Az?Rbaycan
Yüklə 6,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
48 * Duz yerə töküləndə savaş olar, gərəh duzun üsdünə qənt qoyasan.** * Yola çıxanda bir adamınan irasdaşırsan ki, ayağı sənə düşmür. Onda gərəh qəyidip güzgüyə baxasan, sora yola çıxasan.** * Heş vaxtı çörəh yemədiyin bir evdə çörəh yeyəndə o çörəhdən birəz dilivin altına qoyup niyyət eliyirsən, üzüvü tutursan bir adama sarı. O adamın ağzınnan yaxşı söz çıxsa, niyyətin pitəcəh, pis söz çıxsa pitmiyəcəh.** * Deyərlər, arvadın yuxusu yana yorar. Yəni ki, ziyannıx başqa yerdən olar. * Bakirə qızın yuxusu çin olar. * Kişi qisminin yuxusu düz olar. * Gərəy yuxuda nə görsən demiyəsən nə pis yuxuydu. Deyəsən Allah xeyir eləsin. * Bir quşun başı kəndə sarı ola, quyruğu şəhərə sarı ola, o quşun quyruğu başınnan şərəfəttlidir. * Deyəllər ki, qəzanın beş barmağı var * Qabağa pişih çıxanda, der, papağın dimdiyin çevirəllər ki, yol açığ olsun. Pişih yol kəsər, bağlıyar. * Qarğa gəlip qırıldıyanda, derdih, Allah səən kökü kəssin, biz qar istəmirih. * Uşağı sünnət eliyəndə qabda suyun içinə yumurta ilə 40 nar çubuğu da qoyurdux. Bı uşağın üstünə qırxlı adam gələndə nar çubuxların suya batırıp çiliyirdih sünnətdi uşağa ki, uşağı qırx basmasın. * Cavahir nənəm deyirdi ki, oruşduğun 3 böyüh qıçı, 6 xırda qıçı olur. Hər beş gün xırda qıç, hər on gün isə böyüh qıç hesab olunur. Oruşduğun 15–ci gününə çatanda deyəllər çıxdım dağın başına, elə ki, 15–i keçitdin bı oxşuyur dağdan yenməyə. * O vaxtlar qıza elçi gedəndə, sənəh apararmışlar, verərmişlər qıza. Qız sənəyə suyu qəşəhcə tökə bilsəydi, alarmışlar, yox tökə bilməsəydi almazmışlar.
49 IV. ƏFSANƏLƏR, RƏVAYƏTLƏR
ölməyə macal Keygidərin özü çıxar ovçunun qabağına. Bu quşlar yekəcədi, ətticə–cannıcadı. Deyəllər ki, Keygidərlər ildə bir yol qanad bağlallar, bizim dağlardan düz Isфahanacan uçallar. Bunun işi bir sirri– xudadı. Uçanda qabağına çıxan dağın daşına–qayasına dəyəndə hövlünnən bağrı çatdıyıb ölər. Ölməsə, dünya da dağıla, düşdüyü dağdan bir də uçmaz, payi–piyada qayıdar öz dağlarımıza. Aydaş əfsanəsi
Belə rəvayət edillər ki, Ay Günün eşqi ilə dağları, daşları gəzib dolaşırdı. Gün də Qara divin əlində əsir idi. Qara div isə Günün hər addımını izdiyirdi.
Gün axşamnar çayın qırağındakı mağarıya gələr, buradan ayı səslərdi. Ay Günün səsini eşidən kimi mağarıya gələr, öz sevgilisi Günlə sevişərdi.
Bir gün Qara div Ayla Günün sevişdiyini, bir–birini sevdiyini eşidib Günü mağarada əsir edir və saşlarınnan asır.
Ay hər axşam mağaranın yanına gəlir, üzünü mağaranın daşlarına söyküyür, divin yuxuya getməsini gözlüyürdü. Elə ki, div yuxuya getdi, Ay mağarıya girər, sevgilisi Günün saşlarını açar, onnan söhbət edib dərddəşərdi.
Günnərin bir günü Ay yenə də mağaranın yanına gəlir, üzünü həmişəki kimi mağaranın daşlarına söyküyüp Qara divin yatmasını, yuxuya getməsini gözlüyür. Qara div bunnan şüphələnir və səhərə qədər yatmıyıp Günün yanında oturur. Səhər Qara div mağaranın arxasınnan hənirti gəldiyini duyup eşiyə çıxır. Ay Qara divin gəldiyini görüp qaçır. Ay üzünü
50 mağaranın daşdarına elə bərk söykəyip qulaq asırmış ki, üzünün bir tərəфi yapışıp daşda qalır. (Bu gün də Ayın əksi olan daş Aydaşda durur)
Qara div o günnən Ayın dalınca düşüp onu tutmağ istiyir.
Eşqdən alovlanıb yanan Gün də gündüzlər uca göylərə qalxıb Ayı axtarır, Ay isə üzünün ləkəli olduğunu görüp gündüzlər Gündən gizlənirdi. Axşamnar Ay sevgilisi Günün olduğu mağarıya gəlip gecənin qarannığında onnan xəlvəti söhbət edərdi.
Bunnan hirslənən Qara div gündüzlər gah Ayı, gah da Günü tutur, onnardan görüşdükləri yeri öyrəmmək istiyirdi. (Bu, Ay və Günün tutulmasına işarədir).
Nə Ay, nə də Gün görüş yerlərini Qara divə deməzdilər. Onnar görüş yerlərini gizli saxlayırdılar.
Beləcə Qara divdən xəlvət yerdə Ayla Gün gecələr görüşüp sevişirdilər.
Deyilənə görə, indi də Ay və Gün gecələr həmin yerdə– Aydaşda görüşüllər. Onnarın görüşdüyü yer isə Aygün addanır. Gəlin qaya
51 Şərur
Ordubad
52 Deyilənə görə, Gen dağın ətəyində bir iyid öz torpağında işdiyirdi. O, təzəcə əvlənmişdi. Gəlin də ki, nə gəlin. Gözəlliyi dörd bir yana işıx salırdı. Gəlin hər gün ərinin yeməyini Gen dağın ətəyinə aparardı. Bir gün yağılar yurda basqın edirlər. Gəlin də ərinə yemək aparırdı. Xəbəri yox idi ki, ərini düşmənnər öldürüp. Gəlin ərinin öldürülməsini görüp, yağıdan qaçmağ istiyir. Düşmən də onu qovur. Gəlin görür ki, yağılar onu tutacax, göylərə üz tutup yalvarır ki, tanrı onu daşa çevirsin. Gəlin daşa çevrilir. O daş gəlin qaya addanır.
Yüklə 6,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|