Azərbaycan xalqinin maddi VƏ MƏNƏVİ MƏDƏNİYYƏTİNİn qəDİm köKLƏRİ
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
212 çoxtanrıçı olsalar da, onların da içərisində təktanrıçılar olmuşdur.Beləki, şumer kitabələrinin içərisində belə bir cümləyə də rast gəlinmişdir..." Ekranda yazılır : " DİNGİR TAQ TANQI YOQ" Diktor cümləni oxuyur və əlavə edir: "...Yəni Tanrı təkdir, bərabəri yoxdur." Ekranda müxtəlif dinlərin məbədləri görünür. Diktor: "Azərbaycanda ən qədim zamanlardan təktanrıçılığın yayıldığını zərdüşti- lərin müqəddəs kitabı sayılan Avesta da təsdiq edir.Məlum olduğu kimi, bu kitabda türklərin, yəni turanlıların sitayiş etdikləri Tanrı iblis kimi qələmə verilir.Həmin kitabda Alp Ər Tonqanın Anqra Manyuya, yəni Tanqra Menquya, başqa sözlə, türklərin tək Tanrısına sitayiş etdiyi və ona at,qoyun və öküz kəsdiyi qeyd edilir." Ekrandakı təsvirləri növbə ilə Romanın simvolu olan qurd heykəli və Şamaxının Xınıslı kəndindən tapılan və üzərində bir qurd və iki oğlan uşağının başı olan kubokun qoşa təsviri, Qobustandakı öküz və günəş gəmi təsvirləri, rəqs edən şaman təsviri və Həzrət Nuhun gəmisinin (bədii filmdən) təsviri əvəz edir. Diktor: "Deməli, qədim Azərbaycanda əcdad qurd, əcdad öküz, döğum ilahəsi Umay, günəş tanrısı Qodu kultları və şamanizmlə yanaşı, Göy Tanrı dini də yayğın olmuşdur.Sonuncu bilavasitə Həzrət Nuh əleyhissəlamın adı ilə bağlıdır. Maraqlıdır ki, qədim türk dilində digər tövhid, yəni təktanrıçı dinlərində, o cümlədən İslamda mövcud olan bütün dini terminlərin təmiz türkcə qarşılığı olmuşdur ki, bu da Göy Tanrı dininin təkmil bir din olduğunu sübut edir.Üstəlik də bu terminlər sayəsində həmin dinin ayrı-ayrı elementləri barədə ətraflı məlumat almaq mümkündür." Ekranda yazılır: ---------------------------------------------------------------------------------------------------- İslam terminologiyası Tenqriçilik terminologiyası --------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Allah Tenqri 2. Peyğəmbər, nəbi Yalavac,Yalmac 3. Rəsul Elçi 4. Kitab (müqəddəs kitablardan biri) Biti, Bitiq 213 5. Cənnət, Uçmaq 6. Cəhənnəm Tamağ 7. Din xadimi, ruhani Tenqirkən 8. İbadədgah (məscid, came) Tenqirlik 9. Qurban Yağışlıq 10. İbadət Tapıq 11. Sitayiş Tapınmaq 12. Müqəddəs Iduq, İduq-Qut 13. Oruc Baçaq 14 Şəriət Törü, Törə 15. Ruh, Can Qut 16. Günah Yazuq, Yazınc 17. Həmd Alqış 18. Axirət Mengü ajun 19. Mələk Yumışçı 20. Qeyb Örtüklük 21. Ehsan Basan 22. İblis Yekkə ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Diktor: "Məsələn, qədim türklər Allaha "Tenqri" demişlər və bu kəlmə təmiz türk- cədir.Bu kəlməyə Orxon-Yenisey abidələrində sıx-sıx rast gəlinir."Peyğəmbər" və "nəbi" kimi ərəb və fars mənşəli sözlərinin qarşılığında isə "yalavac" və ya "yalmac" kimi təmiz türk kəlmələri işlənmişdir..." Ekrandakı yazını müvəqqəti olaraq aşağıdakı yazılar əvəz edir: "Tenqri yalavac itdi. Kaşğarlı Mahmud. Mühəmməd yalavac xəlaiq başı. Yusif Balasaqunlu." Diktor aralıqsız davam edir: "...Mahmud Kaşğarlı "Divan"ında belə bir cümlə ilə rastlaşırıq: Tenqri yalavac itdi, yəni Tanrı peyğəmbər göndərdi.Yusif Balasaqunlunun "Qutaduqu Bilik " əsərində isə belə bir ifadə yer almaqdadır.Mühəmməd yalavac xəlaiq başı, yəni Məhəmməd peyğəmbər xalqların başçısı. Kaşğarlı Mahmud bu kəlməni "peyğəmbər", "nəbi" kimi tərcümə etmişdir..." Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|