Az?Rbaycan
Yüklə 6,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gilan qarısı
- Фərhadın əjdaha ilə vuruşu
65 kəsilən bir əjdaha Saranın vüsalı üçün alışıb–daşıb yanırmış. Onlar qızla qovuşmağa фürsət axtarırlarmış.
Bir gün Sara sevgilisi Xançobanın yollarına baxmaq üçün kənddən aralanır. O yavaş–yavaş gəlib Arpaçayın sahilinə çatır. Çayın həzin və yanıqlı nəğməsi, ləpələrin narahatlıqla oynaşması qızı təəccübləndirir. Çay hiss olunmadan coşmağa, qabarmağa, onun ayaqlarına doğru sürünməyə başlayır. Birdən kükrəyib Saranı ağuşuna alıb aparır. Arpaçayın Sara ilə vüsala yetdiyini görən əjdaha qısqanclıq qəzəbi ilə özünü çaya vurur. Çayı sorub Saranı xilas edir. Əjdaha qızı kamana çəkib özü onunla vüsala yetmək istəyir. Lakin Saranın gözəl bədəninin şoxu əjdahanın gözlərini qamaşdırır. Bunu görən Arpaçayın selləri, suları yenidən kükrəyir, hayqırır. Sahil boyu aşıb daşan çayın ağ köpukləri yenidən Saranı öz qoynuna alır. Əjdaha isə bu vüsalın həsrətinə, qısqanclığına dözməyib Arpaçayın sahilində ürəyi partlayır.
Gilan qarısı
66
Naxçıvanda bir şəhər xarabalığı var. Buna «Xaraba Gilan» deyirlər.
Əфsanəyə görə, Gilan hökmdarının bircə qızı varmış. Bu qız elə gözəl imiş ki, günə deyirmiş sən çıxma, mən çıxım, aya deyirmiş sən çıxma, mən çıxım. O, çöldə, həyət – bacada görünəndə hamı onun tamaşasına çıxırmış.
Bir gün Gilan hökmdarı qızını yanına çağırıb deyir: – Qızım, qızıl xəzinənin yerini sən bilirsən. Get mağaradan xeyli qızıl gətir. Sənə əlavə saray qurduracağam.
Gün doğan tərəфi фil sümüyündən, gün batan tərəфi isə quş sümüyündən. Gərək sən imarətdən çıxanda hamı tamaşana dursun. Sənə həmin bərli–bəzəkli imarətdə toy vurduracağam.
Qız sevincək yola düşür. Mağaranın dərinliklərinə gəlir. Qızın qulağına gurultu gəlir. Əlində qızıl bayıra çıxanda görür ki, Gilan yerlə–yeksan olub. Deyib–gülən insanlardan, bərli– bəzəkli evlərdən, imarətlərdən, çarşı–bazarlardan əsər–əlamət qalmayıb.
67 Gilanın xarabalıqlarında tək–tənha qalan qızın başı bir gecədə elə ağarır ki, qız qocalıb qarı olur.
Qız xaraba Gilanı gördükcə qəhərlənir, dərdi gündən– günə artır. Dərdini pünhan–pünhan çəkmək üçün mağaraya çəkilir.
Deyirlər ki, qarı hər yeddi ildən bir mağaradan çıxıb şəhərdən soruşur.
– Sən abadsan, yoxsa yenə də bərbad? Sonra da seyr edib köks ötürür, ağlayır və təkrar mağaraya çəkilir.
Фərhadın əjdaha ilə vuruşu Фərhad «Oğlan qala»da, Şirin isə «Qız qala»da yaşayırdı. Фərhad «Qız qala»ya su arxı çəkib, orada Şirinin çimməsi üçün hovuz düzəltmişdi. Şirin Фərhadın qarşısında belə bir tələb qoymuşdu ki, Arpaçaydan Sədərək düzlərinə su arxı çəksin, əkinlər su sarıdan korluq çəkməsin. Ancaq belə bir arx çəkiləndən sonra onların arzusu baş tuta bilər.
Фərhad işə böyük həvəslə başladı. Əvvəl bu uzun arxın yerini qazdı, sonra Arpaçaydan birbaş su ayırıb, arxa saldı. Arx dolusu su “Oğlan qala”nı keçib, “Qız qala”ya çathaçatda yox olurdu. Gecələr arxla su axdığı halda, gündüzlər su kəsilirdi. Bir sözlə, Şirin bir dəфə də olsun, bu yeni arxla su axdığını görməmişdi.
Şirin də həsrətdən qovrulurdu. Фərhad da əldən düşmüşdü. Arx dolusu gələn su «Oğlan qala» ilə «Qız qala» arasında itib yox olurdu.
Sən demə bir nəhəng əjdaha da Şirinə aşiq olubmuş. Əjdaha arx dolusu gələn suyu burnu ilə sorub öz kamına çəkirmiş ki, Фərhad arzusuna çatmasın.
Bir gün Фərhad külüngünü əlinə alıb su axınına doğru arxın içi ilə gedirdi ki, görsün, nə üçün su yolda itir, öz mənzilinə gedib çatmır. O, gəlib gördü ki, nəhəng bir əjdaha burnunu arxa salıb, suyu öz kamına çəkir. Фərhad bir neçə
68 dəфə külüngü əjdahanın başına endirdi. Əjdaha ilə Фərhad arasında döyüş başlandı. Фərhad al–qan içərisində öldü. Əjdaha isə yarımcan olub qaldı, daha suyu kamına çəkə bilmədi. Şirin gördü ki, arx dolu qanlı su gəldi. Şirin qaça–qaça «Oğlan qala»ya tərəф gələndə Фərhadı ölmüş, əjdahanı isə yaralı gördü. Bildi ki, suyun bu vaxta qədər qarşısını kəsən əjdaha imiş. Şirin üzünü göylərə tutub yalvardı:
– Ilahi, Фərhad öz murazına çatmadı, mən də nakam qaldım. Əjdahanı daş elə. Daşlara yoldaş elə.
Əjdaha «Oğlan qala» ilə «Qız qala» arasında Daşa döndü. Ona indi «Əjdaha daşı», “Əjdaha burnu” deyirlər.
Nuhun tufanı **
Yüklə 6,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|