121
xanlıqlarını işğal edib Rusiyaya birləşdirmişdi. O zaman Azərbaycan-türk xalqı
Sisyanovların kirli çəkmələri altında inləyirdi.
27 Aprel faciəsi ilə Azərbaycan ikinci dəfə olaraq rus ordusunun yeni
Sisyanovu olan Orconikidzenin idarəsi altına girirdi. Nəticə hər iki halda eyni idi.
O zaman Azərbaycan-türk xalqının arzu və iradəsi qanlara qərq edilirdi. Bu dəfə
daha müqəddəs istiqlal haqqından əl çəkmək istəməyən Azərbaycanın on minlərlə
dəyərli övladları Gəncə, Qarabağ, Zaqatala, Şamaxı, Göyçay və başqa qəzalarda
güllələnirdi. O zaman Azərbaycan-türk xalqı bütün hürriyyət və haqqını itirdi, bu
dəfə daha Azərbaycan-türk xalqı üçün hürriyyət və haqq deyilən şeylərdən bir əsər
qalmışmıdır?
...Bilirsinizmi ki, 27 aprel faciəsindən sonra nə qədər oxumuşlarımız,
çalışanlarımız, gənclərimiz, subay və əsgərlərimiz, kəndli və işçilərimiz Xəzər
dalğalarına qurban olmuşlardır.. 27 apreldən sonra edamlar, həbslər son günlərə
qədər davam edir, qurbanlar eyni vətənsevərlərdir.
Nikolay Rusiyası ilə Lenin Rusiyası arasında fərq yalnız bundadır ki, o
zaman cahangirlik siyasəti başçısının adı Nikolay, indiki cahangirlik siyasəti
başçısının adı Lenindir. O zamankı zəncirlərin rəngi qara, indiki zəncirlərin rəngi
isə qırmızıdır.
Azərbaycan-türk xalqının fikri və arzusu ilə hesablaşan varmıdır? İndiki
Şuralar hökuməti Azərbaycan-türk xalqını təmsil edirmi? Buradakı başçıların
yüzdə yetmişi özgələrdən ibarət deyilmi? İndiki Şuralar hökuməti Azərbaycan-
türk xalqı adına hansı haqla söz söyləyir? Oradakı başçıların yalnız yüzdə otuzu
türk və müsəlmandır ki, onlar da Azərbaycan-türk xalqı ilə əsla əlaqədar olmayan,
vicdanını, namuslarını, vətən və millətlərini Rusiyaya satmış alçaqlardan ibarətdir.
Süni şəkildə qurulan Şuralar hökuməti nə üçündür? ...Bu Şuraların vəzifəsi
yalnız Rusiyanın istilasını qorumaq üçün deyilmidir?
Bundan sonra artıq kimi aldadacaqlar. Bütün dünya həqiqəti görməkdədir.
Rusiya əvvəlki hüdudlarında olduğu kimi qurulmuşdur. Vətənimizin Muğan kimi
bol məhsullu çölləri və çəmənləri ayrılıb rus kəndlilərinə verilir. Öz geniş
torpaqlarını yabançılara imtiyaz sürətiylə verən Rusiya Azərbaycanın Muğan
çöllərinə yüz minlərlə rus kəndlisini doldurub yurdumuzu hər zaman üçün rus
ölkəsi halına gətirmək istəyir. Bütün dünyanın həsrətlə baxdığı Azərbaycan nefti
Rusiyaya daşınır və bu gün öz neftiylə bütün dünya qarşısında iftixar edən Odlar
yurdunun paytaxtı Bakı Moskvadan izn almadan bir pud neftə belə sahib ola
bilmir. Təsəvvür edin ki, Bakı neftə möhtacdır. Neft Moskvada daha ucuz qiymətlə
satılmaqdadır. Neftimiz Rusiyanın öz malı və milli sərvəti halına gətirilmişdir. 28
mayda Azərbaycan-türk xalqı istiqlalını elan etməklə öz sevimli və şəfqətli
anasının qoynunda azad bir türk mədəniyyəti qurmaq, azad bir sənət, türk
ədəbiyyatı, türk həyatı yaratmaq istəyirdi. Buna əngəl olmaq Rusiyanın yeni
üsuludur. Azəri türkləri yaxşıca bilirlər ki, rus bayrağını qızıl rəngə boyayan türk
122
xalqının axıtdığı qanlardır. Azərbaycan-türk xalqının məsumanə axan qanından
yüksələn milli intibah rus ağalığının son məzar daşı olacaqdır.
Ey türk xalqı, səni hürriyyətə qovuşduracaq və bəxtiyar yaşadacaq, qanlı
mücadiləyə bütün qüvvətinlə hazırlaş. Səni bu mücadilə qurtaracaqdır. Azərbaycan
istiqlalını bir dəfə qurdun, ikinci dəfə də qurmaq bacarığına sahibsən. Düşmənini
tanı, milli intibahını yüksəlt, haqq səninlədir!...
Yaşasın Azərbaycan istiqlalı!
Yaşasın üç rəngli bayrağımız!
Məhv olsun rus cahangirliyi!
Mərkəz heyəti.»
«Gizli müsavat» xalq arasında belə ruhlu bəyannamələr yayır, onları
mübarizəyə çağırırdı. «Gizli müsavat» işləyirdi. Xalq kömək edir, inanır, yardım
göstərirdi ona. «Gizli müsavat» təşkilat üzvlərindən hər ayın başında beş ya on altı
manat (imkana görə) alıb özünü maliyyələşdirirdi. Adamlar da vardı ki, evinin
əşyasını bazarda satıb «Gizli müsavata» yardım əlini uzadırdı. Elə həmin o pullar
ilə Məmməd Əmin Rəsulzadənin xaricə qaçmağı təşkil olundu.
Bakıda ölgünlük idi. İşğalçı rus əsgərləri küçələrə döşənib acgözlüklə evlərə
baxır, gecənin düşməyini gözləyirdilər ki, girib soyğunçuluq, oğurluq etsinlər. Bakı
bütövlükdə onların əlinə keçmişdi. Qətllər, ölümlər Bakıda günü-gündən artırdı.
Gözü yaşlı, ürəyi yaralı adamlar həsrətlə köhnə parlament binasına baxır, o
üç rəngli bayrağın həsrətini çəkirdilər.
Məmməd Əmin Rəsulzadənin ağrılı sözləri:
«Vürudunun ilk günlərində «ixtilalın qansız olduğuna» təəssüf edən bu
xunxar qüvvət artıq cəlladlıq zövqünü tətmin üçün fürsət bulmuşdu. Yalnız üsyan
zühur edən yerlərdə deyil, üsyan ilə əlaqədar olmayan yerlərdə dəxi qurşuna
düzülənlərin hədd və hesabı yox idi..»
Günahsız insanlar «müsavat»çısan, «millətçi»sən, adı ilə güllə hədəfinə
çevrilirdilər.
Çölə baxırdı. Rus əsgərləri gülə-gülə küçədən keçib gedirdilər. Adamlar
dərin matəm içində görünürdü. Əsəbi və dilxor halda ona çatdırılan bolşevik
qəzetlərinə baxdı.
Budur, 1 may münasibətilə yazırlar:
«Yoldaş fəhlələr və vətəndaşlar! Bütün küçələr və meydanlar qırmızı
bayraqlarla, yoldaşlarımızın azadlıq yolunda tökdüyü qanla doludur...
Rusiya proletariatı və kəndlilərinin Qırmızı Sovet ordusunun köməyi ilə biz
Azərbaycandakı istismarçıları—kapitalist və mülkədarları rədd etdik»...
Yazılan sözlərə acı-acı gülümsünürdü. Azadlıq yolunda tökülən qan! Yox,
qan elə tökülmür. O azadlıq yolunda deyil, kiminsə torpağını işğal etmək uğrunda
tökülən qandır. Və sizin təntənə ilə Azərbaycanda basdırdığınız o rus əsgərləri
işğalçıdır!
Dostları ilə paylaş: |