Azərbaycan tarġXĠ ÜZRƏ qaynaqlar

 
Tatarların Ģirvan Dərbəndinə gəlməsi 
və orada gör dükləri iĢlər haqqı nda 
 

---

134 
Tatarlar Gü rcüstandan qayıtdıqda, ġirvan Dərbəndinə getmə k istədilər. 
Əvvəlcə gedib ġamaxı Ģəhərini mühasirə etdilər və onun əhalisi ilə müharibəyə 
baĢladılar. ġamaxılılar bir müddət bu mühasirəyə dözdülər. Sonra tatarlar 
nərdivanlar qayırıb Ģ əhərin d ivarla rı ü zərinə qa lxd ıla r. Bə ziləri deyir ki, on lar 
dəvədən, qarama ldan, qoyundan və baĢqa heyvanlardan, habelə özlə rin in və 
özgələrinin mey itlərin i və baĢqa Ģeyləri toplayıb bir-birin in üstünə yığdılar, bir 
təpə düzəltdilə r. ġəhər ü zrənidə yüksələn bu təpənin üzərinə ç ıxıb, Ģəhər əhalisi 
ilə atıĢdıla r. ġəhər əha lisi yenə dözdü. Müharibə üç gün Ģiddətlə davam etdi. 
ġəhər əhalisinin basılmağına az qalmıĢdı. Əhali ö z-ö zünə dedi: ―Qılınca sarılmaq
lazımd ır. Bizə qılıncadan qurtuluĢ yoxdur, səbr etmək və Ģərəflə ölmək hər 
Ģeydən yaxĢıdır‖. 
Bu gecə bu cür dava m etdilər; [təpə kimi qalan mıĢ] cə mdə klə r 
iylən məyə baĢladılar və çürüyüb töküldülər. Tatarla r üstünə çıxacaq təpədən 
məhru m o ldular və müharibə edə bilmədilər. Ancaq təzədən yenə barılara
yaxınlaĢdılar və müharibəyə baĢladılar. 
Nəhayət, Ģəhər əhalisi bezib yoruldu və zəiflədi. Tatarlar Ģəhəri a lıb çıx 
adam ö ldürdülər. Ço x mal, pul qarət etdilər və Ģəhər əhalisinin kökünü kəsdilər. 
Buradan qurtardıqdan sonra, gedib Dərbənddən o tərəfə keç mə k 
istədilərsə də bacara bilməd ilə r. Ona görə də Dərbəndin padiĢahı ġirvanĢaha
1
bir 
adam göndərib bunlarla ö z arasında barıĢıq danıĢığı aparmaq üçün elçi 
göndərməsini təklif etdilər. ġirvanĢahlarda öz yaxın adamlarından on nəfərini bu 
məqsəd üçün bunların yanına göndərdi.
Tatarlar bu adamlaran birini ö ldürüb, qalanlarına deilıər: ― Əgər siz 
Dərbənddən keçəcək yolu bizə göstərsəniz sizə , a man vəriləcə k, yo xsa bunun 
kimi sizi də öldürəcəyik!‖
Bu ada mla r [məcbur olub] dedilə r: ―Bu Dərbənddir, ə lbəttə, buraya 
baĢqa yol yo xdur. Ancaq burada Ģimala keçmək üçün baĢqa yerlərə n isbətən 
daha asan bir yer vardır‖. 
Sonra tatarlar oadamlala gedib, onların göstərdiyi yerdən Dərbəndi 
keçərək, onu arxada qoydular.