixi, pedaqoji təcrübə, sənədlərin öyrənilməsi, ayri-ayri fənlərin 
metodikası da mənbələrə daxildir.
M
əktəbəqədər Pedaqogikanın metodoloji əsasları.
M
əktəbəqədər pedaqogikafəlsəfənin 
ümumi müddüalarına əsaslanır. Məktəbəqədər pedaqogika dialektikanı əldə rəhbər tutmaqla
pedaqoji hadis
ələri digər hadisələrlə qarşılıqlı əlaqədə konkret iş təcrübəsilə vəhdətdə şərh edir. 
Dialektika bütün hadisələri inkişafda götürür. Həyatda da hər şey dəyişir, keçmiş öz yerini 
yeniy
ə verir. Tərbiyə, onun məzmunu və metodları da daim inkişaf təkmilləşir. 

---

Pedaqoji proses ictimai proses olduğu ücün fəlsəfi qanunlara istinad edir.Maddi aləmin dərk 
olunmasının başlıca istiqamətini materialist dialektika müəyyən edir. Mütərəqqi pedaqoqlar və 
filosoflar t
ərbiyənin obyektiv ictimai mahiyyətini sübut etmişlər.Fəlsəfədə olan iki başlıca 
istiqam
ət pedaqogikada da özünü göstərir.İstər ümumi ,istərsə də məktəbəqədər pedaqogikanın 
f
əlsəfi əsasını dialektik materializm təşkil edir. Bu o deməkdir ki, pedaqoji proses,təlim,tərbiyə və 
t
əhsil probleminin nəzəri və praktik həllində metodoloji istiqaməti fəlsəfədən alır. 
Dialektika bütün hadisələri inkişafda götürür. Həyatda da hər şey dəyişir, keçmiş öz yerini 
yeniy
ə verir. Tərbiyə,onun məzmunu və metodları da daim inkişaf edir və təkminləşir. 
M
əktəbəqədər yaşlı uşaqların inkişafının reallaşmasının, bütövlükdə pedaqoji sistemin 
effektliyin
ə nail olmağın əsasında müasir fəlsəfənin işıqlandırdığı bir sıra məsələləri ( 
akseoloji),sistemli,yaradıcı fəaliyyət.şəxsiyyət,kulturoloji və sinergetik yanaşma) və s. öz işində 
r
əhbər tutur.Aksioloyi yanaşma-insanın özünü inkişafda və tərbiyədə,təhsildə əldə edilmiş 
qiym
ətli nə varsa,onun həcmini təyin etməyə,dəyərləndirməyə imkan verir.