Bilig 49. sayı
Yüklə 3,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
Öztürk, Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Okul, Aile ve Toplum İlişkileri Yeterlik Alanına İlişkin Görüşleri 119 Şekil 1. Genel Yeterlikler ve Etkileri Tablo 2: Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Öz Değerlendirme Sonuçları Yeterlikler Ortalama Standart Sapma A 83,50 0,14 B 86,19 0,15 C 79,47 0,34 D 78,10 0,18 E 80,29 0,46 F 75,82 0,21 Genel 80,56 0,60 Öz değerlendirme sonuçlarına göre sosyal bilgiler öğretmenlerinin kendilerini en yeterli gördükleri alan Öğrenciyi Tanıma (B) yeterliği olmuştur. Diğerleri sırasıyla, Kişisel ve Mesleki Değerler - Mesleki Gelişim (A), Okul-Aile ve Top- lum İlişkileri (E), Öğrenme ve Öğretme Süreci (C), Öğrenmeyi, Gelişimi İzle- me ve Değerlendirme (D)’dir. Genel yeterliklere etkisi bakımından sosyal bilgiler öğretmenlerine göre en az etkili olduğu düşünülen Program ve İçerik Bilgisi yeterlik alanı sosyal bilgiler öğretmenlerinin kendilerini en az yeterli gördükleri alan olmuştur. bilig, Bahar / 2009, sayı 49 120 Yorumlar, Tartışma ve Sonuç Elde edilen bulgulara göre, sosyal bilgiler öğretmenleri mesleki genel yeterlik olarak en önemli yeterlik alanının‘öğrenme-öğretme süreci’ ve ‘okul-aile ve toplum ilişkileri’ olarak görmektedirler. Bununla birlikte en az önemli gördük- leri yeterlik alanı ise program ve içerik bilgisidir. Tablo 2 incelendiğinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin kendilerini yetersiz olarak gördükleri alan içerisinde ilk sırada program ve içerik bilgisinin yer aldığı görül- mektedir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin bu yeterlik alanında kendilerini en az yeterli görmelerinde program değişiklikleri yapılırken öğretmenlerin görüşlerinin alınmamış olmasının değiştirilen programların içeriğinin ve programın temel felsefesinin yeterince bilinmediğinin etkisi büyüktür. Bu durum, program değişik- liğindeki süreçte diğer öğretmenler için de geçerlidir (Bıkmaz 2006: 105). Ortaya çıkan bu profil doğrultusunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin kendilerini “en az yeterli” gördükleri yeterlik alanları sırasıyla, a) program ve içerik bilgisi; b) öğrenmeyi, gelişimi izleme ve değerlendirme; c) öğretme ve öğrenme süreci; d) okul, toplum ve aile ilişkileridir. Kendilerini yetersiz görmelerinde program değişikliği ile birlikte bir grup sosyal bilgiler öğretmeninin programın genel yapı- sını ve hangi özellikleri ile diğer programlardan farklı olduğunu bilmediklerinin etkisi önemli bir faktördür. Yeni programların hazırlanmasında öğretmenlerin görüşlerine yeterince yer verilmediği gibi bu programların uygulanmasında da öğretmenlere yeterince destek verilmediği de bir gerçektir (Gözütok vd. 2005: 40). Öğretmenlerin program ve içerik bilgisi dışında kendilerini geliştirmek istedik- leri alanlar içerisinde öğrenmeyi gelişimi izleme ve değerlendirme alanı ikinci sırada yer almaktadır. Bu alandaki eksiklerin temel kaynağının hizmet önce- sinde alınan ölçme ve değerlendirme derslerinin ve yöntemlerin sosyal bilgi- ler öğretmenlerin ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz olduğu düşünülebilir. Gözütok ve diğerlerinin (2005) yapmış olduğu araştırmaya göre öğretmenler kendilerini ölçme ve değerlendirme alanında en yetersiz görmektedirler. Di- lâver’e göre (1994) hizmet öncesinde alınan meslek derslerini yetersiz bulan öğretmenlerin oranı %78.66’dır. Bu çalışmada vurgulanması gereken bir diğer konu ise, sosyal bilgiler öğret- menleri, mesleki yeterlik olarak en önemli yeterlik alanlarının öğrenme- öğretme süreci ve okul-aile ve toplum ilişkileri olarak değerlendirmiş olmala- rıdır. Okul-aile ve toplum ilişkilerinin bu denli önemli kabul edilmesinin bir nedeni ise bu yeterlik alanında tanımlanan alt yeterlik alanları olduğu düşü- nülebilir. Bu alt yeterlik alanlarından bazıları “çevreyi tanıma”, “çevre ola- naklarından yararlanma” şeklindedir. Bu kavramlar ise sosyal bilgiler öğret- menlerinin önemli gerekliliklerindendir. Sosyal bilgiler, insan ile çevresi ara- Öztürk, Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Okul, Aile ve Toplum İlişkileri Yeterlik Alanına İlişkin Görüşleri 121 sındaki karşılıklı etkileşimi konu alır (Yazıcı vd. 2003: 158). Özellikle yapılan- dırmacı öğrenme yaklaşımında “çevre”, sosyal bilgiler öğrenme alanı için bir öğrenme ortamı ve bir öğretim materyali olarak sıkça ele alınır (Doğanay 2002: 1). Bu yeterlik alanını okul, aile ve çevre etkileşimi olarak değerlendirmek de mümkündür. Nitekim ‘çevreyi tanıma’’, ‘’çevre olanaklarından yararlanma’’ alt yeterlikleri bu kapsamda ele alınabilir. Bu alt yeterlik alanlarına ait per- formans göstergeleri ise aşağıdaki gibidir. E1.1. Bulunduğu çevreyi tanır. E1.2. Bulunduğu çevrenin özelliklerini ve gereksinimlerini inceler ve kayde- der. E1.3. Ders planına çevrenin özelliklerini yansıtır. E1.4. Çevre gezileri planlar (müze, fabrika, doğal güzellikler vb.). E1.5. Çevre gezilerini gerçekleştirir. E1.6. Bulunduğu çevrenin özelliklerine göre özel alan öğretim programına farklı üniteler ya da konular ekler. E1.7. Bulunduğu çevrenin sorunlarına karşı duyarlıdır. E2.1. Öğretmen, çevrede bulunan sanayi, ticaret, tarım v.b. meslek alanları- nın yetkililerini ilgili oldukları derslere davet eder E2.2. Çevrede bulunan kurum, kuruluş ve doğal ortamları eğitim amaçlı kullanır. E2.3. Okul yönetimi ile işbirliği yaparak mezunların okula katkı sağlamaları için çaba harcar. E2.4. Sivil toplum kuruluşları, toplum liderleri, eğitim liderleri vb. ile işbirliği yapar. E2.5. Bulunduğu çevreye özgü materyalleri kullanarak öğretim sürecini zenginleştirir. E2.6. Okul gelişim - yönetim ekiplerinin kurulmasında ve çalışmalarında görev alır. Yukarıdaki performans göstergeleri incelendiğinde aslında coğrafyanın konu- su olan insan –doğal çevre ilişkilerinin önemli ölçüde ele alındığı görülmek- tedir. Bu konular içerisinde insan– doğal çevre etkileşimi, çevre olanakların- dan yararlanma, gezi–gözlem, çevre ekonomisi gibi alanları kapsamasının yanında çevre sorunları ve bu sorunla mücadele gibi konuların da varlığı dikkat çekmektedir. Nitekim coğrafya, coğrafi yeryüzü olayları arasındaki ilişkileri, bunların dağılış düzeni ve bu dağılışın nedenlerini araştıran bilim Yüklə 3,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|