FƏSİL 15
RİSKLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ
M a d d ə
100.
Ümumi müddəalar
100.1. Gömrük işində risklərin idarə edilməsi (risk menecmenti) məlumatların
toplanması, məlumat bazasının yeniləşdirilməsi, risklərin təhlili, müvafiq proseslər və
onların nəticələrinin mütəmadi monitorinqi yolu ilə risklərin müəyyən edilməsi, onların
təhlükəlilik ehtimalının və dövlətin iqtisadi, sosial və digər maraqlarına dəyəcək ziyanın
dərəcəsinin qiymətləndirilməsi və riskə məruz qalmanın azaldılması və qarşısının alınması
məqsədi ilə gömrük orqanları tərəfindən sistematik işlənib hazırlanan və mütəmadi həyata
keçirilən tədbirlərdir.
100.2. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təhlükələrin təhlili mexanizmini, nəzarət
formala
rının seçilməsini, həmçinin daha səmərəli iş üsullarının müəyyən edilməsini
özündə cəmləşdirən risklərin idarə edilməsi sistemini yaradır və avtomatlaşdırır.
100.3. Gömrük işində risklərin idarə edilməsi sistemi aşağıdakı məqsədlər
üçün tətbiq
olunur:
100.
3.1. gömrük nəzarəti və gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı diqqətin yüksək riskli
sahələrə yönəldilməsi və gömrük orqanlarının sərəncamında olan vasitələrdən səmərəli
istifadənin təmin edilməsi;
100.3.2. gömrük işi sahəsində hüquqpozmaların aşkar olunması imkanlarının
artırılması;
100.3.3. gömrük qanunvericiliyinə riayət edən şəxslərə məxsus olan malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhədindən keçirilməsinə əlverişli şərait yaradılması.
M a d d ə
101.
Risklərin idarə edilməsi sahəsində gömrük orqanlarının
fəaliyyəti
101.1. Gömrük yoxlamasına məruz qalan malları, nəqliyyat vasitələrini, sənədləri və
şəxsləri, habelə bu cür yoxlamanın dərəcəsini müəyyən etmək üçün gömrük orqanları
riskləri təhlil edir və bu təhlilin nəticəsinə əsaslanaraq, gömrük nəzarətinin formasını
müəyyən edir.
101.2. Gömrük orqanları sistemində risklərin idarə edilməsi sisteminin tətbiqi
qaydaları və formaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunur.
101.3. Risklərin təhlilinin adekvatlığını təmin etmək məqsədilə, müv
afiq icra
hakimiyyəti orqanı gömrük orqanlarından, o cümlədən müvafiq beynəlxalq müqavilə
əsasında digər ölkələrin gömrük xidmətlərindən malların və nəqliyyat vasitələrinin
göndərişləri haqqında əvvəlcədən ilkin elektron məlumatlar alırlar.
101.4. Beynəlxalq ticarət
-
təchizat zəncirində yüklərin etibarlı və fasiləsiz hərəkətinə,
informasiya mübadiləsinin dəqiq və vaxtında həyata keçirilməsinə əlverişli şərait yaratmaq
məqsədi ilə gömrük orqanları arasında risklərin idarə edilməsi üzrə razılaşma sistemi
yarad
ılır. Bu razılaşma sistemi gömrük orqanlarına riskləri daha səmərəli idarə etmək,
beynəlxalq ticarət
-
təchizat zənciri haqqında daha dolğun və ətraflı informasiya əldə etmək
imkanı verir.
101.5. “Yaşıl dəhliz” və digər buraxılış sistemlərindən istifadə olunmaqla malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhədindən keçirilməsi üçün xarici ticarət iştirakçılarının
risk qruplarının müəyyənləşdirilməsi meyarları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.
VII BÖLMƏ
GÖMRÜK RƏSMİLƏŞDİRİLMƏSİ
FƏSİL 16
GÖMRÜK RƏSMİLƏŞDİRİLMƏSİNƏ DAİR ƏSAS MÜDDƏALAR
M a d d ə
102.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparılması qaydası
102.1. Gömrük rəsmiləşdirilməsi bu Məcəllə və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktları ilə müəyyən edilmiş qaydada aparılır.
102.2. Gömrük rəsmiləşdirilməsinin sadələşdirilməsi və sürətləndirilməsi məqsədi ilə
bağlanılan beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq, bir sıra dövlətlərdə gömrük
rəsmiləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulan gömrük sənədlərindən istifadə edilə bilər.
102.3. Bu Məcəlləyə əsasən ayrı
-
ayrı gömrük əməliyyatı və ya gömrük proseduru ilə
bağlı gömrük orqanının icazəsi tələb olunursa, həmin icazə onun alınması üçün müəyyən
edilmiş şərtlərin yerinə yetirilməsindən dərhal sonra verilməlidir.
102.4. Bu Məcəlləyə əsasən ayrı
-
ayrı gömrük əməliyyatı və ya gömrük proseduru ilə
bağlı gömrük orqanının icazəsinin verilməsi qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
M a d d ə
103.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin həyata keçirilməsinin xüsusiyyətləri
103.1.
Gömrük
rəsmiləşdirilməsinin
həyata
keçirilməsinin
xüsusiyyətləri
aşağıdakılardan asılı olaraq fərqləndirilir:
103.1.1. gömrük sərhədindən keçirilən malların kateqoriyasına görə;
103.1.2. gömrük s
ərhədindən keçirilmə üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsinin
növünə görə;
103.1.3. malları keçirən şəxsə görə.
103.2. Malların mənşəyindən, göndərilmə və təyinat ölkəsindən asılı olmayaraq,
gömrük rəsmiləşdirilməsi eyni qaydada həyata keçirilir.
M a d d ə
104.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin başlanması və başa çatması
104.1. Gömrük rəsmiləşdirilməsi bəyannaməçinin gömrük orqanına konkret malların
və nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi ilə bağlı bəyannamə və ya müvafiq
sənədləri təqdim etdiyi, yaxud bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda gömrük
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirmək barədə niyyətini şifahi formada gömrük orqanına
bildirdiyi vaxtdan başlanır.
104.2. Malların müvafiq gömrük proseduru altında yerləşdirilməsinə dair tələblərə
uyğun olaraq zəruri gömrük əməliyyatları yerinə yetirildikdən və bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş gömrük ödənişləri ödənildikdən sonra gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatır.
M a d d ə
105.
Gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatmamış mallardan, nəqliyyat
vasitələrindən istifadə edilməsi və onlar barəsində sərəncam verilməsi
105.1. Bu Məcəllədə və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik aktlarında nəzərdə
tutulmuş hallar istisna olmaqla, gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatmamış mallardan və
nəqliyyat vasitələrindən istifadə edilə, habelə onlar barəsində sərəncam verilə bilməz.
105.2. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatmamış
mallardan və nəqliyyat vasitələrindən istifadə edilməsi və onlar barəsində sərəncam
verilməsinə dair şərtlər və məhdudiyyətlər
müəyyən
edir.