36
Oğlan sirri açıb deyir ki, mən bir pəriyəm. Mən sənin eşqinnən
ilan cildinə girmişəm, indi isə səni and verirəm o bir allaha,
bu sirri heç kimə demiyəsən. Qız sirri saxlaya bilmir. Əhvalatı
qonşu qadına danışır. Qonşu qadın ona tapşırır ki, özünü
mundarlasın, bəlkə oğlan bunnan əl çəkə. Qız özünü içki ilə
mündarlıyır. Oğlan bunu bilir, elə o saat yox olur.
*
*
*
Şahab məhləsində Məmən adında bir kişi varmış. Bının
evində ocax ilanı yaşayırmış. Bı ilan hər gün üç balasını da
yanına salıb evi, həyət-bacanı dolanır, ancax heş kimə zərəl
vermirmiş.Bir gün Məmən фikirrəşir ki,qoy bı ilanın
balalarınnan birini gizlədim, görüm,neynir?
Məmən aşsüzəni çevirir bala ilannardan birinin
başına, Ilan çıxmağa yer tapmıyıb qalır aşsüzənin altında.
Ocax ilanı bir də baxır ki, balalarınnan biri yoxdu. Başdıyır
axtarmağa. Nəkqədər axtarırsa tapammır. Bərk hisdənir.
Pəncərədə qatıx dolu kasa vardı. Ilan gedir bu qatığı zəhərriyir.
Sora su qabına girir, onu da zəhərriyir.
Məmən qorxub aşsüzəni götürür, ilanın balasını
buraxır. Ocax ilanı balasını görəndə duruxur. Sora gedib
kasanı aşırır, qatığı yerə tökür. Onnan sora da gedib özünü
palçığa bələyir, qayıdıb su qabına girir. Bir neçə dəфə belə
edir, su bulanır, ta işməli olmur.
Sora da ocax ilanı balalarını da götürüb gedir.
Məmən bir də onnarı görmür. Ilanınan bərabər xoşbaxtlıx da
Məməngildən gedir.
37
II. MIF OBRAZLARI
Ruh – yaşayır. Gözə görünmür. Onu heç kəs görməz.
Ruh – yuxu zamanı bədəndən çıxar
Iфritə – şeytandır
Küpəgirən – o qarıya deyillər ki, şeytan olar, ara vurar
Çən qarısı– tərs qarı deməkdir. Narahatçılıq eyləyir.
Birindən – birinə xəbər aparır. Şeytanlıq eyləyir.
Damdabaca – uşaqları qorxutmaq üçün deyərlər:
dinməyin damdabaca gəlib sizi aparar.
Çay qarısı – adamı düz yoldan çıxarıb, pis yola salır.
Onlar imansız, dinsizdir.
Çay anası – bu adamı pis yoldan qaytarır, yaxşı yola
salır.
Şeşə – quş olub. Sərçə kimi kiçik imiş. Evə girəndə
uşax göyərərmiş. Indi yoxdu. Keçmişdə çox olub.
Su pərisi – Mələkdir, baş tərəфi adam, ayağı balıqdır.
Ata–baba günü – pis hadisə, ağır, böyük фaciə olduğu
günə deyirlər.
Əjdaha – ilandan əmələ gəlib.
Tovuz quşu – müqəddəsdir. Behişdə olub.
Cin – xəstə adamların gözünə görünər.
Göyərçin – müqəddəs quşdur. Onu öldürmək olmaz.
Quşu vuran zərər çəkər.
Hal anası – bizdən yeylərdir. Onlar zahı adama
göründükdə o adamda ürəkgetmə olar. Hal anası evə bacadan
boylanır. Boynunda cürbəcür muncuxları olur. Zahı qadınların
yanına həmişə şiş qoyurlar. Əgər qadın o şişlə hal anasının
boynundan muncuq qırsa hal anası muncuğunun yığmaq üçün
evə girər. Bu vaxt əgər onun üstünə iynə sancsan, o evdə
qalacaq.
38
III. INANCLAR, SINAMALAR, YASAQLAR
* It olan həyətə məlaikə gəlməz
* Ilan qaraçuxadan qorxar.
* Duzun üzünə gülümsəllər
* Gecə zibili süpürüb qapının dalına yığmazlar. Zibilin
içində şeytan balalar.
* Sıфranı aparıb qonşuda çörək yappazlar. Saca salıb
evdə yapallar, qonşunun təndirində yappazlar.
* Əzan vaxtı zibili atmazlar.
* Tükü yerə atmazlar. Atanda üstünə tüpürəllər.
* Tükü yandırmazlar, başın ağrıyar.
* Yuxuda ölüyə çörək verməzlər, ölüynən getməzlər.
* Məhərrəmlikdə uşaqlar çoxlu cında yığıb ağaclara
bağlayıllar ki, arzu–niyyətləri çin olsun.
* Xəstəni, uşağı olmayan gəlini imamın qırxında
kəcavənin altından keçirdəllər.
* Nehriyə ilan dərisi bağlallar ki, bərəkətdi olsun.
* Dəyirmanda unu borc versən bərəkəti qaçar.
* Qız evi oğlan evinin adamlarına un atardı.
* Bar verməyən ağaca qırmızı bağlardılar.
* Gəlin üç şey gətirər: bir uzun (yol), bir qısa (dil), bir
yoğun (dövlət).
* Deyir ki, ay gün sevgilidir. Onların toyu qiyam–
qiyamətdə olacaq. Onlar o vaxt birləşəcəklər. Bu vaxt yer
üzündə hər şey dəyişəcək, ins–cins olmuyacax.
* Gəlinin şalını meyvəli ağacın başına atallar ki, gəlin
oğllu–qızlı olsun.
* Bubbu gələndə obanın dağa getmək vaxtı olar.
* Kirpik yük götürəndə, evə əlidolu qonaq gələr.
* Uşağın boynundan öpsən küsəyən olar.
* Sağ göz səyirərsə xeyir gətirər, sol göz səyirərsə
bədbəxtlik olar.
* Qaş qaşınarsa tanışınla qarşılaşacaxsan.
Dostları ilə paylaş: |