isə Moskvada ÜİLKGİ MK-də komsomol təşkilat şöbəsinin
məsul təlimatçısı olmuşdur.
1971-ci ilin əvvəllərində Bakıya qayıtmış H.Həsənov
Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi H.Əliyevin tövsiyəsi ilə
1971-1975-ci illərdə Azərbaycan KP MK-nın tikinti və şəhər
təsərrüfatı şöbəsində təlimatçı, bölmə müdiri, şöbə müdirinin
müavini vəzifələrində çalışmışdır. 1975-1978-ci illərdə Azər-
baycan KP 26 Bakı Komissarı (indiki Səbayıl) rayonu partiya
komitəsinin birinci katibi vəzifəsinə seçilmişdir.
1978-1981-ci illərdə H.Həsənov Azərbaycan KP Sumqayıt
və Kirovabad (Gəncə) şəhər partiya komitələrinin birinci katibi
işləmişdir.
H.Həsənov 1981-ci il yanvarın 16-da Azərbaycan KP MK
bürosunun qərarı ilə Azərbaycan KP MK katibi və büro üzvü
seçilmişdir. O, 1981-1990-cı illərdə Azərbaycan KP MK-nın
ideologiya, inşaat və nəqliyyat, iqtisadi məsələlər üzrə katibi
vəzifəsini daşımışdır.
Azərbaycan SSR Ali Sovetinin 1990-cı il 26 yanvar tarixli
fərmanı ilə Nazirlər Sovetinin sədri təyin edilmişdir.
1990-cı il fevralın 9-da Azərbaycan KP MK bürosunun
iclası keçirilmişdir. İclasın qərarı ilə H.Həsənov Azərbaycan
SSR Nazirlər Sovetinin sədri təsdiq edilir. Azərbaycan KP MK
bürosunun qərarında deyilir: «Həsən Əziz oğlu Həsənov
Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sədri təsdiq edilsin…
Yoldaş H.Həsənovun Azərbaycan KP MK katibi vəzifəsindən
azad olunması təklifini Azərbaycan KP MK plenumunun
müzakirəsinə daxil etmək».
H.Həsənov Azərbaycan Respublikasının bu ali icraedici
vəzifəsində 1990-cı ilin fevralından 1992-ci ilin aprelinə kimi
çalışmışdır. O, SSRİ tərkibində Azərbaycan SSR-in sonuncu baş
naziri və Azərbaycan tam müstəqillik qazandıqdan sonra onun
ilk baş naziri olmuşdur. O, Azərbaycanın baş naziri olarkən
Türkiyə Respublikasının baş naziri Məsud Yılmaz, prezidenti
Turqut Özal və parlament çoxluğunun lideri Süleyman
Dəmirəllə danışıqlar aparmışdır.
113
H.Həsənov Azərbaycan müstəqil dövlət olduqdan sonra
cəmiyyətin yenidən qurulması və demokratikləşdirilməsi
istiqamətində bir çox qanun, qərar və qətnamələrin
hazırlanmasının və həyata keçirilməsinin iştirakçısı olmuşdur.
O, Azərbaycanda bazar iqtisadiyyatının və sahibkarlığın
ilk tədbiri olan Bakıda 1991-ci ildə keçirilən iri beynəlxalq
Bizneç konqresin təşkilatçısı olmuşdur.
SSRİ tərkibində olmasına baxmayaraq, Azərbaycanın bey-
nəlxalq əlaqələrin birbaşa inkişaf etdirməsinin tərəfdarı olmuş-
dur. Azərbaycan Respublikasının Türkiyə, İran, Avstraliya,
İtaliya, Belçika, Səudiyyə Ərəbistanına, SSRİ-nin keçmiş
respublikalarına – yeni müstəqil dövlətlərə getmiş hökumət
nümayəndə heyətinə başçılıq etmişdir.
1990-cı ilin sentyabrında Türkiyə dövlət və hökumət baş-
çıları ilə Ankarada və İstanbulda apardığı danışıqlar nəticəsində
birbaşa avrasiya, dəniz və avtomobil reyslərinin, telefon
əlaqələri və birbaşa televiziya proqramlarının açılması,
Naxçıvanda Azərbaycanın Türkiyə ilə sərhəddindəki Sədərək
avtomobil və dəmiryolu körpüsünün tikilməsi, Naxçıvanın
Türkiyədən gələn elektrik enerjisi ilə təmin edilməsi, Bakıda
Türkiyənin baş konsulluğunun açılması haqqında, gələcək
birbaşa beynədxalq əlaqələrin əsasını qoyan bir sıra
hökumətlərarası müqavilələr imzalamışdır.
1991-ci ilin iyununda H.Həsənovun İrana səfəri zamanı
rəsmi Azərbaycan-İran danışıqları keçirilmiş, geniş əhatəli
məsələlərə aid hökumətlərarası müqavilələr imzalanmışdır.
H.Həsənov 1992-ci ilin fevral ayında Brusselə getmiş,
Avropa Şurasının Siyasi Komitəsinin iclasında çıxış etmiş və
Azərbaycana tərəfdarlar qazandırmışdır. Həmin dövrdə H.Həsə-
nov NATO-nun qərargahına getmiş, geniş çıxış etmiş, çoxlu
sualları aydınlaşdırmışdır.
1992-1993-cü illərdə H.Həsənov ABŞ-ın Nyu-York şəhə-
rində Birləşmiş Millətlər Təşkilatında (BMT) Azərbaycan
Respublikasının ilk daimi nümayəndəsi vəzifəsində çalışmış və
ona müstəqil Azərbaycanın fövqəladə və səlahiyyətli səfiri
114
rütbəsi verilmişdir. 1993-cü ilin aprelində BMT TŞ-də Azər-
baycan-Ermənistan münaqişəsinə dair 822 saylı birinci qətnamə,
iyul ayında isə 853 saylı ikinci qətnamə qəbul olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti H.Əliyevin fər-
manına əsasən H.Həsənov 1993-1998-ci illərdə Azərbaycan
Respublikasının xarici işlər naziri işləmişdir. O, bu dövrdə
Fransa, Türkiyə, İran, Çin, Almaniya, Rusiya, Misirə rəsmi səfər
etmiş, səfərlər zamanı iqtisadi, siyasi və mədəni sahələrdə
Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələrinin dərinləşdirilməsinə dair
bir sıra mühüm ikitərəfli sənədlər imzalamışdır.
Xarici işlər naziri vəzifəsindən azad edildikdən sonra H.Hə-
sənov elmi və bədii yaradıcılıqla məşğul olmağa başlamış, Azər-
baycan arxivlərindən materiallar toplamış və bir sıra əsərlər
yazmışdır. Azərbaycan mütəfəkkiri və dramaturqu M.F.Axun-
dovun oğlu Rəşid bəy Axundovun arxivini toplayıb nəşr etdirmiş,
«Brüsseldən məktublar» adlı pyes yazmış, Azərbaycan Milli
Dram Teatrının səhnəsində qoyulmuşdur. Onun İstanbulda
«Müstəqil Azərbaycanın yolları», «ABŞ-da lobbiləşmə və Azər-
baycan lobbisinin yaranma problemləri», «Ermənistan Respubli-
kasının Azərbaycan Respublikasına təcavüzü», «Azərbaycanın
dünya sisteminə daxil edilməsi», «BMT nəzdində Azərbaycan
Respublikasının daimi nümayəndəliyinin fəaliyyət xronikası»,
«Nəriman Nərimanov – milli təmayüllü kommunist» və s. əsər-
lərini yazmış və nəşr etdirmişdir.
H.Həsənov SSRİ və Azərbaycan SSR Ali Sovetinin depu-
tatı seçilmiş, Azərbaycan SSR Ali Soveti rəyasət heyətinin,
Azərbaycan KP MK və Bakı Komitəsinin üzvlüyünə namizəd və
üzvü olmuş, konfrans, plenum, qurultay və sessiyalarında nüma-
yəndə kimi iştirak etmişdir.
H.Həsənov 1995-2000-ci illərdə birinci çağırış Azərbay-
can Respublikası Milli Məclisinin deputatı olmuşdur.
H.Həsənov 2004-cü ilin iyulunda Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun Birləşmiş
Dissertasiya Şurasında «Nəriman Nərimanovun milli dövlətçilik
115
Dostları ilə paylaş: |