42
Uşağın boğazı gələndə deriy ki, mənim əlim dər, Fatma
nənənin əlidi. Üç dəfə Ya Allah deyib, əlimizi qoyurux uşağın
boğazına sığallıya – sığallıya deyirih, bir, iki, üç və birdən
möhkəm boğazına vurub deyirih puç. Belə elirik ki, dihsinsin,
uşağın boğazı qayıtsın.
*
*
*
Gəlin gedəndə ayna tutullar ki, sözü adamın üzünə düz
desin. Çıraq götürüllər ki, həmişə işıqlı olsun. Nimçə sındırıllar
ki, фənt–фeldən uzaq olsun, hiylə bilməsin. Gəlin gedəndə
corabına pul qoyullar ki, var – dövlət aparsın. Bal–yağ dürməyi
verillər ki, ailədə mehriban olsun. Belinə kəmər bağlıyıllar ki,
bir yerdə möhkəm olsun. Qaçıb getməsin. Üzünə qırmızı
salıllar ki, üzünə xoş gün doğsun.
*
*
*
* Pişik evin əziz heyvanıdır, it paxıldır.
* Qırxlı uşağın üstə duva gətirməzlər, ona görə ki,
duvalı qadın öz duvasını tökər sağlam olan zahı qadının üstünə,
uşaq da boğular, qaralar, ölər.
* Əti (çiy) qırxlı uşağın üstə gətirəndə uşaq ət kimi olur.
Əgər üstə ət gətirsələr tez bir parça ətdən kəsib uşağın üstünə
tikillər.
* Qırxlı uşağı tək qoymazlar. Ona görə ki, cin onu öz
uşağı ilə dəyişdirər. Əgər cin onu dəyişdirsə, uşağı altı
qəbirdən keçirdillər, yeddincidə bədəninin yarısından
basdırıllar. Uşaq ağlasa gətirillər evə, ağlamasa gətirməzlər, o,
cin olur.
* Qırxlı uşağın qırxı çıxana qədər başının altına bəyaz
qoyullar, eşiyə çıxardanda duz–çörək.
* Qırx gün qırxlı uşağ gərək ulduz görmüyə, görəndə
onun yuxusu az olur.
* Qırxlı uşağı axşam çağı mal–heyvan gələndə açıb–
bələyillər ki, yuxusu qaçmasın.
43
* Qırxlı uşağı axşam astanadan keçirməzlər ki, bizdən
yeylər ona zəфər toxundurar.
* Qırxlı uşağın yanında altı ay bayaz olur, onda o uşaq
qorxmaz.
* Evin yiyəsi məleykədir. Əgər məleykə olmasa o ev
bərbad olar.
* Yolun yiyəsi cənabi əmirdi. Allah, Məhəmməd, ya
Əli, suyun sahibi Фatmadı.
* It uluyanda xudabəndialəmdən bəla olduğu gözlənilir.
* Adam saçını yanıdrmaz – başı ağrıyar.
* Gün batannan sonra dırnaq tutmazlar – onda ömürdən
kəsilir.
* Gəlin gələndə ayağının altına çörək atıllar ki, urzalı
olsun.
* Elçi gələndə əvvəlcə qız evinnən bir daş gətirillər,
qoyullar evin bir küncünə. Zərəl çəksən elçi getmirsən. Xeyir
çəksən elçi gedirsən.
* Cinnərə bizdən yeylər dəyərix. Bizdən yeylər hər
yerdə var, ancax insannara görsənməz. Təhcə mal – davar
onnarı görür. Ona görə qoyun – keçi olan yerdə bizdən yeylər
olmaz, yoxsa ayax altında qalıp qırılallar.**
* Uşağın üstünə bərk çığırıp yüyürsən, onda bizdən
yeylər sənnən qabax çatıp uşağı vurar.**
* Uşağın bələyinə iynə – sancax təxməsən, şeşə uşağı
vırar, uşax qərələr.**
* Insan sudan əddıyanda səlam verməlidi. Yoxsa su
əyəsi əcıxlanar, adama zəfər toxunar.**
* Hər bir ein əyəsi var. Əv əyəsi gözə görsənməz. Ona
görə əvə girəndə gərəh bı evin əyəsinə salam verəsən. Yoxsa
sənə də, əvə də sədəmə toxundurar.**
* Yer üzündə bir qəriş yer əyəsiz deyil. Hər şeyin öz
əyəsi var. Suyun da, əvin də, bəğin də, dağ – dərənin də, ta
gözümüznən nə görürüksə, hamısının əyəsi var. Bı əyələr
insana görsəmməz. Gərəh bıllara səlam verəsən.
44
* Əncax əyələr çox xeyirxahdı. əyər bınnarın yanına
gələndə səlam versən, gedəndə "səlamət qal" desən, bir
şeylərin götürəndə icazə istəsən, sənnən xoşu gələcəh, həmişə
sənə köməh eliyəcəx, həmmişə əvində şaddıx olacax. Yol əyəsi
yoluvu uğurru eliyəcək. Bağ əyəsi məhsuluvu bol eliyəcək,
səni varrandıracax. Qalanları da bınnar kimi.**
* Cinnər toy eliyəndə gəlip əvlərdən qəzan, düyü, yağ
oğurruyup aparallar, plov pişirəllər. Onnar toyda əncax plov
yeyillər. Əəyr bir adamı aldadıp öz plovlarınnan ona yeditsələr,
o adam da olur cinnərin tayı.**
* Evdə oturup çörəh yeyəndə gərəh pismillax deyəsən.
Çünki bizdən yeylər də sənnən barabar oturup yeyillər.
Pisimillax desən, onnar çıxıp gedəcəh, çörəyivi rahat özün
yeyəcəhsən.**
* Uşağın yanında şeşənin adını çəkməzlər. Yoxsa şeşə
gəlip uşağı vırar.**
* Hal anası cinnərin anasıdı. Cinnər yerin altında
yaşayıllar.**
* Əyər it dişi tapıb cibinə qoysan gecə hara gedirsən
get, heş nədən qorxmuyassan.**
* Ocağa tüpürməh, üsdünə su töhməh, ya da ayaxlıyıp
söndürməh olmaz. Yoxsa ocax sahabının acığına gələr, adama
zəfər toxuyar.**
* Qırxlı uşağı axşamçağı mal – heyavan gələndə açıb
bəliyəllər ki, yuxusu şirin olsun.**
* Şeşə bir quşdu. Uşax olanda bı quş evə girsə, uşax
qalmaz, ölər. Arvat uşaq gətirəndə şeşəni tutub miras qızılınan
başını kəsip əvə gətirəllər. Onnan sora uşax doğulanda diri şeşə
gəlsə də uşağa heş dad olmaz.**
* Su əyəlidi. Suya gedəndə gərəh səlam verəsən. Yoxsa
su əyəsi sənnən inciyip zərəl vırar.**
* Meyə gətirən ağacı kəsməh günaxdı. Ağacı kəsəndə
ağaş əyəsi insana zərər toxuyar.**
Dostları ilə paylaş: |