Bilig 49. sayı
Yüklə 3,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
bilig, Bahar / 2009, sayı 49 116 birer eğitsel yapıdır. Bu tür yapıların ölçülmesinde ise doğrulayıcı faktör ana- lizi sıkça kullanılır. Bununla birlikte hiyerarşik doğrulayıcı faktör analizi, yeter- lik alanlarının önem düzeylerini elde etmekte ideal bir yöntemdir (Byrne 1998: 78, Yurdugül vd. 2008: 289). Model çözümlemesi, 124 sosyal bilgiler öğretmeninden elde edilen veriler üzerine yapılandırılmıştır. Model-alt yeter- lik uyumunda ise bazı alt yeterliklerin farklı ana yeterlik içinde ancak aynı içerikte olması nedeniyle ilişkili hatalar üretmiştir Tablo 1’e bakıldığında; A1 ve B3 alt yeterliklerinin benzer olduğu görülmektedir. Bazı alt yeterliklerin ise model uyumunu bozdukları gözlenmiştir. Bu nedenle A1, C5, C6, C7 ve F1 alt yeterlikleri modelden çıkartılmıştır. Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri- ne 3’lü derecelendirilmiş ölçme aracı kullanılarak elde edilmiştir. Genel yeterlik alanlarının etki düzeyleri ve alt yeterlik alanlarının ilgili ana yeterlik alanlarıyla ilişkileri belirlendikten sonra, sosyal bilgiler öğretmenlerin- den öz değerlendirmeleri sonucunda elde edilen veriler genel yeterliklere göre betimsel olarak değerlendirilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğ- retmenlik yeterliğine yönelik öz değerlendirme verileri altı’lı derecelendirilmiş ölçme aracı kullanılarak elde edilmiştir. Bulgular Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda öğretmenlik mesleği- nin genel yeterlik ve boyutlarına ilişkin faktöriyel yapıların sonuçları Tablo 1’de ve bu şematik yapıları ise şekil 1’de verilmiştir. Tablo 1’de λ i , standart- laştırılmış faktör yüklerini (alt yeterlik ile yeterlik alanları arasındaki ilişki) ve λ i * ise standartlaştırılmamış faktör yüklerini (alt yeterliklerin yeterlik alanları üzerindeki etki miktarı-regresyon katsayısı) göstermektedir. Diğer taraftan ξ, yeterlik alanlarının öğretmenlerin mesleki genel yeterlikleri üzerindeki ilişkisi- ni, ω ise yeterlik alanlarının yapısal güvenirliklerini (McDonald 1985: 28, Yurdugül 2006: 24) göstermektedir. Tablo 1 ve Şekil 1 incelendiğinde, sosyal bilgiler öğretmenlerine göre öğret- menlik mesleği genel yeterliklerine ait genel yeterliklerin hepsi etkili olarak değerlendirilmektedir. Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre öğretmenlik mesle- ği genel yeterlikleri içerisinde en önemli bileşen "Öğrenme ve Öğretme Süreci (C)" yeterlik alanıdır. Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri üzerindeki etkile- rine göre ikinci sırada ise "Okul-Aile ve Toplum İlişkileri (E)" yeterlik alanı yer almaktadır. Diğer yeterlik alanlarına bakıldığında "Öğrenciyi Tanıma (B)" üçüncü, "Öğrenmeyi, Gelişimi İzleme ve Değerlendirme (D)" dördüncü, "Kişi- sel ve Mesleki Değerler - Mesleki Gelişim (A)" beşinci sırada yer almıştır. Diğer taraftan en düşük etki ise "Program ve İçerik Bilgisi (F)" boyutunda gözlenmiştir. Öztürk, Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Okul, Aile ve Toplum İlişkileri Yeterlik Alanına İlişkin Görüşleri 117 Elde edilen modele göre sosyal bilgiler öğretmenlerinin öz değerlendirme verileri araştırılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin elde edilen mesleki ye- terliklere ilişkin öğretmen görüşlerinin genel güvenirlik katsayısı 0,89 olarak elde edilmiştir. Tablo 1’de ise her bir alt yeterlik için güvenirlikler elde edil- miştir. Buna göre, B ve D alt yeterliklerine ilişkin güvenirlik katsayıları ise, düşük düzeyde elde edilmiştir. Bu durum, her iki alt yeterlikte sosyal bilgiler öğretmenlerinin çok tutarlı görüşler belirtmediğini göstermektedir. Yapılandırılmış öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin araç sosyal bilgiler öğretmenlerine yöneltilmiş ve elde edilen veriler “öz değerlendirme” olarak adlandırılmıştır. Tablo 2’de sosyal bilgiler öğretmenlerinin öz değer- lendirme sonuçlarına ilişkin betimsel bulgulara yer verilmiştir. Tablo 1: Genel ve Alt Yeterlikler Arasındaki İlişkiler ve Bunların Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Üzerindeki Etkileri Yeterlik Alanları Alt Yeterlikler λ i λ i * ξ ω A1. Öğrencilere Değer Verme Anlama ve Saygı Gösterme A2. Öğrencilerin, Öğrenebileceğine ve Başaracağına İnanma 0,28 0,04 A3.Ulusal ve Evrensel Değerlere Önem Verme 0,75 0,06 A4.Öz Değerlendirme Yapma 0,32 0,01 A5. Kişisel Gelişimi Sağlama 0,49 0,03 A6. Meslekî Gelişmeleri İzleme ve Katkı Sağlama 0,47 0,05 A7. Okulun İyileştirilmesine ve Geliştirilmesine Katkı Sağlama 0,80 0,05 A. KİŞİSEL ve MESLEKİ DEĞERLER - MESLEKÎ GELİŞİM A8. Meslekî Yasaları İzleme, Görev ve Sorum. Yerine Getirme 0,54 0,03 0.63 0.67 B1. Gelişim Özelliklerini Tanıma 0,68 0,09 B2. İlgi ve İhtiyaçları Dikkate Alma 0,61 0,05 B3. Öğrenciye Değer Verme 0,18 0,06 B. ÖĞRENCİYİ TANIMA B4. Öğrenciye Rehberlik Etme 0,66 0,07 0,80 0,58 bilig, Bahar / 2009, sayı 49 118 C1. Dersi Planlama 0,25 0,04 C2. Materyal Hazırlama 0,25 0,15 C3. Öğrenme Ortamlarını Düzenleme 0,29 0,07 C4. Ders Dışı Etkinlikler Düzenleme 0,56 0,15 C5. Bireysel Fark. Dikkate Alarak Öğretimi Çeşitlendirme C6. Zaman Yönetimi C. ÖĞRETME ve ÖĞRENME SÜRECİ C7. Davranış Yönetimi 0,92 0,70 D1. Ölçme ve Değ. Yöntem ve Tekniklerini Belirleme 0,69 0,06 D2. Değişik Ölçme Tekniklerini Kullanarak Öğrencinin Konu Alanındaki Öğrenmelerini Ölçme 0,28 0,09 D3. Verileri Analiz Ederek Yorumlama, Öğrencinin Gelişimi ve Öğrenmesi Hakkında Geri Bildirim Sağlama 0,67 0,03 D. ÖĞRENMEYİ, GELİŞİMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME D.4 Sonuçlara Göre Öğretme-Öğrenme Sürecini Gözden Geçirme 0,25 0,02 0,72 0,55 E1. Çevreyi Tanıma 0,64 0,08 E2. Çevre Olanaklarından Yararlanma 0,74 0,06 E3. Okulu Bir Kültür Merkezi Olarak Görme 0,69 0,14 E4. Aileyi Tanıma ve Ailelerle İlişkilerde Tarafsız Olma 0,73 0,12 E. OKUL, AİLE ve TOPLUM İLİŞKİLERİ E5. Aile Katılımı ve İşbirliği Sağlama 0,74 0,10 0,90 0,80 F1.Türk Millî Eğitiminin Amaçları ve İlkeleri F2.Özel Alan Öğretim Programı Bilgisi ve Uygulama Becerisi 0,65 0,10 F. PROGRAM ve İÇERİK BİLGİSİ F3. Özel Alan Öğretim Programını İzleme-Değer. ve Geliştirme 0,21 0,08 0,47 0,83 Yüklə 3,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|