519
Hər axşam, hər səhər nəfəsində od,
Bir gözəl qoy mənə türkülər desin.
Başımın üstündə göyərən palıd
Coşsun, dalğalansın, tüğyan eyləsin.
SERGEY YESENİN
Bakı ... sağlıqla qal, ey dost ölkə!
Bəlkə heç görməyəcəyəm bir də səni.
Əlim altında ürək xəstəsə də,
Duyuram dost sözünün qüvvəsini.
Əlvida, can Bakı, türk maviliyi!
Qan sönür, tərk eləyir güc biləyi.
Balaxan... May çiçəyi, aylı Xəzər
Qalacaq yadda, inan, qəbrə qədər.
Əlvida, şən Bakı, şərqim, şəfəqim!
Qucuram son dəfə öz qardaşımı.
Yasəmən rəngli duman sardı səni,
Gəl öpüm, köksümə qoy gül başını.
May, 1925
520
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
MARİNA SVETAYEVA
MƏNİM POEZİYAM
Bir az erkən doğuldun,
Heç şair olduğumu dərk etmədiyim anda,
Qızıl damcılar kimi fəvvarədən sıçrayıb
Günəşə can atanda...
Qığılcım şeirim mənim, saçıldın ləçəkləçək,
Bayram gecələrində zəfər fişəngləri tək.
Buxurlu, daş yuxulu kəlisaya soxuldun
Qanadında gələcək, şeytan yavruları tək.
Cavanlıqdan, ölümdən bəhs açdın dönədönə,
Tapıldımı inanan ovsununa, sehrinə?
Çox vaxt tamarzı qaldın bir oxucu mehrinə,
Mağaza rəflərində toz da bassa üstünü,
Gözlə, gələcək günü.
Mənim mərd poeziyam, nə qüssə ye, nə qəm çək,
Torpağa basdırılmış küpküp köhnə şərab tək
Sənin vaxtın gələcək.
Sənin baxtın güləcək!
1913
521
ANDREY VOZNESENSKİ
REKVİYEM-AĞI
Çələng qoyun dənizlərə,
Bu ellərdə bir adət var:
Batanların məzarına
Sağ qalanlar çələng qoyar.
Üzüb gedən balıqçılar bir gün orda nə gördülər:
On min insan skeleti dik dayanmış ayaq üstə.
On min cəsəd al günəşi axtarmada səhərsəhər,
Nə adları, nə üzləri fikrimizdə.
Dərinlikdən can atırlar hey bizlərə,
Çələng qoyun dənizlərə!
Onurğalar hərdən azca tərpənsə də,
Zəncirlənmiş qəbiristana ayaqları.
İncigülü, ağ qərənfil dərədərə,
Çələng qoyun dənizlərə!
Uzunboğaz çəkmələri ayağında vedrə kimi,
Yaxasında yekə, yumru gözmuncuğu.
Güllələmək əvəzinə batırdılar igidləri,
Su üzündə həlqəhəlqə ölən arzu, solan duyğu.
Dul gəlinlər gözü yolda, yaş bəbəkdə giləgilə,
Nə məktubla kömək mümkün, nə zəng ilə.
Şeypur çalın, haray salın, çəkin də car!
Gumburgumbur gumbuldasın nağaralar!
Qızıl güldən, yasəməndən güldəstələr hörəhörə,
Çələng qoyun dənizlərə!
Çələng qoyun Yer kürəsi üzərinə,
Orda yatır mərd ərənlər.
Qızıl güldən, yasəməndən süs, yaraşıq verəverə.
Çələng qoyun dərələrə, təpələrə!
522
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Göy üzündə alov tutmuş pilotlara
Dəmət tutun yer üzünün çiçəyindən.
Duz daddınız onlarla bir süfrədə siz,
Sağlığına içdiyiniz igidləri anaana
Çələng qoyun asimana!
Nə qanuna təslim olub, nə cazibə qüvvəsinə,
O çələnglər göy üzündən enməyəcək.
“Kim sağdırsa, çələng qoysun göy üzünə!”
Gənc nəsillər bu qaydanı bilsin gərək.
Çələng asın əsrimizin yaxasından,
Yandıq, yandıq, külə döndük bu əbədi atəşdə biz.
Qoy boylansın alovların arasından
Ağ yasəmən, tər bənövşə, şehli nərgiz.
Çələng qoyun alovlara!
ŞUKŞİNİN ÖLÜMÜ
Gör kimi tapşırır qara torpağa
Moskva Şukşini dəfn eləməkdə.
Susmaz vicdanının sənətkarını,
Kəndçi bir kişini dəfn eləməkdə.
Üçdə bir hissəsi çiçək içində,
Daha indən belə əl yetməz ona.
Qabaqca göstərib öz vəfatını,
Ekrandan göstərib rus dünyasına.
Bu yas Rusiyanın hər şəhərində,
Rəngirufu qaçmış ekran kətanda.
Öz evinə girir, kinozala yox,
Hər bir vidalaşan bu ağır anda.
O, hərdən üşüyüb tütün çəkəndə
Bu cür üşüyərdi doğma diyar da.
523
Ölkə qaldırardı yaxalığını
Taxta çarpayıda, soyuq qatarda.
Qayınlar, cökələr, şamlar yurdunu
Onun təki duyub kim sevərdi, kim?
Evinin aynası Baykal gölünə
Bacarsam, bir qara pərdə çəkərdim.
LƏNƏT
Pablo Nerudanın xatirəsinə həsr edirəm
Yatır Çilidə... sanki qardaşlıq məzarında
Öldürüldü Neruda!
Öldürənlər, əlində saxta, süni çələnglər
Üz qoyur dəfnə sarı.
Soldatlar tərk etdilər sizin darvazaları,
Bitdi dustaq olmanız. Raundu onlar uddu.
Şair ölür – azadlıqdır ölən, demək.
Azadlıqdır ölən –
demək, şair ölür.
Yatır üzü göylərə, üstündə tər gülçiçək,
Bir zaman qan içində gənc Lorka yatdığı tək.
Pərişandır, dərdlidir bu gün Çili qızları.
Ucaboy Matildanı
Batmanbatman göz yaşı əyir tabuta sarı.
Şairləri dərk eləmir zülmkarlar,
Dərk edəndə, öldürürlər gizli, aşkar.
Zeytun gövdəli Pablo nilufər gözlərilə
Adlısanlılar içrə
tək, bircə nəğməkardı.
524
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Çağırdınız gəmiyə,
İlkəsdi bayramına.
Süfrə qismətiortaq,
ölüm payıayrıca.
Çağırdınız oxuyum stadionda şeirimi,
Bütün nekroloqları, məzar yazılarını.
Lənət sizə, min lənət, saldafonlar mafiyası –
Nadanların, kütlərin quldurlar cəmiyyəti!
Qurtulan təktək oldu “İlyuşin” uçağıyla.
Lənət,
Boş, demokratik xülyalarıma lənət!
Şair qatillərinə siyahıda adbaad,
Əlifba qaydasınca birbir
Lənət!
Min lənət!
Buraxın, Nerudanın məzarına gedirəm,
O məzara bir ovuc rus torpağı tökəcəm.
Xəcaləti, qüssəni boğub öz əllərimlə
Vidalaşam gərək mən
Boğulmuş azadlığın sonuncu şairilə!
Dostları ilə paylaş: |