Az?Rbaycan
Yüklə 6,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Güzgüdəki əjdaha
- Oğuz oğlu və qurd
- Ağ oğlan bulağı
53 Gülüstan əфsanəsi
Neçə illər idi ki, Gülüstan Araza aşiqdi. O, hər gün Arazla çayın sahilində görüşərdi. Bir gün düşmən yurda hücum
54 edir. Hamı ayağa qalxır. Araz da döyüşə gedir. Yağını qovub – çıxarıllar yurddan. Döyüşənnər geri döndülər. Gülüstan allı – güllü paltarın geyib çayın sahilinə gəldi. Lakin Araz gəlip çıxmadı. Gülüstan səhərəcən onu gözlədi. Gözlərinnən axan yaş hər tərəfi suya döndərdi. Suyun əhatəsində bir parça allı – güllü yerə qaldı. Deyilənə görə, o yer ilin 3 fəslində güllü – çiçəkli olur. O yeri Gülüstan adlandırdılar.
Rəvayətə görə, adam qocalanda aparıb qoyarmışlar dağa. Bir oğlan da aparıb atasını dağa qoyarkən vəhşi quşların onu didib dağıdacağını gördühdə ürəyi dözmür. Atasını daş altında gizliyir. Hər gün də çörəyini, suyunu gizli aparıb verir. Padşahın ölkəsindəki çayın qabağını əjdaha kəsir. Gündə bir qurban verməhlə bir az su gəlir. Oğlan əhvalatı atasına deyir. O, atasının məsləhəti ilə gəlib şaha böyük bir güzgü düzətdirir. Güzgünü əjdahanın qarşısına tutullar. Öz böyüdülmüş şəklinnən qorxan əjdaha qaçır, bu yolla onu şahın torpağınnan çıxarıllar. Şah oğlana deyir, get atanı gətir. Fərman verir ki, kim qocalmış atasını aparıb dağa qoysa, boynu vurulacax.
55 Nuhun gəmisi
Qədim zamannarda bir qarı yer üzünü su alacağını eşidir və Nuh peyğəmbərə yalvarır ki, onu da öz gəmisinə götüsün. Qarı bir balaca çörək pişirip özü ilə götürmək istiyir və təndirdə onu yuxu tutur. Su qarının təndirindən qalxır. Peyğəmbər bütün cannıların hamısınnan bir cüt gəmiyə alır. Gəmi qalxır, onun bir parçası Ilandağa dəyərək düşür. Sonra bir xeyli irəlidə gəmi yenə başqa dağa çarpır və bir taxtası düşür. Sonra heyvannardan ilan narahatçılıx edir. Peyğəmbər deyir, allahın heyvanı, səni kor olasan, gecə başın ağrısın, gündüz dişin, sürüncəhli qalasan. Nuhun gəmisi yenir, quşların hamısı uçup gedir. Toyuq uça bilmir, soruşur mən niyə uça bilmədim, ya Allah. Peyğəmbər cavabında deyir: – Nahaqdan danışdığına görə uça bilmədin.
56 Əcəldən qaçmaq olmaz Süleyman (p) vaxtında Əzrail gözə görünərmiş. Bir gün bir kişi yolunan gedirmiş, Əzrailnən qarşılaşır. Əzrail kişini görüb təəccübnən ona baxır. Kişi də gəlir Süleyman peyğəmbərin yanına ki, bəs məni göndər Hindistana. Əzraili gördüm, mənə təəccüblü baxdı, nəsə eliyəcək mənə. Süleyman (p) deyir: Narahat olma, çağırıb yanıma soruşaram. Deyir, yox, göndər məni. Süleyman (p) ah çəkib kişini göndərir Hindistana. Səhəri gün Əzraili çağırıb yanına deyir: – Niyə o kişiyə elə baxıb qorxutmusan? Deyir, Allah məni çağırmışdı yanına ki, o kişinin canını Hindistanda al, mən də burda gördüm, təəccübləndim ki, burda neyniyir. Süleyman (p) deyir: "Əcəldən qaçmaq olmaz".
Oğuz oğlu zağada yaşıyanda qışdan yaman qorxarmış. Ona görə də ilin üç фəslində qışa tədarük görər, dünyanın naz– nemətini zağıya yığıb gözlərdi. Il boyu yığdığı quru meyvələri özü və ailəsi yiyərdi, bir təhər yaza çıxardı.
Bir il qış uzun çəhdi. Oğuz oğlunun azuqəsi qutardı. Çarəsiz qalan Oğuz oğlu böyüh çillənin otuzuncu günü zağadan bayıra çıxdı ki, yeməyə bir şey tapıb gətirsin. Nə qədər gəzdi, dolandı, bir şey tapbadı. Saqqalı buz bağladı, əli–ayağı dondu. Kor–peşiman evə qayıdanda yolda bir qurd balasına rast gəldi.
«Oğuz oğlu, bu qarda, boranda haradan gəlirsən»–deyə qurd balası soruşdu. Oğuz oğlu başına gələn əhvalatı danışdı. Ilin aylarınnan gileyləndi. Dedi ki, elə ay var, yaxşı dolanırıx, elə ay var acınnan qırılırıx. Ayları təriфlədi, ayları yamannadı, qışdan gileyləndi.
Qurd balası dedi:
57 – Ey Oğuz oğlu, qabaqdakı dörd yolayrıcında səni bir sürü qoyun, bir qucax sünbül, bir cəhrə, bir də əl dəyirmanı gözlüyür. Onnarı alıb zağana apararsan. Qoyunnardan bir neçəsini kəsib ətini yiyərsən, yununnan cəhrədə ip əyirip, özünə isti paltar toxuyarsan, dərisini əyninə geyərsən, sünbülün ununnan çörəh bişirərsən, yaza çıxarsan. Ancaq sənə verdiyim əmanətlərdən gərək muğayat olasan. Sünbülü və qoyunu gərək özün artırasan. Sünbülün dənini yerə səpib onu annının təri ilə suvarasan.
Dedihlərimə əməl eyliyə bilməsən yaşamax sənin üçün çətin olacax.
Oğuz oğlu yolayrıcına gəldi. Qurd balasının dedihlərini götürüb zağıya gətirdi. Qurd balasının dediyi kimi etdi. Qışı keфi kök dolandı. Yayda sürünü dağlara yaydı, sünbülü torpağa səpdi, gecə gündüz sürülərin, sarı sünbülün qulluğunda dayandı.
Oğuz oğlu bütün ili işlədi. Qurd balasına rast gəldiyi böyüh çillənin otuzuncu gününnən isə bayrama hazırlaşmağa başladı. Ilin beş gününü yedi, içdi, çaldı, çağırdı, qohum– qardaşa bayrama getdi, qurd balasının ona verdiklərinnən qohum–qardaşa sovqat apardı.
Oğuz oğlu ilin başlanğıcını o günnən hesapladı. O günə Novruz adı verdi. Novruzu bayram etməyə adət elədi. Novruz ona uğur gətirdi.
Sədərək kəndi yaxınnığında bir bulax var. Adı Ağ oğlan bulağıdır. Həmin bulağın yanında bir qəbir var. Qəbrə isə Günəşin Ağ oğlunun qəbri deyillər. Yüklə 6,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|