Bariş BƏYİN Əhvalati panika pozuntusu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
PANİKA POZUNTUSU 80 Qəflətən (öz-özünə): Qorxduğunuz bir vəziyyət barədə fikirləş- mədiyiniz və ya qarşılaşmadığınız halda qəflətən panika tutmasının baş verməsi. – Utanma: Panika pozuntusu olan şəxslər həm tutma halına görə utana bilərlər, həm də başqalarının onların vəziyyətlərini hiss etmək- lərinə çox həssas olurlar. Kiminsə onlara diqqətlə baxması onların va- himəsini artıra bilər. Bu da panika tutmalarını sürətləndirə bilər. – Yardım ala bilməmə ehtimalı: Panika pozuntusu olanlar istə- yirlər ki, tutma baş verəndə onlara yardım göstərilsin. Buna görə də dəstək olan adamın yanında və ya onlara yardım göstərilə biləcək bir yerin (məsələn xəstəxana kimi) yaxınlığında özlərini daha rahat hiss edərlər. – Dəli olmaq qorxusu: Bəzi insanlar fikirləşə bilər ki, panika tut- ması onlar ya özlərindən gedənə, ya dəli olana və ya ürək infarktı ke- çirənə qədər davam edəcək. Bu cür fikirlər sizin simptomları daha da pisləşdirə, tutma müddətini uzada və ya başqa bir tutmanı sürətlən- dirə bilər. – Özünə nəzarəti itirmək: Bu qrupda panika tutması baş verən za- man insanın özünə nəzarəti itirib qəribə hərərkətlər etməsi və başqa- larına ziyan verməsi kimi xüsusiyyətlər yer alır. Həqiqətdə bu cür eh- timalların olması mümkün deyil. Buraya qədər danışdıqlarımız proqramın ilk addımıydı. Barış bəy yaxşı olar ki, sizə verdiyim blankları doldurasanız. Panika gündəliyi də həmişə yanınızda olsun. Bunlar sizin tutmalar və onlarla bağlı mə- lumatlarınızı daha da zənginləşdirəcək. Panika tutmalarının bitməsi üçün mümkün olduğu qədər çox məlumatlı olmağın vacibliyi barədə danışdıqlarımızı da unutmayın. 81 7 Həyat tərziniz həlledici amildir, rahatlanma (relaksasiya) üsulları ADDIM 2. Vahiməyə və panika tutmalarına təsir edən həyat tərzi amilləri Həkim Barış bəydən panika tutmalarının ən vacib əlamətlərini ya- zıb – yazmadığını, əvvəlki tutmalar əsasında panika gündəliyi blankı- nı doldurub – doldurmadığını soruşdu. Bəli, doldurmuşdu. – Çox gözəl, gələcəkdə bunların xeyrini görəcəksiniz. Dərmanınızı da vaxtlı-vaxtında qəbul edirsinizmi? – Edirəm, ancaq cinsi istəyim heç yoxdur, – dedi bir az başını əyərək. – Sanki dünyada heç elə bir şey yoxdur. Bir də iştahım bir az artıb. – Cinsi istəksizlik tez-tez rast gəlinən kənar təsirlərdən biridir, – dedi həkim. – Bunun müvəqqəti xarakter daşıdığını, həmişəlik olma- dığını bilmək bəlkə sizi bir az sakitləşdirər. İştahınızın artması kökəl- məyinizə səbəb ola bilər. İdmanla da bunu həll edə bilərsiniz. Barış bəy heç nə demədi, Zeynəb xanıma baxdı, o da bir şey demə- di. Həkim davam etdi: – Bu həftə həyat tərzinizin sizin tutmalarınıza təsiri haqqında da- nışacağıq. Stressiz həyat yoxdur, bunu bilirsiniz və yaşayırsınız. Vacib olan odur ki, siz həyatın bu stressli hadisələrinin öhdəsindən gələ biləsiniz. Stressli bir həyat tərzi həssas insanlarda vahimə və panika tutmalarının yaranmasına səbəb ola bilər. Həyatdakı stresslər panika simptomlarının davam etməsinə də yol aça bilər. Panika simptomları ortaya çıxdıqdan sonra həyatın stressləri ilə bacarmaq daha çətin ola bilər. Gündəlik həyatın stresləri panika pozuntusunun sağalma prose- sini uzadar və ya maneçilik törədər. Bir insan kimi stressdən qaça bil- məyəcəyinizə görə, həyatın stressli hadisələrinə qarşı müqavimətinizi artırmaq və gərginlikdən xilas olmağa çalışmaq daha real bir yoldur. Əvvəlki həftələrdə stressin təsirləri barədə danışmışdıq. Stressin mənbələri psixi və ya fiziki olur. Psixi mənbəli stresslər özünüzlə, ailə- HƏYAT TƏRZİNİZ HƏLLEDİCİ AMİLDİR, RAHATLANMA (RELAKSASİYA) ÜSULLARI PANİKA POZUNTUSU 82 nizlə, işinizlə, digər insanlarla münasibətlərinizlə əlaqədardır. Bunlar sizdə hədsiz narahatlıq yarada bilər. Bu narahatlıq yeni bir panika tutmasını yarada və ya panika tutmasına nəzarəti çətinləşdirər. Fiziki mənbəli stress idmanla az məşğul olanda, düzgün qidalanmayanda və yaxşı yata bilməyəndə müşahidə olunur. Əgər fiziki olaraq sağlamsı- nızsa, stressə qarşı daha dözümlü olacaqsınız. Əks təqdirdə siz stressə qarşı daha həssas olacaq, yorğunluq və narahatlıq hiss edəcəksiniz. Məsələyə bu nöqteyi-nəzərdən baxdığınızda bədən və beyin arasında yaxın bir əlaqə olduğunu görə bilərsiniz. Hər iki sahə daimi qarşılıqlı əlaqə içərisindədir və bir-birinə təsir edir. Həyatınızdakı stressli ha- disələr eviniz, işiniz, maddi vəziyyətiniz, idman edib–etməməyiniz, qidalanma şəkli və yuxu rejimi ilə bağlı ola bilər. İndi bunları nəzərdən keçirək və baxaq görək, siz nə edə biləcəksiniz. İstəyirsinizsə, evdən başlayaq. Barış bəy, ev sizin üçün hansı mənaları ifadə edir? Barış bəy bir az fikirləşdi. Ev onun üçün rahatladığı, xoşbəxt oldu- ğu bir yerdir. – Mən evinə və ailəsinə çox bağlı bir insanam. Evimi sevirəm, evimdə yoldaşımla və qızımla xoşbəxt oluram. Qızımla oynayıram, vaxtım çox yaxşı keçir. Yeri gəlmişkən, məktəbdən kənarda demək olar ki bütün vaxtı evimdə oluram. – Yaxşı, ümumi olaraq desək, eviniz sizin üçün rahat, şən, gündəlik həyatın çətinliklərindən uzaqlaşdığınız bir yerdir. Saray kimi bir evi- nizin olması vacib deyil. Vacib olan sizin evinizdə stressiz və xoşbəxt olmağınızdır. Bu mənada sizin bir probleminiz yoxdur. Ümumiyyətlə evdə stress yaradan bir mühitin olması insanların bunu dəf etmə gü- cünü azaldır. İşinizlə əlaqədar bir problem varmı? – Xeyr, peşəmi istəyib seçmişəm, müəllimliyi və ədəbiyyatı se- virəm. Düşünürəm ki, işimi də yaxşı bacarıram. – Çox gözəl, insanların hansı işlə məşğul olduqları, bundan nə qə- dər həzz aldıqları, nə qədər müvəffəqiyyətli olduqları vacibdir. İş ye- rindəki münasibətlər də ən az bunun qədər əhəmiyyətlidir. Belə başa düşürəm ki, sizin iş yerinizdəki insanlarla da münasibətlərinizdə bir problem yoxdur. – Yox. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|