Az?Rbaycan
Yüklə 6,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
45 * Gözümüzünən nə görürüxsə, hamısının əyəsi var. Bı əyələr bizə görsənməz. Bizdən yeylər də görünmür. Əncax əyələrinən bizdən yeylərin arasında fərq var. Bizdən yeylər heş bir şeyin sahabı dəyil. Əncax əyələr nəyin əyəsidisə, onun da sahabıdı, özü də onda yaşıyır. Məsəltün, bəğ əyəsi bəğin sahabıdı, bəğdə də yaşayır. Ta suda, yaxud, dəğdə bəğ əyəsi olmaz. Onnarın da öz əyələri var.Əncax bizdən yeylər hər yerdə yaşayıllar. Illah da qərənnıx yerrərdə, xərəbə yerrərdə, ağaş altında, su başında yaşayıllar. Bizdən yeylər həmmişə insanın pəltarın, düyüsün, yağın aparır, plov bişirip yeyir, pəltarın geyip oyunuyur. Ta bir sözünən, bizdən yeylər həmmişə insana zərəl verir.** * Qurdu ki, vırırsan, ölür, öləndə onu mırdarlasan ta heş bir şey olmaz; nə yağıynan cadı eləmək olar, nə də başqa şey.** * Qırxlı uşağı tək qoymazlar. Çünki cin onu öz uşağıynan dəyişdirər. Cinin dəyişdirdiyi uşağa cin dəyişəyi deyillər. Cin dəyişəyi həmişə sısqa qalar, nə artar, nə ağarar. Gərəh onu aparsan qəbirsandığa. Altı qəbir keçip yeddincidə bədəninin yarısınnan azını basdırasan. Əyər uşax qışqırıp ağlasa bil ki, öz uşağındı. Əyər ağlamasa, bil ki, cin dəyişəyidi. Onda gərəh gözdüyəsən ki, cin dəyişəyi ağalasın, cin də dözmüyüp gəlip öz uşağını götürsün, səninkin də özüvə qaytarsın.** * Zahını tək qoysan hal anası gəlip ona zərəl vırar. Deyillər ki, bir zahı əvdə tək imiş. Bir də baxır ki, bacadan bir arvat başı sallandı, boynunda da mıncığı. Bilir ki, bı hal anasıdı. Tez şişin qırmax ucunu ilişdirip muncuxları qırır. Hal anası ona yaxın gələmməz.** * Tez – tez yuxuda qorxub dihsinən adamın başı altına bıçax qoysan daha diysinməz, deyəllər.** * Qırxlı uşağa dovşan tükü, dağdağan, üzərlih vırıllar ki, ona nəzər işləməsin. Başının altına sarımsax, iynə, çörəh qoyullar ki, sədəmə toxunmasın.**
46 * Uşağı qırxdan çıxarmaxdan yana oturdullar qara parçanın üsdünə. Başına qırx üskük su töküllər.** * Ay on beş günlük olanda qəriblikdə övladı olan güzgüdə Aya baxar. Qəriblikdəki adamın əksi Ayın güzgüdəki əksində görünə sağdır, görünməsə yox.** * Bayquş gəlib həyətə qonub uluyanda aparıb çörəyinən duzu qoyallar qabağına çəkiləllər kənara ki, o bayquş ziyan verməsin. Yaşlı adamnar uşağa deyərmişlər ki, sənin əlin pakdı, duz–çörəyi sən apar qoy. Duz çörəkdən keşməh olmaz, bayquş bizə ziyan verməsin. * Der qarğıya deyərlər qızım ərə getsin, sənə bağırsaq verəcəm. Der qarğa oturar gözdüyər. Elə ki, qonaxlıx olar, qarğa yaddan çıxar. Qarğa oxuyar:
Sağır ha sağır oldu, Qonaxlıx ağır oldu, Mənə çatası bir bağır oldu. * Ilaxır çərşənbədə qızlar əllərində güzgü tutallar. Ayın şəkli düşər güzgüyə. Şəklin içində oğlan əksi görünsə, sevdiyi oğlan gedər, deyəllər.** * Yaz yağışından sonra Fatma nənənin hanasının altından oğlan keçsə qız, qız keçsə oğlan olacaq, deyərlər.** * Şər vaxtı ağac altına getmək olmaz. Deyərlər ki, adama sədəmə toxunar.** * Paltarı sandığa yığanda üstünə iynə sancarlar. Deyərlər cinlər gecə aparıb geyər.** * Hamilə qadın tez – tez Aya baxar ki, oğlu olsun.** * Deyərlər ki, gündüz doğulanın ayağı, gecə doğulanın əli yüngül olar.** * Deyərlər ki, Ilaxır Çərşənbə gecəsi obaşa yaxın çayın suyu dayanar, söyüdlər başını əyip torpağa dəyər. Bu vaxt hər niyyət yerinə yetər.** * Uşaq hamilə qadının sağ böyründə olarsa oğlan, sol böyründə olarsa qızdır, deyərlər.**
47 * Bir yerdə oğurrux olanda qurdun zingin yandırallar. Deyərlər, qurdun zingi onun biləyidi. Zingi yandıranda oğru hərrənip – fırranıp gəlip düşəcəx həmin ocağa, yanacax.** * Göyərçin öldürən xeyir görməz, deyərlər.** * Çinar ağacını nə kəsmək, nə də yandırmax olmaz. Deyərlər ki, günaxdı, adam zərəl çəkər.** * Hansı həyətdə bayquş ulasa ev yiyəsi qorxar. Tez duz – çörək gətirip quşun qabağına qoyup deyər: "Səni and verirəm bu duz – çörəyə, çıx bırdan get, bizdən uzax ol". Deyərlər, quş həmin yerə bir də gəlməz.** * It ulayanda bəla gələr, bayquş ulayanda ev dağılar, toyux bannıyanda ev sahibinə zərər dəyər, deyərlər.** * Qışda hər şey yatıp donur. Yaz gəlip dört dəfəmə bınnarı ayıldır. Bınnarın ayılması Novruz bayramında olur. Ona görə də Novruz bayramı dört həftədi.** * Çinarınan əncir ağacını kəsip yəndırmax günaxdı.** * Hava guruldayanda, şümşürüy çaxanda daşı qucaxlıyıp deyillər: – Mənə bının ağırlığında var – dövlət ver!** * Canavarınan qarşılaşsan, gərəh
qaşmıyasan, başdıyasan adam adı saymağa, özü də ucadan. Onda deyərlər canavar çıxıp gedəcəh.** * Ilaxır günü il təhvil olanda ağaşdar başını əyip yerə vırar. Deyərlər bını təhcə at bilər.** * Şər vaxtı yatsan, deyərlər, zərəl çəkərsən.** * Yazağzı göy guruldayanda toyuğun üsdünə bir avış torpax atsan, toyux yaxşı kürt yatar, deyərlər.** * Yazağzı göy guruldamasa, per – pencər yeməh olmaz, deyərlər.** * – Əlinnən qaşıx düşsə, deyəllər ki, arvat qonağı, pıçax düşsə, kişi qonağı gələcəh.** * Uşağın adını bələhdə qulağına deməsən, uşax yekələndə yalançı olar, deyərlər.** Yüklə 6,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|