olunmamasını, günün müəyyən vaxtlarından sonra evdən kənarda olmamasını,
müvafiq dövlət orqanının icazəsi olmadan başqa ərazilərə getməməsini nəzərdə tuta
bilər. Yetkinlik yaşına çatmayana həmçinin təhsilini davam etdirmək və ya müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının köməyi ilə işə düzəlmək vəzifəsi də müəyyən edilə bilər. Bu
tədbirlərdən başqa asudə vaxtın məhdudlaşdırılması və yetkinlik yaşına çatmayanın
davranışına xüsusi tələblərin qoyulması digər tədbirləri də nəzərdə tuta bilər.
M a d d ə 8 8 .
Tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq etmə
88.1. Yetkinlik yaşına çatmayan ilk dəfə böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az
ağır cinayət etdikdə, tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq etməklə onun islah
olunması mümkün hesab edilərsə, həmin şəxs cinayət məsuliyyətindən azad edilə bilər.
88.2. Yetkinlik yaşına çatmayanlara aşağıdakı tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlər
tətbiq edilə bilər:
88.2.1. xəbərdarlıq;
88.2.2. valideynlərin və ya onları əvəz edən şəxslərin və yaxud müvafiq dövlət
orqanının nəzarətinə vermək;
88.2.3. vurulmuş ziyanın aradan qaldırılması
vəzifəsini həvalə etmək;
88.2.4. yetkinlik yaşına çatmayanın asudə vaxtını məhdudlaşdırmaq və onun
davranışı ilə bağlı xüsusi tələblər müəyyən etmək.
88.3. Yetkinlik yaşına çatmayana eyni vaxtda bir neçə tərbiyəvi xarakterli məcburi
tədbirlər tətbiq edilə bilər. Bu Məcəllənin 88.2.2 və 88.2.4-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqi müddəti bu tədbirləri təyin
etmiş müvafiq dövlət orqanı tərəfindən müəyyən olunur.
88.4. Yetkinlik yaşına çatmayan tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirləri mütəmadi
olaraq yerinə yetirmədikdə, müvafiq dövlət orqanının təqdimatı əsasında həmin
tədbirlər ləğv edilir və materiallar yetkinlik yaşına çatmayanın cinayət məsuliyyətinə
cəlb olunması üçün məhkəməyə göndərilir.
M a d d ə 8 9 .
Yetkinlik yaşına çatmayanın cəzadan azad edilməsi
89.1. Böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət etməyə görə məhkum
edilmiş yetkinlik yaşına çatmayan bu Məcəllənin 87.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş
tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilməklə cəzadan azad oluna bilər.
89.2. Məhkəmə az ağır cinayət törətməyə görə məhkum olunmuş yetkinlik yaşına
çatmayanı yalnız belə şəxslər üçün nəzərdə tutulmuş qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə
müəssisəsində və ya tibbi-tərbiyə müəssisəsində yerləşdirməklə cəzanın məqsədinə nail
olmağı mümkün hesab edərsə, həmin şəxsi cəzadan azad edə bilər. Bu halda yetkinlik
yaşına çatmayan göstərilən müəssisədə on səkkiz yaşına çatana qədər, lakin üç ildən
artıq olmamaq şərti ilə saxlanılır.
[71]
89.3. Yetkinlik yaşına çatmayan islah olunduqda və bununla bağlı qeyd edilən
tədbirin tətbiqinə zərurət aradan qalxdıqda, qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə
müəssisəsinin və ya tibbi-tərbiyə müəssisəsinin müdiriyyətinin və yetkinlik yaşına
çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiyanın birgə təqdimatına
əsasən məhkəmə yetkinlik yaşına çatmayanın vaxtından əvvəl həmin müəssisədən
buraxılması haqqında qərar qəbul edə bilər.
[72]
M a d d ə 9 0 .
Yetkinlik yaşına çatmayanların şərti olaraq vaxtından əvvəl
cəzadan azad edilməsi
90.0. İslah işlərinə və ya azadlıqdan məhrum etməyə məhkum edilmiş yetkinlik
yaşına çatmayanlar barəsində cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə, onlar:
90.0.1. böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət törətməyə görə təyin
edilmiş cəza müddətinin ən azı üçdə bir hissəsini çəkdikdən sonra;
90.0.2. ağır cinayət törətməyə görə təyin edilmiş cəza müddətinin ən azı yarısını
çəkdikdən sonra;
90.0.3. xüsusilə ağır cinayət törətməyə görə təyin edilmiş cəza müddətinin ən azı
üçdə iki hissəsini çəkdikdən sonra tətbiq edilə bilər.
M a d d ə 9 1 .
Müddətin keçməsi
Yetkinlik yaşına çatmayanlar cinayət məsuliyyətindən və ya cəza çəkməkdən azad
edilərkən, bu Məcəllənin 75 və 80-ci maddələrində müəyyən edilmiş müddətlər
yarıbayarı azaldılır.
M a d d ə 9 2 .
Məhkumluğun ödənilməsi müddətləri
92.0. Məhkumluğun bu Məcəllənin 83-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətləri
cinayət törətmiş yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün qısaldılır və aşağıdakı müddətlər:
92.0.1. böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət törətməyə görə
azadlıqdan məhrum etmə növündə cəzanın çəkilib qurtardığı
gündən bir il;
92.0.2. ağır və ya xüsusilə ağır cinayət törətməyə görə azadlıqdan məhrum etmə
növündə cəzanın çəkilib qurtardığı gündən üç il keçdikdə məhkumluq ödənilmiş hesab
edilir.
Bölmə VI
[73]
CİNAYƏT-HÜQUQİ XARAKTERLİ DİGƏR TƏDBİRLƏR
15-ci fəsil
TİBBİ XARAKTERLİ MƏCBURİ TƏDBİRLƏR
M a d d ə 9 3 .
Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsinin əsasları
93.1. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlər məhkəmə tərəfindən:
93.1.1. bu Məcəllənin Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş əməli (hərəkət və ya
hərəkətsizliyi) anlaqsız vəziyyətdə törətmiş şəxslərə;
93.1.2. cinayət törətdikdən sonra cəzanın təyin edilməsini və ya onun icrasını istisna
edən psixi xəstəliyə
düçar olmuş şəxslərə;
93.1.3. cinayət törətmiş və anlaqlılığı istisna etməyən psixi pozuntu vəziyyətində
olan şəxslərə;
93.1.4. cinayət törətmiş, alkoqolizmdən və ya narkomaniyadan müalicəyə ehtiyacı
olan şəxslərə təyin edilə bilər.
93.2. Bu Məcəllənin 93.1.1—93.1.4-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş şəxslərə tibbi
xarakterli məcburi tədbirlər o halda təyin edilir ki, psixi pozuntu şəxsin özünə və ya
başqa şəxslərə zərər yetirilməsi təhlükəsi yaradır.
93.3. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqi qaydası Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyən olunur.
93.4. Bu Məcəllənin 93.1.1—93.1.4-cü maddələrində göstərilən və öz psixi
vəziyyətinə görə təhlükə törətməyən şəxslər barəsində zəruri materiallar həmin
şəxslərin müalicə olunması üçün və ya onların psixonevroloji müəssisələrə göndərilməsi
üçün səhiyyə orqanlarına verilir.
M a d d ə 9 4 .
Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsinin məqsədi
Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi məqsədi bu Məcəllənin 93.1.1—
93.1.4-cü maddələrində göstərilən şəxslərin müalicə olunması və ya psixi vəziyyətinin
yaxşılaşdırılmasından, habelə həmin şəxslər tərəfindən yeni cinayət törədilməsinin
qarşısının alınmasından ibarətdir.
M a d d ə 9 5 .
Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin növləri
95.0. Məhkəmə aşağıdakı tibbi xarakterli məcburi tədbirləri təyin edə bilər:
95.0.1. məcburi ambulatoriya müşahidəsi və
psixiatr müalicəsi;
95.0.2. ümumi tipli psixiatriya stasionarlarında məcburi müalicə;
95.0.3. ixtisaslaşdırılmış psixiatriya stasionarlarında məcburi müalicə;
95.0.4. ixtisaslaşdırılmış psixiatriya stasionarlarında intensiv müşahidə altında
məcburi müalicə.
M a d d ə 9 6 .
Məcburi ambulatoriya müşahidəsi altında olma və psixiatr
tərəfindən müalicə edilmə
Şəxsin stasionar psixiatriya müəssisələrində yerləşdirilməsinə zərurət olmadıqda
həmin şəxsin məcburi ambulatoriya müşahidəsi altında olması və psixiatr tərəfindən
müalicə edilməsi bu Məcəllənin 93.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan əsaslar olduqda
təyin edilir.
M a d d ə 9 7 .
Psixiatriya stasionarlarında məcburi müalicə olunma