398
görməyi düşünməlidir. İlk növbədə xilasedicilərə hadisə haqqında
məlumat verməli, imkan vardırsa xilasedici dairəni, doldurulmuş şini
yaxud da hər hansı taxta parçasını zərər çəkmişə çatdırmalıdır.
Zərər çəkmişə göstərilən xilasetmə tədbirləri ilə kömək etmək
mümkün deyilsə onda ciddi düşünmək lazımdır. Sən onu üzərək
boğulmadan xilas edə bilərsənmi? Sualına cavab tapmalısan. Bunun
üçün məsələyə həddən artıq ciddi yanaşmalı və emosiyalara
qapılmamalısan. Çünki, sənin hər hansı bir ehtiyatsız və düşünmədən
hərəkətlərin həyatın üçün baha başa gələr.
Belə xoşagəlməz halların baş verməməsi məqsədilə
təhlükəsizlik qaydalarını dəqiq bilməli və ona riayət etməlisən. Ən
başlıcası suda boğulanı sudan çıxarmaq fəndlərini (qaydalarını)
dərindən bilməli və bu sahədə zəngin təcrübən olmalıdır. Eyni
zamanda suda boğulan şəxsin səndən tutmasından-yapışmasından azad
olunma fəndlərini bilməyində vacibdir. Əks təqdirdə səndən bərk
yapışacaq, üzmə imkanları məhdudlaşacaq. Bu zaman onu nədə ki,
özünü sudan boğulmaqdan xilas edə bilməyəcəksən. Fərz edək ki, sən
artıq suda boğulanı xilas etmisən. Sonra daha nə etməlisən bu barədə
düşünmüsənmi? Söhbət zərərçəkmişə ilk tibbi yardımdan – tənəffüs
borusundan suyun çıxarılmasından və süni tənəffüsdən gedir. Həmin
məqsədlə bir anlığa diqqətini aşağıdakı şəkillərə yönəlt (şəkil 90. 91.).
Şəkil 90.
Tənəffüs borusundan suyun boşaldılması.
399
Şəkil 91.
Süni tənəffüs: a) nəfəs alma b) nəfəs vermə
Qeyd etmək lazımdır ki, nəinki suda boğularkən, həmçinin hündür
yerdən yıxılarkən, elektrik cərəyanı vurarkən, hava şəraiti ilə bağlı
tənəffüs yolları sıxılarkən və digər zədələnmələr vaxtı ürək və
tənəffüsün zəifləyə və ya dayana bilər. Bu cür halları nəbz, ürək
döyüntüsünə, nəfəs alıb vermənin çətinləşməsinə görə, göz
bəbəklərinin genişlənməsi nəticəsində müşahidə və təyin etmək olar.
Ürək, ağciyər fəaliyyətinin bərpası üzrə zərərçəkmişlərə göstərilən
köməyi aşağıdakı görüntülər vasitəsi ilə də müşahidə edə bilərsiniz
(şəkil 92).
Şəkil 92.
1.Ağızdan-ağıza üsulu ilə süni nəfəsvermə.
2.Ürəyin xaricdən masajı, süni nəfəsvermə
401
Basketbol meydançası üçün 18x31 metr sahə lazımdır. Bu
sahədə 15x28 metr ölçüdə oyun meydançası düzəldilir. Oyun
meydançasının kənarlarında təhlükəsizlik üçün iki metr boş yer
qalmalıdır. Təhlükəsizlik sahəsi də oyun meydançası kimi hamar
düzəldilməlidir.
Basketbol lövhəsinin ölçüsü 120x180sm olur. Hər bir lövhəyə
diametri 45sm olan səbət asılır. Sadə basketbol lövhələrini taxtadan da
düzəltmək mümkündür. Taxtanın qalınlığı 25 millimetr olmalıdır.
Şəkil 94.
«Basketbol meydançası».
Voleybol meydançası
Voleybol meydançasını inşa etmək də çox asandır.
Meydançanın oyun keçirilən hissəsinin ölçüsü 9x18 metr, ümumi
ölçüsü isə 15x24 metr olmalıdır. Meydança xəttindən kənarda qalan
boş yer oyunçuların meydançadan çıxan topu qaytara bilmələri üçün
qoyulur.