Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyinin

 

15

324 nəfər uşaqlardan 30.3% ötən gün ərzində 3 növ, 27.5% 4 növ , 17.2% 5 növ, 13.9% 2 növ, 

5.9% 6 növ və 5.2% 1 növ qida məhsulu ilə qidalanmışdır. Bu məhsullarla ötən gün ərzində 

uşaqların 34.1% 1 dəfə, 23.7% 2 dəfə, 20.4% 3 dəfə, 15.3% 4 dəfə, 6.6% 4 dəfədən artıq 

qidalanıblar. Bu qida uşaqların 53.9% qaşıqla (bunların 6.1% 0-5 aylıq uşaqlardır), 19.5% əmzikli 

şüşə qabda və qaşıqla (12.3% 0-5 aylıq uşaqlardır), 8.4% qaşıqla və fincanda (bunların 3.6% 0-5 

aylıq uşaqlardır), 6% əmzikli qabda, 4.5% əmzikli plastik qabda və qaşıqla verilir. Digər analar 

müxtəlif mülahizələr söyləmişlər. 

 

Ötən gün ərzində uşaqlar neçə növ qida məhsulu ilə qidalandırılmışlar və bu qida onlara nə 

ilə verilmişdir. 

1 növ qida məhsulu 

5.2% 

qaşıqla 53.9% 

2 növ qida məhsulu 

13.9%  əmzikli şüşə qabda və qaşıqla 19.5% 

3 növ qida məhsulu 

30.3%  qaşıqla və fincanda 

8.4% 

4 növ qida məhsulu 

27.5%  əmzikli qabda 

6% 

5 növ qida məhsulu 17.2% 

əmzikli plastik qabda və qaşıqla 4.5% 

 

Respondentlərin 55.3%-i uşaqlarına  əlavə qidanı 6 ayından, 43.5%-i isə ilk 5 ayından verməyə 

başlayıblar. Anaların 1.2% isə  əlavə qidanı  nə vaxt verdiklərini xatırlamadıqlarını söyləmişlər. 

Uşağa bu yaşda əlavə qidanın verilməsini anaların 52.8% həkimin məsləhət görməsi ilə, 27.9% isə 

ailəsinin, yaxınlarının məsləhət görməsi ilə izah etmişlər. Digər analar müxtəlif fikirlər söyləmişlər. 

 

Sorğu olunan anaların uşaqlarının 64%-nə su, şirin su, 11.4%-nə digər maye, 8.8%-nə çay, şirin 

çay, 5.3%-nə süni qida, 2.3%-nə şüyüd suyu ilk verilən maye olub. Digər uşaqlara ilk verilən maye 

bal, süd, meyvə şirəsi və süni qida olub. 

 

0-dan 6 aya qədər olan uşaqların yalnız 10.2%-nə su və digər maye verilməmişdir.  

 

Bütün uşaqların 83%-nə maye doğulan günü və ya ilk 3 gün ərzində verilmişdir. Bunun səbəbini 

anaların 37.1% xəstəxanada uşağa maye verilməsi, 33.9% tibb işçisinin onlara öyrətməsi, 19.6% 

isə ailənin, yaxınlarının məsləhət görməsi ilə izah ediblər. 

 

2 yaşa qədər olan uşaqların analarının 70.8%-i ötən gün ərzində uşağı qidalandırmaq üçün əmzikli 

qabdan istifadə etdiklərini söyləmişlər. Bunların əksəriyyəti 1 yaşa qədər olan uşaqlardır (31.5% 

0-5 ay, 18% - 6-8 ay, 15.4% - 9-11 ay). 

---

 

16

Ev şəraitinin qiymətləndirilməsi 

 

Anaların dediklərinə görə ötən gün ərzində 70.6% 3 dəfə, 18.9% 4 dəfə, 7.9% 1-2 dəfə, 2.6% 5 

dəfə və artıq qida qəbul etmişlər.  

 

Anaların yalnız 7.4 % yaşadığı evin kirayə, 89.2% isə  şəxsi və ya hökumət evi olduğunu 

söyləyiblər. Evlərin 42.8% 3 otaq, 25.3% 2 otaq, 16.9% 4 otaq, 6.6% 5 otaq, 3.9% 1 otaq, 2.4% 7 

otaqdan artıq, 2.1% 6 otaqdan ibarətdir. Evlər əsasən qaz və elektrik soba ilə (74.4%) qızdırılırdı. 

Axar su respondentlərin 5.5%-də yox idi. Yalnız 2 ailənin evində elektrik enerjisi yox idi, bu da 

Lənkəran şəhərinə təsadüf etmişdir.  

 

Anaların əksəriyyətində telefon (81.9%), soyuducu (97.8%) və televizor (99.6%) var idi. 

Paltaryuyan maşın 66.1%, kondisioner isə - 40.5% ailələrdə mövcud idi. 

 

TİBB İŞÇİLƏRİNİN SORĞUSU  

 

132 nəfər tibb işçisi arasında 24 ginekoloq (18.2%), 47 pediatr (35.6%), 15 neonatoloq (11.4%), 

13 tibb bacısı (9.8%), 18 mama (13.6%), 14 sahə tibb bacısı (10.6%) və 1 feldşer (0.8%) olmuşdur. 

 

Bu tibb işçilərindən 129 nəfəri qadınlara/hamilələrə  uşaqların qidalanmasına dair məsləhət 

verdiklərini, digər 3 nəfəri (2 sahə tibb bacısı və 1 mama) isə məsləhət vermədiklərini söyləmişlər. 

Bunu məsləhət verməyin öhdəliklərinə daxil olduğunu bilmədikləri ilə izah etmişlər. 

 

Сədvəl 7. Tİbb işçilərinin vəzifə üzrə bölgüsü (%) 

 

---

 

17

Tibb işçilərinin iş stajı - 33.3%-nin 20 ilə qədər, 30.2%-nin 30 ilə qədər, 17.8%-nin 40 ilə qədər, 

9.3%-nin 5 ilə qədər, 4.7%-nin 10 ilə qədər, 4.7%-nin 40-51 ilə qədərdir. 

 

Tibb işçilərinin iş stajı 

5 ilə qədər 9.3% 

10 ilə qədər 4.7% 

20 ilə qədər 33.3% 

30 ilə qədər 30.2% 

40 ilə qədər 17.8% 

 

“Yenidoğulmuş  və ya körpə  uşaqların qidalanmasına dair adətən hansı  məsləhəti verirsiniz?” 

sualına tibb işçilərinin 51.2% döşlə qidalanmanın başlanması, 14% döşlə qidalanmanın 

başlanması və əlavə qidanın nə vaxt verilməsi, 12.4% döşlə qidalanmanın başlanması, davamı və 

ya dayandırılması, 6.2% döşlə qidalanmanın başlanması, davamı və ya dayandırılması və əlavə 

qidanın nə vaxt verilməsi və digər müxtəlif cavablar vermişlər. 

 

64 nəfər (49.6%) tibb işçisi hesab edir ki, qadınlara yenidoğulmuş  və körpə  uşaqların 

qidalanmasına dair məsləhəti doğuşdan əvvəl, 22 nəfər (17.1%) - doğuşdan dərhal sonra, 19 nəfər 

(14.7%) - doğuşdan  əvvəl və  dərhal sonra, 10 nəfər (7.8%) – doğuşdan sonra, 9 nəfər (7%)- 

doğuşdan əvvəl və sonra, 5 nəfər (3.9%) isə - hər 3 mərhələdə verilməlidir. Doğuşdan əvvəl deyən 

tibb işçilərinin 65.6% uşaq qidalanmasına dair təlim keçmişlər. 

 

Tibb işçilərinin fikrincə qadınlara yenidoğulmuş və körpə uşaqların qidalanmasına dair 

məsləhət nə vaxt verilməlidir 

doğuşdan əvvəl 

49.6%

doğuşdan dərhal sonra 

17.1%

doğuşdan əvvəl və dərhal sonra 

14.7%

doğuşdan sonra 

7.8% 

doğuşdan əvvəl və sonra 

7% 

doğuşdan əvvəl, dərhal sonra və doğuşdan sonra 

3.9% 

 

81.4 % tibb işçisi uşağın giləni və areolanı tutması və səssiz əmməsini düzgün döşlə əmizdirmə 

---