98.6. Gömrük və vergi orqanları əldə etdikləri məlumatları qanunvericiliklə müəyyən
olunmuş
qaydada mübadilə edə, müştərək gömrük auditi apara bilərlər.
98.7. Gömrük auditi ümumi və xüsusi formalarda həyata keçirilir.
98.8. Ümumi gömrük auditi gömrük orqanının rəhbərinin və ya onu əvəz edən şəxsin
yazılı qərarı əsasında həyata keçirilir. Gömrük orqanının ümumi gömrük auditi
nin
aparılması barədə qərarının surəti, auditin sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların
vahid məlumat reyestrində qeydiyyata alınması barədə çıxarış və auditi aparan şəxsin
xidməti vəsiqəsi
audit keçirilməmişdən əvvəl barəsində gömrük auditi aparılacaq
şəxsə
təqdim olunmalıdır.
98.9.
Auditin aparılması şəxsin istehsal və kommersiya fəaliyyətinin həyata
keçirilməsinə mane olmamalıdır. Eyni mallara dair təkrar ümumi gömrük auditinin
aparılmasına icazə verilmir.
98.10. Xüsusi gömrük auditi gömrük orqanının rəhbərinin və ya onu əvəz edən şəxsin
yazılı qərarı əsasında həyata keçirilir. Gömrük orqanının xüsusi gömrük auditinin
aparılması barədə qərarının surəti, auditin sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların
vahid məlumat reyestrində qeydiyyata alınması barədə çıxarış və auditi aparan şəxsin
xidməti vəsiqəsi
audit keçirilməmişdən əvvəl barəsində gömrük auditi aparılacaq şəxsə
təqdim olunmalıdır.
98.11. Xüsusi gömrük auditi aşağıdakı hallarda həyata keçirilir:
98.11.1. xarici ticarət iştirakçılarına münasibətdə
-
ümumi gömrük auditinin və ya bu
Məcəllə ilə müəyyən olunmuş gömrük nəzarətinin başqa formalarının tətbiqi nəticəsində
gömrük rəsmiləşdirilməsi üçün təqdim olunan məlumatların qeyri
-
dəqiqliyini təsdiq edən
dəlillər aşkar olunarsa və yaxud mallar üzərində sərəncam verilməsi və ya onlardan
istifadə edilməsinə dair müəyyən olunmuş tələblərin və məhdudiyyətlərin pozulması ilə
həyata keçirilərsə və bunun nəticəsində gömrük rüsumlarının, vergilərin ödənilmə
qaydasının pozulması, həmçinin Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin dövlət
tənzimlənməsini təmin edən qanunvericiliyə müvafiq olaraq müəyyən edilmiş məhdudiyyət
və qadağalara əməl olunmaması faktı aşkar olunarsa;
98.11.2. gömrük brokerlərinə, müvəqqəti saxlanc anbarlarının sahiblərinə, gömrük
anbarlar
ının sahiblərinə və gömrük daşıyıcılarına münasibətdə
-
gömrük sərhədindən
keçirilən malların uçotunun və onlar haqqında hesabatın düzgün aparılmaması, yaxud bu
Məcəllə ilə müəyyən olunan müvafiq fəaliyyət növünün həyata keçirilməsinin bu və ya
digər tələb
və şərtlərinin yerinə yetirilməməsi faktı aşkar olunarsa.
98.12. Xüsusi gömrük auditini həyata keçirən gömrük orqanları bu Məcəllənin 98.11
-
ci maddəsində göstərilən şəxslər barəsində aşağıdakı hərəkətləri yerinə yetirmək
hüququna malikdirlər:
98.12.1. göm
rük ərazisinə gətirilən mallarla aparılan əməliyyatlara dair sənədlər və
məlumatlarla (o cümlədən elektron formada olan sənədlər və məlumatlarla) tanış olmaq;
98.12.2. barəsində gömrük auditi aparılan şəxsin sərəncamında və ya istifadəsində
olan ərazilərə və binalara daxil olmaq, həmçinin onun səlahiyyətli nümayəndəsinin iştirakı
ilə malları yoxlamaq və baxış
keçirmək;
98.12.3. qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada malları götürmək.
98.13.
Çıxarılıb
98.14. Xüsusi gömrük auditinin eyni şəxsə və eyni mala münasibətdə təkrarən
aparılmasına icazə verilmir.
98.15. Xüs
usi gömrük auditinin aparılması məqsədi ilə gömrük orqanları mallar
barəsində səlahiyyəti olan və ya malların saxlancını həyata keçirən şəxslər, həmçinin
dövlət
nəzarəti
tədbirlərini
həyata
keçirən
orqanlar
tərəfindən
aparılmış
inventarlaşdırmaların nəticələrindən, auditor rəylərindən, dövlət orqanları tərəfindən tərtib
olunmuş aktlardan və rəylərdən istifadə etmək hüququna malikdirlər.
M a d d ə
99.
Gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi üzrə hərəkətlərin icraatı
zamanı tərtib edilən protokola dair ümumi tələblər
99.1. Bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş hallarda gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
üzrə hərəkətlərin yerinə yetirilməsi zamanı protokollar tərtib olunur. Protokollar
Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində tərtib edilir. Protokolların formasını
bu
Məcəllənin 82.6
-
cı, 99.2
-
ci və 99.3
-
cü maddələrinin tələbləri nəzərə alınmaqla müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
99.2. Protokolda aşağıdakılar göstərilir:
99.2.1. protokolun adı;
99.2.2. konkret hərəkətlərin həyata keçirilməsinin yeri, tarixi və vaxtı;
99.2.3. hərəkətin başlanması və başa çatmasının vaxtı;
99.2.4. protokolu tərtib etmiş
şəxsin vəzifəsi, adı, soyadı, atasının adı;
99.2.5. barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxsin, hal şahidlərinin
(yalnız hal
şahidlərinin iştirak etdiyi halda)
və hərəkətin həyata keçirilməsində iştirak edən digər
şəxslərin adı, soyadı, atasının adı, habelə onların doğulduğu il, ay, gün və yer,
vətəndaşlığı, təhsili, iş yeri, məşğuliyyət növü və ya vəzifəsi, yaşadığı və qeydiyyatda
olduqları ünvan, Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində danışa bilib
-
bilməməsi;
99.2.6. barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxsə, hal şahidlərinə
(yalnız hal
şahidlərinin iştirak etdiyi halda)
və
hərəkətin həyata keçirilməsində iştirak edən digər
şəxslərə onların hüquq, vəzifə və məsuliyyətinin izah edilməsi haqqında qeyd;
99.2.7. hərəkətin həyata keçirilməsinə əsas olan bu Məcəllənin müvafiq maddəsi;
99.2.8. hərəkətin məzmunu, onun yerinə yetirilməsinin ardıcıllığı;
99.2.9. hərəkətin yerinə yetirilməsi zamanı aşkar olunan və iş üçün əhəmiyyətli olan
faktlar və hallar.
99.3. Mallar və ya sənədlər bu Məcəlləyə uyğun olaraq götürüldükdə, protokolda bu
Məcəllənin 99.2
-
ci maddəsində qeyd olunanlardan əlavə aşağıdakılar da göstərilməlidir:
99.3.1. götürülən malların, prob və nümunələrin sayı, ölçüsü, çəkisi, fərdi əlamətləri
və digər xüsusiyyətləri göstərilməklə ətraflı təsviri;
99.3.2. götürülən sənədlərin növü və rekvizitləri.
99.4.
Şəxsi yoxlama həyata keçirilərkən, həmçinin mallar və ya sənədlər götürülərkən
videoçəkilişdən istifadə edilmədikdə, işin nəticəsində maraqlı olmayan və yetkinlik yaşına
çatmış azı 2 (iki) hal şahidinin iştirakı məcburidir.
Şəxsi yoxlama və götürmə zamanı
şəxsin soyundurulması zərurəti yarandığı halda videoçəkilişdən istifadəyə yol verilmir. Bu
halda şəxsi yoxlama və götürmə barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxslə eyni cinsdən
olan şəxslərin iştirakı ilə aparılır.Hal şahidləri onların iştirakı ilə həyata keçirilən hərəkətlə
ri,
onların məzmununu və nəticəsini protokolda öz imzası ilə təsdiq edirlər.
99.5. Bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş hallarda gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
üzrə hərəkətlərin icraatı zamanı foto, kino və video çəkilişdən, yaxud digər yazan texniki
vasitələrdən istifadə edildikdə müvafiq yazılar, fotoşəkillər, çəkiliş lentləri və ya başqa
məlumat daşıyıcıları protokola əlavə edilir.
99.6. Protokol, barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxs, hal şahidləri
(yalnız hal
şahidlərinin iştirak etdiyi halda)
və hərəkətin həyata keçirilməsində iştirak edən digər
şəxslər tərəfindən imzalanır. Protokol bir neçə səhifədə tərtib edildikdə, onun hər bir vərəqi
həmin şəxslər tərəfindən imzalanır. Onlar protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, bu
barədə protokolda müvafiq qeyd aparılır.
99.7. Barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxsin, hal şahidlərinin
(yalnız hal
şahidlərinin iştirak etdiyi halda)
və hərəkətin həyata keçirilməsində iştirak edən digər
şəxslərin izahatlar və protokolun məzmunu barəsində öz mülahizələrini təqdim etmək,
habelə protokolu imzalamaqdan imtina etməsinin səbəblərini göstərmək hüquqları vardır.
Onların bu izahatları və mülahizələri protokola əlavə olunur.
99.8. Barəsində müvafiq hərəkət aparılan şəxsə protokolun surəti verilir.