Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük
Yüklə 2,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XƏLİL RZA ULUTÜRK
- Peşt, 1848 503 YURDSEVƏRLİK NƏĞMƏSİ
- MİLLƏTƏ XİTAB
- Peşt, 1848 507 QADINIM VƏ QILINCIM
502 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Əzəlki qeyrəti hanı macarın, Söndümü o atəş, o güc, o hünər? Əvvəlki qeyrəti hanı macarın, Bəlkə bu sözləri doğru deyirlər! Gəbərsin həyasız iftiraçılar, Macar ayrılsa da fırtınalardan, Onun varlığında gizli bir od var, Macar şərabı tək alovu pünhan. Qoy döyüş şeypuru bir daha coşsun, Sellənsin qanımız... yox, qorxmuruq biz. Vur, qardaş, elə vur sərilsin yerə, Gəbərsin qan içən düşmənlərimiz! Xalqım! Qalx ayağa! Şöhrət çələngin Görsünlər, üstündə aydı, günəşdi. Sənin şərəfini de, hansı miskin Hansı yad çəkməsi tapdadı, keçdi? Buluddan sıyrılan şüalar təkin Qınından çıxanda qılıncın sənin, Gözü kor, qulağı kar olacaqdır, Görəcək gücünü qarı düşmənin. Yetər! Yad əllərdə oyuncaq olduq, Orduya çevrilək gəl alayalay! Yetər! Təskin etdi bizi fleyta, Döyüş şeypurları qoparsın haray! Peşt, 1848 503 YURDSEVƏRLİK NƏĞMƏSİ Bütün varlığımla, bütün ruhumla Səninəm, Vətən! Söylə hansı ölkə, hansı məmləkət Təndir, sənə tən? Ürək nəyə bənzər? Yanar bir dağa, O dağı belə Bölüb dilimdilim verərəm sənə Öz əllərimlə! Qoy bu gün qəlbimin dərinliyindən Ucalsın bir ah. Bu dərdli yurduma özün kömək ol, Ey qadir Allah! Ucadan demərəm bu sözləri mən, Ey əziz ana! Vermərəm, vermərəm, vermərəm səni Cümlə cahana. Ağ günündə səni qara kölgə tək İzləmədim mən. Daim səninləyəm, əlimdə tüfəng, Səngərim – Vətən. Başında buludlar sıxlaşır yenə, Hər yanın zülmət. Sənin şir qəlbini qüssə, qəm yeyir, Mənisə möhnət. Gedirəm qoşulam səfillərinə, İçəm bir qədər. Yalvaram göylərə, açıla bəlkə Baxtına səhər.
504 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Piyaləm bir ümman, mey zəhər təki, İçirəm ancaq. Acı göz yaşımdır piyaləmdəki, Ey ana torpaq. AZADLIQ VƏ MƏHƏBBƏT Azadlıq və məhəbbət! Yalnız budur qəlbimdə ən böyük arzuməqsəd. Məhəbbətin yolunda qurban gedərəm, fəqət Azadlığın uğrunda mən səndən də keçərəm, Ey müqəddəs məhəbbət! MACARISTAN Sən xoşbəxt deyilsən, ey mehribanım, Ey mənim könlümə ən yaxın həmdəm. Bir yanın cənnətdir, içində zəmzəm, Bir yanın od saçan qaynar cəhənnəm. Büllur sarayların başı göylərdə, Şişman cənablara kef verən zaman, Üryan cocuqların zibilliklərdə Quru çörək gəzir, ölür acından.
Çal zəngi! Mən özüm dartıram ipi, Gurlasın, car çəksin qoy bütün zənglər. Qorxu yox, qəzəbdir titrədən məni, Qanımda qeyzim var dəryalar qədər. Nə cür qəmlənməyim? Zülmət buludlar Vətən göylərini hədələməkdə.
505 Neçin gözümüzdə qara pərdə var, Neçin ağnayırıq yorğandöşəkdə?! Yalnız bircə anlıq göz açır millət, Dönür sağ böyründən sol böyrü üstə. Baxın, dörd tərəfdə qopub qiyamət, Buludlar sürünür sifətimizdə. Göylərmi qarğadı sənə, ey Vətən? Ayıl, mürgüləmə! Son qoy bu dərdə. Birinci olmusan sən ki, əzəldən, Neçin sürünürsən sonuncu yerdə? Xalqım, qalx ayağa! Silah başına, Vaxtında qalxmasan sönəcək ocaq. İnan ki, adını məzar daşına Yazmağına belə vaxt qalmayacaq! “Ya zəfər, ya ölüm!” yaz bayrağına, Dərk elə dünyanın bir hikmətini: Yalnız qəhrəmanlar qaytara bilər Yurdun oğurlanmış ləyaqətini. Yaşadıq vətəndə qəriblər təki, Rəvamı nakəsə kişi əyilsin? Ayılaq! Heç kəsə yol verməyək ki, Gəlib üstümüzdə hökm edə bilsin. Düşmənə əl verib “Bəli!” deməkdən Bir qəfil gülləyə gəlmək yaxşıdır. Qul kimi sürünüb baş girləməkdən Səngərdə mərdanə ölmək yaxşıdır. Macarlar! Məhv olaq qəhrəman təki, Köləlik yaraşır yalnız acizə. Düşmənin özü də ağlasın bizə.
506 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Elə döyüşək ki, əbədi, ölməz Mikloş Zrini də heyrətdə qalsın. Elə döyüşək ki, özünü hər kəs Vətənin yeganə dayağı sansın. Nökər yox, vətənin sahibi olsaq, Gülər gözümüzdə min illik arzu. Qeyrət bayrağıyla birgə ucalsaq, Yaşarıq bəlkə də əsrlər boyu. Qanadlan döyüşə, ey cəsur ölkəm! Sarsılma, mərd dayan öz səngərində. Get düşmən üstünə ildırım təki, Kül olsun, gəbərsin qədəmlərində. Hardadır düşmənlər? Öz aramızda! Bizi aldatmasın çiçək səpənlər, Düşmənin bəlkə də ən iyrəncidir Açıb qollarını gözdən öpənlər! Qardaşını satan qardaşa bir bax, Necə ləkələyir yurdu, mahalı. Bir damcı zəhərə bənzəyir qorxaq, O damcı zay edir bir çəllək balı. Satqının əlacı yalnız ölümdür. Ölüm! Əfsanə bil özgə cəzanı. Yüz min xaini as dar ağacından, Güllələ, küçədə göllənsin qanı. Yadelli düşməndən qatqat qorxulu, Düşmən yuvalanıb öz içimizdə. Yerə qoy rübabı! Zəngi çal, zəngi! Milyon ürək çarpsın bir parça misdə. Peşt, 1848 507 QADINIM VƏ QILINCIM Göydə gümüş ulduzlar, yuvada quşcuğazlar, Mənimsə qucağımda yarımiftixarım var. Ona qurban olaram, qadasını alaram, Dizim üstə uyusa, laylasını çalaram. Əlimdəovcumdadır, bəs nə üçün öpmürəm, Bəs nə üçün başına bənövşələr səpmirəm? Dayan, hər şey olacaq, dayan, canımciyərim, Bir busəyə dönəcək deyilməmiş sözlərim. Gör nə böyük səadət! Nur selində üzürəm, Sevinc incilərimi ağ boynuna düzürəm. Bəs o qarşı divarda nədir o cür qaralan? Döyüş vaxtı zəhmindən düşmən bağrı yarılan Mənim macar qılıncım, Odlu, yanar qılıncım! Neçin tutqunsan belə, ay dost, nəyi anırsan? Bəlkə məni yarıma, eşqimə qısqanırsan? Bəlkə güman edirsən sarıb məni ehtiras, Qadın qoynuna girmək qəhrəmana yaraşmaz. Qısqanma, canımgözüm, nəyə lazım bu təlaş? Sən ki, dostumsan mənim, sevgilimlə də dostlaş. Qəlbinə girə bilsən, onu dərya görərsən, Sönər qeyzin, qəzəbin, bəlkə gülümsəyərsən. Düşmənlə döyüşməyi əmr eləyəndə vətən, Fikirləş, kim asacaq səni mənim belimdən. Məgər bu gözəl qadın olmayacaqmı onda Bizə uğur diləyən qalibiyyət yolunda?!
Yüklə 2,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|