Birinci kitab
Yüklə 3,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
490
sakitliyiniz fəlsəfi fikir üzərində yox, daha möhkəm əsasda — təmiz vicdan üzərində dayanır. Məndə isə hər şey başqa cürdür. Mən beynimə gələn ağrılı xatirələri rədd etməli deyiləm, buna cürət etmirəm. Ömrüm boyu düşüncə tərzimdə olmasa da, hər halda, hərəkətlərimdə eqoist olmuşam. Mən uşaq olanda mənə yaxşı və pis şeylərə dair anlayışlar verirdilər, ancaq xasiyyətimi necə formalaşdırmağım lazım olduğunu göstərmirdilər. Mənə yaxşı prinsiplər təlqin ediblər, ancaq onlara qürurla və təkəbbürlə riayət
etməyə imkan
veriblər. Öz
bəxtsizliyimdən, mən yeganə oğul (uzun illər isə yeganə övlad) olaraq, həddən artıq səxavətli valideynlər (atam xüsusilə xeyirxah və həssas adam idi) tərəfindən ərköyün böyüdülmüşdüm. Onlar məndəki xudbinliyə rəvac verirdilər, bəyənirdilər, demək olar, məndə eqoistlik və amiranəlik, ailə çevrəmizdən kənarda olanlann hamısına etinasızlıq, yerdə qalan dünyaya ikrah, başqa adamların ağlını və xidmətlərini özümünkü ilə müqayisəyə heç cür qoymamağa hazırlıq tərbiyə edirdilər. Mən səkkiz yaşımdan iyirmi səkkiz yaşıma qədər beləydim. Siz mənim füsunkar, əziz dostum Elizabet olmasaydınız, indiyə qədər elə də qalardım! Mən nəylə sizə borclu deyiləm! Siz mənə əvvəlcə, düzü, mənə acı görünən, ancaq əslində qeyri-adi şəkildə faydalı olan bir dərs verdiniz. Siz mənə ruhi itaət öyrətdiniz. Mən sizə qəbul olunacağına şübhə etmədən evlilik təklif etdim. Siz isə mənə göstərdiniz ki, mənim bütün üstünlüklərində yanaşı, sevgisi gerçəkdən də əziz tutulmalı olan qadının məni downloaded from KitabYurdu.org
491
sevməsinə layiq deyiləm. — Doğrudanmı siz o zaman hesab edirdiniz ki, mən sizin təklifinizi qəbul edə bilərəm? — İş də elə bundadır! Siz mənim qürrəm barədə nə deyərsiniz? Mənə elə gəlirdi ki, siz məndən eşq etirafı gözləyirsiniz, buna çalışırsınız. — İnanın, bəlkə də arzuma rəğmən mənim davranışım nədəsə düzgün deyildi. Mən heç də sizi aldatmaq istəmirdim. Ancaq şən xasiyyətim məni heç lazım olmayan yerə apara bilərdi. Siz həmin axşamdan sonra mənə necə də nifrət edə bilərdiniz! — Sizə nifrət etmək? Ola bilər, mən əvvəldə əsəbiləşmişdim də. Ancaq tezliklə qəzəbim ona layiq olan adamın üstünə yönəldi. — Mən soruşmağa güc-bəla qərar verirəm, mənimlə Pemberlidə görüşəndə haqqımda nə düşündünüz? Mənim orada peyda olmağıma görə məni mühakimə etdiniz? — Nə danışırsınız, bir misqal da. Mən, sadəcə olaraq, olduqca heyrətləndim. — Siz o zaman məndən çox heyrətlənə bilməzdiniz. Vicdanım mənə söylədi ki, mən bu qədər nəzakətli rəftara heç də layiq deyiləm və etiraf edim ki, mənimlə sırf əməlimə görə davranılacağını gözləyirdim. O zaman mən isə istədim ki, - Darsi cavab verdi, - bacardığım qədər bütün diqqətimi sizə yönəldim və sizi kinli olmadığıma əmin edim. Mən bağışlanmağa nail olmağa ümid edirdim, özüm haqqındakı pis qənaəti downloaded from KitabYurdu.org 492
dağıtmağa çalışırdım, göstərmək istəyirdim ki, sizin qınaqlarınız mənim xeyrimə olub. Dəqiq deyə bilmərəm, o zaman məndə bəzi başqa arzular da əmələ gəldi - düşünürəm ki, bu sizi görəndən yarım saat keçməmiş oldu. Darsi Elizabetin onun bacısının xoşuna necə gəldiyindən və Corciananın bu tanışlığın qəflətən kəsilməsindən çox məyus olduğundan danışdı. Onun söhbəti buradan təbii olaraq bunun nəyə görə baş verdiyi məsələsinə keçdi. Elizabet öyrəndi ki, Derbişirdən Lidiyanın axtarışına getmək qərarı onda hələ mehmanxananı tərk etməzdən yaranıb. Onun qayğılı və məyus görkəmi həmin vaxt keçirdiyi daxili mübarizənin əsəri olub. Elizabet bir daha ona öz minnətdarlığını bildirdi, ancaq bu onların hər ikisi üçün həddən artıq ağrılı mövzu olduğuna görə tezliklə ikisi də susdu. Onlar hiss olunmadan bir neçə mil dolaşaraq, saata baxdıqda birdənbirə anladılar ki, artıq evə qayıtmalıdırlar. Binqli və Ceynin harada daldalana biləcəklərilə maraqlanaraq, bu gənc cütlük haqda danışdılar. Darsi onların nişanlanmasmdan şad olduğunu, dostunun bu barədə ona dərhal xəbər verdiyini bildirdi. — Deyin, siz buna təəccübləndiniz? — Elizabet soruşdu. — Azacıq da olsa, yox. Yola düşməzdən öncə mən artıq başa düşmüşdüm ki, bu gün-sabah nişan baş tutacaq. — Başqa sözlə, siz ona razılıq vermişdiniz? Mən belə downloaded from KitabYurdu.org
493
də güman edirdim. Darsi bu cür nəticə çıxarmağa etirazını bildirsə də, Elizabet anladı ki, iş məhz bu cür olub. — Londona getməyim ərəfəsində, — Darsi davam etdi, — mən ona, ehtimal ki, xeyli əvvəl etməli olduğum bir etirafı etdim. Mən dedim ki, nə qədər qaba və əsassız şəkildə onun həyatına müdaxilə etmişəm. O, olduqca təəccübləndi, çünki bu, hətta onun ağlına belə gəlmirmiş. Mən onu da dedim ki, sizin bacınızın onun hisslərinə qarşılıq verməyəcəyini düşünərkən, böyük ehtimalla, səhv etmişəm. Bu zaman əmin oldum ki, onun Ceynə meyli yox olmayıb və ona görə də gələcək xoşbəxt ittifaq məndə şübhə doğurmadı. Onun dostunun davranışını sərbəstcə idarə etməsi Elizabetdə gülüş doğurmaya bilmədi. — Siz Ceynin onu sevdiyini müşahidələriniz əsasında dediniz, yoxsa naharda məndən eşitdiyiniz sözlərə görə? — Elizabet soruşdu. — Mən buna öz gözlərimlə görərək əmin oldum. Lonqborna son iki gəlişimiz zamanı Ceynə göz qoyaraq artıq onun duyğulanna şübhə edə bilmədim. — Yaxşı, sizin sözləriniz isə onu dərhal inandırdı, eləmi? — Bəli. Binqli doğrudan da qeyri-adi dərəcədə təvazökardır. Özünə inamsızlığı ona çox mühüm məsələlərdə mühakiməsinə güvənməyə imkan vermir. Ancaq onun mənə etibar etməsi sayəsində hər şey öz downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|