Bipolar pozuntular üzrə klinik protokol


Affektiv pozuntuların diferensial diaqnostikası



Yüklə 288,13 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/11
tarix17.09.2017
ölçüsü288,13 Kb.
#291
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

 

15

Affektiv pozuntuların diferensial diaqnostikası 



 

Pozuntunun 

növü 

Depressiv 

epizod 

Maniakal və 

ya qarışıq 

epizod 

Hipomaniakal 

epizod 

I tip bipolyar 

pozuntu 

Tələb olunmur 

(ancaq 

səciyyəvidir) 



> 1 tələb 

olunur 


Tələb olunmur 

(ancaq 


səciyyəvidir) 

II tip bipolyar 

pozuntu 

> 1 tələb 

olunur 

Qeyd edilmir  > 1 tələb olunur 



Siklotimiya Tələb olunur 

(ağır formadan 

başqa) 

Qeyd edilmir 



2 il ərzində 

dəfələrlə 

Depressiv 

pozuntu 


> 1  tələb 

olunur 


Qeyd edilmir 

Qeyd edilmir 

Distimiya 

 

> 2  tələb 



olunur  (ağır 

formadan 

başqa) 

Qeyd edilmir 



Qeyd edilmir 

 

BİPOLYAR POZUNTUNUN MÜALİCƏSİ 



Bipolyar pozuntunun maniakal, hipomaniakal və qarışıq 

epizodlarının müalicəsi

 

Maniakal, hipomaniakal və qarışıq epizodların müalicəsi 

simptomların kəskinlik dərəcəsindən,  əvvəlki müalicədən, həmçinin 

pasiyentin öz vəziyyətini anlamasından və müalicəvi tədbirləri yerinə 

yetirməyə hazır olmasından asılıdır. 

Maniakal vəziyyətin mənfi nəticələrini azaltmaq üçün həkimlər 

pasiyentə müalicə zamanı güclü stimullardan çəkinməyi, sakit 

fəaliyyətlə  məşğul olmağı, vacib qərarların qəbulunu təxirə salmağı 

və aktivliyin azalmasına gətirib çıxaran uyğun gündəlik rejimə (yuxu 

vaxtı daxil olmaqla) keçməyi tövsiyə etməlidirlər. 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 




 

16

Maniakal, hipomaniakal və qarışıq epizodların 



 müalicə prinsipləri. 

 



Antidepressantlar qəbul edən pasiyent maniakal epizodun 

başlanğıcında onların qəbulunu dayandırmalıdır. Klinik 

göstərişlərdən və müalicənin kəsilməsi ilə bağlı  əvvəlki 

təcrübədən asılı olaraq, bunu ya dərhal, ya da tədricən bir neçə 

gün ərzində yerinə yetirmək lazımdır. (A) [3] 

 



Əgər maniakal epizodun inkişafı zamanı pasiyent antimaniakal 

preparatlar qəbul etmirsə, müalicəni valproat və ya litiumla 

başlamaq tövsiyə olunur. (A) [3] 

 



Preparatın seçimi zamanı  gələcəkdə profilaktik müalicənin 

davam etdirilməsini və pasiyent üçün təhlükəsizliyi nəzərə almaq 

lazımdır. Preparatın daha əvvəl göstərdiyi təsir və pasiyentin 

özünün nəyə üstünlük verməsinə diqqət yetirmək də vacibdir. 

 

Kəskin ifadə olunmuş simptomlar zamanı litium təyin 



edilməsindən çəkinin, çünki onun təsirinin başlaması üçün 

valproata nisbətən daha çox vaxt tələb olunur. (A) [2] 

 

Hamilə  və ya hamilə qalmağı planlaşdıran qadınlarda litiuma 



üstünlük vermək lazımdır. (D) [2] 

 



Kəskin ifadə olunmuş davranış pozulmaları zamanı qısa müddət 

üçün benzodiazepinlərin (diazepam, lorazepam və ya 

klonozepam) təyin edilməsi məqsədəuyğundur. (A) [3] 

 



Psixotik simptomların mövcud olması zamanı olanzapin və ya 

risperidon təyin etmək lazımdır  (B) [3]. Antipsixotik preparatın 

təyini zamanı onun əlavə  təsirləri, müalicəyə kiçik dozalardan 

başlamağın lazım olması, depressiv vəziyyətin inkişaf etmə 

ehtimalı nəzərə alınmalıdır. 

 



Əgər pasiyent artıq neyroleptiklərlə müalicə alırsa və yaxşılaşma 

yoxdursa, valproatın və ya litiumun əlavə edilməsi 

məqsədəuyğundur. 

 



Əgər litium qəbul edən pasiyentdə maniakal epizod baş verirsə, 

litiumun qanda konsentrasiyasını yoxlamaq lazımdır. 0,8 mmol/l-

dən aşağı olan subklinik doza zamanı dozanı artırmaq lazımdır. 

Terapevtik effektin olmaması halında neyroleptikin əlavə 

edilməsi nəzərdən keçirilməlidir. 

 



Artıq valproat qəbul edən və maniakal epizodun inkişafı  aşkar 

edilən pasiyentdə valproatın dozasını artırmaq lazımdır. Bunu 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 




 

17

simptomların azalmağa başlaması anına və ya əlavə  təsirlərin 



dozanın artırılmasını məhdudlaşdırmasına qədər davam etdirmək 

lazımdır. Yaxşılaşma əlamətləri müşahidə edilmədikdə olanzapin 

və ya risperidon əlavə etmək lazımdır. 

 



Ağır maniakal epizodu olan, litium və ya valproat qəbul edən 

pasiyentlərdə  əlavə olaraq neyroleptiklər təyin edildikdən sonra 

paralel surətdə litium və ya valproatın dozası artırılmalıdır. 

Preparatın dozalarına yenidən baxılması müalicənin 

başlanğıcında hər 5-7 gündən bir yerinə yetirilməlidir. 

 



Qarışıq epizodu olan və ya affektiv simptomları sürətlə  dəyişən 

pasiyentləri kəskin maniakal epizodu olan pasiyentlər kimi 

müalicə etmək və antidepressantların təyin edilməsindən 

çəkinmək lazımdır. Qarışıq epizodların müalicəsi zamanı intihar 

etmə riskini diqqətdə saxlamaq lazımdır. 

Bipolyar pozuntunun depressiv epizodlarının müalicəsi. 

Ümumilikdə götürdükdə, bipolyar pozuntusu olan xəstələrdə 

depressiyanın müalicəsinin məqsədləri monopolyar depressiyalı 

xəstələrdə olduğu kimidir. Eyni zamanda monopolyar depressiyadan 

fərqli olaraq, bipolyar pozuntusu olan xəstələrdə depressiyadan 

çıxdıqdan sonra maniakal və ya hipomaniakal epizodun inkişaf 

etməsi ehtimalı vardır. Buna görə  də affektin inversiyasını törədə 

bilən antidepressantlardan istifadə etməmək və  əhvalı sabitləşdirən 

preparatların tətbiqi ilə  məhdudlaşmaq tövsiyə olunur. (A) [3] 

Depressiv simptomları olan pasiyentlərə xoşagələn məşğuliyyət, 

fiziki hərəkətlər və sosial ünsiyyətin daxil edildiyi xüsusi tapşırıqlar 

vermək lazımdır. 



Depressiv epizodların müalicə prinsipləri. 

 



Bipolyar pozuntusu olan xəstələrdə depressiv epizodların 

müalicəsi affektin maniakal vəziyyətə inversiya edə bilməsi 

ehtimalına xüsusi diqqət göstərilməsini tələb edir. Monopolyar 

depressiyadan fərqli olaraq, bipolyar pozuntusu olan xəstələrdə 

depressiv simptomların ifadə edilmə  dərəcəsi və davam etmə 

müddətində daha kəskin enib-qalxmalar qeyd edilir. 

 

Antimaniakal müalicə almayan pasiyentlərə antidepressantlarla 



yanaşı antimaniakal preparat da (litium, valproat və ya atipik 

neyroleptik) təyin olunmalıdır  (B) [2]. Belə preparatın seçimi 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 




Yüklə 288,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə