6
Vaxt və resursların məhdudiyyəti nəzərə alınaraq, tədqiqata 132 tibb işçisi cəlb olunmuşdur. Hər
bir klaster üçün ən azı 20 nəfər tibb işçisi nəzərdə tutulmuşdur. Bu rəqəm ölkə üzrə reprezentativ
rəqəm olmamasına baxmayaraq imkan verir ki, tibb işçilərinin fərqli fikirləri hazırkı tədqiqatın
nəticələrində öz əksini tapsın.
Müəssislərdə tibb işçilərinin sayı əlçatanlıq (reliance on available subjects) üsulu ilə seçilib.
Hər bir seçilmiş şəhərdə təsadüfi seçim yolu ilə 3 market götürülmüşdür.
Sorğu üçün seçilmiş 0-dan 2 yaşa qədər uşaqların və tibb işçilərinin şəhərlər üzrə bölgüsü
Daxil etmə meyarları:
1. diri uşaqlar; 2. doğma uşaqlar
İstisna meyarları:
1. ölü uşaqlar; 2. ögey uşaqlar
Sorğu anketləri
Analar üçün sorğu anketləri ÜST-nin yenidoğulmuş və körpə uşaqların qidalandırılmasının
qiymətləndirmə indikatorları (Indicators for assessing infant and young child feeding
practices-WHO, 2007), eləcə də A. Kornelinin (A. Corneli, Adapted from question guides from the
formative research study on factors influencing iron supplementation, breastfeeding, and dietary
practices of internally displaced populations in Azerjaijan, 1998) sual nümunələri əsasında
qurulmuş və DSS-2006 sualları ilə uyğunlaşdırılmışdır.
Analar üçün anket respondent haqqında məlumat, ananın bilikləri və bilik mənbəyi, uşaq haqqında
məlumat, ananın təcrübəsi və ev şəraitinin qiymətləndirilməsi hissələrindən ibarətdir. Anket 70
Şəhərin
adı
Ana/uşaqların
sayı
Tibb işçilərinin
sayı
A. Sabunçu rayonu
87
13
B.
Nizami rayonu
51
6
C. Nəsimi rayonu
55
6
1. Bakı
D. Respublika Perinatal Mərkəzi,
ET
Mamalıq və Ginekologiya İnstitutu,
ET
Pediatriya
İnstitutu
20
2. Gəncə
81
22
3. Quba
53
22
4. Lənkəran
82
21
5. İmişli
47
22
Cəmi
456
132
7
sualdan ibarətdir.
Tibb işçiləri üçün anket A. Kornelinin (A. Corneli, Adapted from question guides from the
formative research study on factors influencing iron supplementation, breastfeeding, and dietary
practices of internally displaced populations in Azerjaijan, 1998) sual nümunələri əsasında
qurulmuşdur. Tibb işçilərinin işinin qiymətləndirilməsi məqsədi ilə anketə suallar əlavə
olunmuşdur. Bu suallar həmin müəssisədə yatan zahı qadınların sorğusu üçün nəzərdə
tutulmuşdur. Anket 57 sualdan ibarətdir.
Marketlərin müşahidəsi üçün suallar “Körpələrin və erkən yaşlı uşaqların qidalanması haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu əsasında hazırlanmışdır. Anket 10 sualdan ibarətdir.
Sual forması açıq və ya bağlı suallardan ibarət olmasına baxmayaraq yığılan məlumatın SPSS
proqramına rahat daxil edilməsini təmin etmək üçün anketlərdəki cavablar kodlaşdırılmış
formatda hazırlanmışdır.
İntervüyerlərin təlimi, pilot testi və sahə işləri
İntervüyerlərin təlimi üçün təqdimat hazırlanmış, sahəyə çıxmamışdan əvvəl layihə
intervüyerlərinə layihə koordinatoru tərəfindən bir günlük təlim keçirilmiş, sorğunun keçirilmə
qaydaları və anketlərdəki suallar izah edilmişdir.
İntervüyerlər əvvəlcə Bakı şəhərində layihə koordinatorunun nəzarəti altında sorğu anketlərinin
pilot testini keçirmişlər. Pilotun əsasında sual anketlərinə yenidən baxılmış və onlara lazımi redaktə
edilmişdir. Sual nümunələrinə edilən dəyişikliklər və düzəlişlər əsasən söz düzülüşünə, dizayn və
formata aid idi. Dəyişikliklər K.Fərəcova adına ET Pediatriya İnstitutu və İctimai Səhiyyə və
İslahatlar Mərkəzinin ekspertləri və Səhiyyə Nazirliyinin baş pediatrı tərəfindən razılaşdırılmışdır.
Sonda ekspertlərin sorğu aparacaqları regionlar üzrə bölgüsü təyin olunmuşdur.
Sahə işləri on gün ərzində aparılmışdır. 7 nəfər intervüyer 3 marşrut üzrə bölünmüşdür:
Quba-Gəncə, İmişli-Lənkəran və Bakı. 3 nəfər Bakıda, 4 nəfər isə digər şəhərlərdə sorğu aparmışlar.
Sahə işləri bitdikdən sonra anketlərin qəbulu aktlaşdırılmışdır. İntervüyerlərlə yekun görüş zamanı
fikir mübadiləsi aparılmışdır.
8
Məlumatların daxil edilməsi
Respondentlərdən toplanan məlumatlar kompüter məlumat bazasına, SPSS 17 proqramına daxil
edilmişdir. 4 operator 7 gün ərzində məlumatları proqrama daxil etdilər. Səhv ehtimalının
azaltmaq məqsədi ilə məlumatlar proqrama 2 dəfə daxil edildi.
MƏLUMATLARIN TƏHLİLİ
Anaların sorğusu
Respondent haqqında məlumat
456 nəfər cəmi sorğu olunmuş anadan əksəriyyəti evlidir (98.2%) və 18-52 yaşlar arasında olan
qadınlardır. Qadınların 1.5%-i boşanıb/ayrılıb, 0.2%-i isə duldur.
Uşaq və özü də daxil olmaqla anaların 25.7%-nin ailəsi 5 nəfər, 25.4% - 4 nəfər, 18.2% - 6 nəfər, 12.3%
- 3 nəfər, 8.6% - 7 nəfər, 4.6% - 8 nəfər, 3.9% - 10 və daha artıq, 1.1% - 9 nəfər, 0.2% isə 2 nəfərdən
ibarətdir. Anaların 45%-də 1 uşaq, 40.4%-də 2 uşaq, 12.1%-də 3 uşaq, 2.6%-də isə 4 və daha artıq uşaq
var. Uşağa qulluq etməkdə anaların 28.3% qayınana, 7% həyat yoldaşı, 5.9% ana, 4.8% qayınana və
həyat yoldaşı, 3.5% qayınana və ana, 2.9% qayınana və baldız, 2.4% qayınana və qayınata, 1.8% baldız,
1.1% qayınana və qaynın yoldaşı, 0.7% uşaqlar, 0.4% qayınata, 0.4% qayınana və uşaqlar, 0.2% qayının
yoldaşı kömək edir, 23% isə heç kim kömək etmir. Digərləri isə müxtəlif variantlar söyləmişlər.
Cədvəl 1. Respondentlərin yaşı (sayla)
0
71
50
62
4
6
0
0
0
30
4
2
11
0
0
0
0
23
25
15
14
1
1
1
0
8
73
0
0
0
0
0
0
15
30
45
60
75
18-19
yaş
20-24
yaş
25-29
yaş
30-34
yaş
35-39
yaş
40-44
yaş
45-49
yaş
50-54
yaş
Bakı
İmişli
Lənkəran
Gəncə