Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi təhsil problemləri institutu
Yüklə 0,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ailələrlə əlaqə üçün aşağıdakı strategiyalardan istifadə edilməsi tövsiyə olunur
- 3. UŞAQ INKIŞAFININ İZLƏNİLMƏSİ VƏ DƏYƏRLƏNDİRİLMƏSi 3.1.Uşaq inkişafının izlənilməsi
- 3.2. Dəyərləndirmə və qiymətləndirmə Dəyərləndirmə
- Diaqnostik (ilkin) qiymətləndirmə
- Formativ (cari) qiymətləndirmə
66
• uşaqların fəallığı. Valideynlər öz uşaqlarının əqli qabiliyyətləri haqqında tərbiyəçidən məlumat alır, onların təlim nailiyyətlərinə verilən qiyməti daha asan qavrayaraq uşağın irəliləyişini sürətləndirmək məqsədilə tərbiyəçilərlə əməkdaşlıq edirlər. Pedaqoji şura iclaslarında iştirak, valideyn şurasına üzvlük, məktəb həyatı haqqında söhbətlər və birgə mütaliə kimi pedaqoji tədbirlər uşağın təhsilində valideynlərin fəal iştirakını təmin edən çoxsaylı yollarındandır. Ailə ilə məktəbəqədər müəssisənin birgə fəaliyyətində aşağıdakıların nəzərə alınması tövsiyə olunur: 1.
2.
Tərbiyəçi və valideynlərin uşaqların təlim-tərbiyəsinin məqsəd və vəzifələrini bilməsi; 3.
Tərbiyəçi və valideynlər tərəfindən uşağa kömək, hörmət və inamın göstərilməsi; 4.
tərbiyəvi imkanlarını bilməsi, uşaqlarla birgə iş zamanı tərbiyəvi potensialdan maksimum istifadə edilməsi; 5.
son nəticələrinin daim təhlil edilməsi. Uşaq bağçalarında valideynlərlə işin səmərəli təşkili nəticəsində uşaqlarda intellektual bacarıqlar formalaşmış olur. Praktiki olaraq bütün uşaqlar fəaliyyətin məqsədini dərk edir, onun planını nəzərdə tutur, adekvat üsullar seçir, nəticəni yoxlayır, işdə qarşıya çıxan çətinlikləri dəf edir və işi müvəfəqqiyyətlə sona çatdıra bilirlər. Ailələrlə əlaqə üçün aşağıdakı strategiyalardan istifadə edilməsi tövsiyə olunur: 67
uşaq bağçası mühiti xaricində ailələr və uşaqlarla qarşılıqlı əlaqənin saxlanılması;
geniş perspektivlər barədə fikrini bildirmək üçün valideynlərin həvəsləndirilməsi;
evdə istifadə edilməli resurslarla təmin edilməsi;
tərbiyəçilərin ailələri öyrənməsi üçün imkan daxilində ailələrə səfərlər edilməsi və valideynlərin maarifləndirilməsi;
xidmətlərlə təmin edilməsi;
həssas ailələrə diqqət yetirilməsi. 68
3.1.Uşaq inkişafının izlənilməsi Yeni
məktəbəqədər təhsil
proqramının (kurikulumunun) tətbiqində tərbiyəçilərin ən mühüm funksiyalarından biri müşahidəçi fəaliyyət göstərməsidir. Müşahidəçi kimi funksiyanı yerinə yetirmək üçün tərbiyəçi müşahidə üçün vaxt ayırmalı və müşahidənin aparılması üçün lazımi vasitələrə malik olmalıdır. Uşağın inkişafının izlənilməsi üçün ən səmərəli yollardan biri təbii şəraitdə -
Müşahidə və qeydlərin aparılması yolu ilə tərbiyəçilər uşaqlar haqqında məlumat əldə edib onun fəaliyyətini planlaşdırılmalı, uşaqların ailəsi ilə paylaşmaq üçün ondan istifadə etməlidirlər. Müşahidə nədir? Müşahidə uşağın məşğuliyyətinə müdaxilə etmədən tərbiyəçi tərəfindən seyr edilməsi prosesidir. Tərbiyəçilər qeydə aldıqları davranışları dəqiq təsvir etməlidirlər. Müşahidə olunmuş fəaliyyət və davranış nümunələri mütəmadi halda qeyd olunmalədır. Bu, sənədləşdirmə prosesidir və uşaqlar haqqında sistemli biliklərin toplamasına şərait yaradır. Müşahidələr sistematik halda aparılmalıdır. Sistematik yanaşma uşaqların müəyyən müddət ərzində bir çox fərqli fəaliyyətlərdə iştirakı zamanı onların inkişafının izlənilməsinə imkan yaradır.
prosesidir. Dəyərləndirmə nəzərdə tutulan ümumi təlim nəticələrinə nail olmaqda uşağın əldə etdiyi irəliləyişi müəyyən etmək üçün qiymətləndirmə əsnasında toplanmış mə- lumatlar barədə mühakimə yürütməkdən və həmin məlumatları şərh etməkdən ibarətdir. 69
Məktəbəqədər təhsildə qiymətləndirmə uşaqların inkişafı, nailiyyətləri və xüsusi ehtiyacları haqqında məlumatın toplaması və təhsil prosesində nailiyyətlərin müəyyən olunmuş keyfiyyət səviyyəsinə uyğunluğunun obyektiv, etibarlı vasitələrlə ölçülməsidir. Yeni qiymətləndirmə sisteminin tətbiq olunmasında məqsəd təlimin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq, tədris prosesinin səmərəliliyini təmin etmək, uşaq fəaliyyətinin inkişafını izləmək və istiqamətləndirməkdən ibarətdir. Qiymətləndirmə tədris fəaliyyətinin başlanğıc nöqtəsi və səmərəli tədris fə- aliyyətinə, qiymətləndirmədən asılı olaraq, kurikuluma düzəlişlər edilməsinə, uşaqların inkişafı və təhsili ilə əlaqədar ailələrlə ünsiyyətə imkan yaradan əsas amildir. Hər hansı uşağın nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi həmin uşağın təlim fəaliyyətini təkmilləşdirmək üçün nəzərdə tutulur. Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində üç növ qiymətləndirmədən istifadə edilir: diaqnostik (ilkin), formativ (cari) və summativ (yekun).
məşğələlərinin əvvəlində uşaqların ilkin inkişaf səviyyələrini, fərdi ehtiyaclarını müəyyənləşdirmək məqsədi ilə aparılır.
izlənilməsi və istiqamətləndirilməsi məqsədilə aparılır. «Summativ» termini ingilis dilində «sum up», yəni müəyyən müddətin və ya işin yekunu, xülasəsi deməkdir. Summativ qiymətləndirmə müəyyən müddət üzrə aparılmış müşahidələri əhatə edən uşağın inkişafının ümumiləşdirmiş xülasəsi deməkdir. Xülasələr yarımillik və illik hesabatlar kimi və xüsusi formatda verilir. Summativ (yekun) qiymətləndirmə məktəbəqədər təhsil pilləsində uşaqların ümumi təlim nəticələrinə nail olduqlarını muəyyən etmək üçün məktəbəhazırlıq qrupunda ildə 2 dəfə (yarımildən bir) aparılır. Hər bir uşağın müəyyən müddət ərzində əldə etdiyi nailiyyətləri ümumiləşdirmək və qiymətləndirmək, ibtidai sinif müəllimləri ilə əlaqə, Yüklə 0,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|