90
— Mənə elə gəldi ki, siz onun dul olduğunu dediniz,
ser? Onun övladları varmı?
— Onun cəmi bir qızı var — o, Rozinqsin, xeyli
mühüm mülkün varisidir.
— Heyhat, — miss Bennet başını yelləyərək səsləndi.
— Bu halda o, bir çox başqa xanımlardan daha
bəxtəvərdir. Bəs bu alicənab xanım özü necədir?
Gözəldirmi?
— O, gerçəkdən də füsunkar gənc ledidir! Onun anası
ledi Ketrin özü də deyir ki, gözəlliyinə görə miss de Bör
öz cinsinin digər nümayəndələrindən xeyli ötədir, çünki
bu qızda onu ali nəcabətli başqa gənc xanımlardan
fərqləndirən cəhətlər var. Bədbəxtlikdən, onun zəif
cüssəsi var və bu, ona bir sıra incəsənət növlərində uğur
qazanmağa mane olur. Onun tərbiyəsi ilə məşğul olan
xanımların dediyinə görə, onun təkcə
sağlamlığı möhkəm olsaydı, miss de Bör çox uzağa
gedərdi. O, o qədər sevimlidir ki, ponilər qoşulmuş balaca
faytonu ilə gəzməyə çıxanda mənim sadə məskənimi tez-
tez öz ziyarətinə layiq görür.
— O, artıq saraya təqdim edilib? Mən onun adma
saray xanımlarının siyahısında rast gəlməmişəm.
— Heyhat, bədbəxtlikdən sağlamlığı ona şəhərdə
yerləşməyə imkan vermir. Bu durum, mənim bir dəfə ledi
Ketrinin özünə dediyim kimi, Britaniya sarayını ən yaxşı
zinətindən məhrum edib. Mənim bu qeydim lütfkar
xanımın çox xoşuna gəldi. Etiraf edim ki, mən xanımlann
xoşuna gələn bu kimi zərif komplimentlərə tez-tez əl
downloaded from KitabYurdu.org
91
atıram. Məsələn, mən bir neçə dəfə ledi Ketrinə demişəm
ki, onun qızı hersoginya olmaq və başqa xanımların özünü
zinətləndirən yeri zinətləndirmək üçün doğulub... Mən bu
kimi xırda və sevimli incəlikləri ifadə etməklə lütfkar
xanıma diqqətli olmağı müqəddəs borcum hesab edirəm.
— Siz tam məntiqli düşünürsünüz, — mister Bennet
dedi, — Sizin xoşbəxtliyinizdir ki, belə incə şəkildə
qılıqlanmaq
istedadınız var. İcazə verin soruşum, bu sevimli diqqət
ifadələri sizdə bir anlıq fikir parıltısı kimi yaranır, yoxsa
siz bunları öncədən uydurursunuz?
— Adətən onlar həmişə baş verənlərə aid olur.
Hərçənd hərdən mən əyləncə xatirinə asudə vaxtlarımda
həyatın müxtəlif hallarına uyğun gələn kiçik-kiçik incə
sürprizlərin ixtirası ilə məşğul oluram, ancaq təqdim
edərkən həmişə onlara ekspromt forma verməyə
çalışıram.
Mister Bennetin gözləntiləri bütünlüklə təsdiqləndi.
Əmioğlunun axmaqlığı onun ümidlərini doğrultdu.
Sifətinə ciddi ifadə verərək qonağı dinləyən mister Bennet
ürəkdən əylənirdi. Bununla belə, əgər onun Elizabetə
nəzər saldığı nadir hallan saymasaq, o bu ləzzəti onunla
böləcək tərəf-müqabilə heç bir ehtiyac hiss etmirdi.
Axşam vaxtının çay dəsgahına qədər onların qəbul
etdiyi doza artıq o qədər çox oldu ki, mister Bennet əmisi
oğlunu qonaq otağına ötürərək, qadınlara kitabdan bir şey
oxumasını rica etdi. Mister Kollinz həvəslə razılaşdı və
ona kitab gətirdilər. Ancaq o, kitaba nəzər salaraq (kitabın
downloaded from KitabYurdu.org
92
ümumi kitabxanadan
olduğunu asanca görmək olardı), dərhal diksindi və üzr
istəyərək heç vaxt roman oxumadığını bildirdi. Kitti
təəccüblə gözünü ona zillədi, Lidiya hətta heyrətdən dua
etdi. Başqa kitablar gətirildi və bir qədər düşünəndən
sonra o, Fordaysın moizələrinin üstündə dayandı. Cild
açılan kimi Lidiyanı əsnək bürüdü. O, yeknəsəq səslə üç
səhifə oxumağa macal tapmamış Lidiya onun sözünü
yarıda kəsərək səsləndi:
— Ana, eşitmisiniz, Filip dayı Riçardı işdən azad
etmək istəyir? Əgər o buna qərar versə, Riçardı polkovnik
Forster öz yanma alacaq. Bu barədə mənə şənbə günü
xalam dedi. Sabah Meritona getmək və hər şeyi təfsilatı
ilə soruşmaq lazım gələcək. Eyni zamanda gərək öyrənək
ki, mister Danni şəhərdən nə vaxt qayıdacaq.
İki böyük bacılar Lidiyadan xahiş etdilər ki, o dilini
dinc saxlasın, ancaq qəlbinin dərinliyinə qədər təhqir
olunmuş mister Kollinz kitab oxumağı təxirə saldı və
dedi:
— Mən tez-tez müşahidə etməli oluram ki, gənc
ledilər onların faydası üçün yazılmış ciddi məzmunlu
kitablarla, əfsus ki, az maraqlanırlar. Etiraf edirəm ki, bu,
məni çox
heyrətləndirir. Gerçəkdən də onlar üçün yaxşı nəsihətdən
faydalı nəsə ola bilərmi? Ancaq mən bir də mənim gənc
əminəvələrimin qulağını dəng etməyəcəyəm... — O,
mister Bennetə tərəf dönərək ona bir tas nərd oynamağı
təklif etdi. Mister Bennet qonağın qızlara öz boş-boş
downloaded from KitabYurdu.org
93
qayğıları ilə məşğul olmaq imkanı verərək tam ağıllı
hərəkət etdiyini görüb dəvəti qəbul etdi. Missis Bennet və
onun qızları ən səmimi şəkildə Lidiyanm şuluqluğu üçün
üzr istədilər, vəd etdilər ki, əgər o kitab oxumağı davam
etdirsə, bundan belə o, heç bir bənzər hərəkətə yol
verməyəcək. Ancaq mister Kollinz gənc əminəvəsinə
qarşı ən xəfif kin belə saxlamadığını və onun hərəkətinin
özü üçün heç də təhqiramiz olmadığını bildirərək, mister
Bennetlə başqa masanın arxasına keçdi və nərd oynamağa
hazırlaşdı.
XV
FƏSİL
Mister Kollinz istedadlı adam deyildi. Təbiətin bu
səhvinin
yeri
onda
tərbiyə
və
ünsiyyətcilliklə
doldurulmamışdı. Ömrünün böyük hissəsini o, təhsilsiz və
xırdaçı insan olan atasının nəzarəti altında keçirmişdi.
Universitetdə olarkən o, elm kurslarını dinləmişdi, amma
heç bir faydalı tanışlıqlar qurmamışdı. İlkin olaraq onun
xasiyyətinə köləlik calaq edən ata tərbiyəsindən məzlum
olmuş mister Kollinz zaman keçdikcə öz əli, öz başı
olaraq sərbəst yaşayan və həyatda gözlənilmədən erkən
uğur qazanmış ağıllı adama xas mənəm-mənəmlik
keyfiyyəti qazandı. Xoşbəxt təsadüf sayəsində o,
Hansford kilsəsi boşalan zamanlarda ser Luis de Börün
dul xanımının gözünə göründü. Ledinin yüksək ranqma
ehtiram, xanım rəhbərin şəxsiyyətinə pərəstiş və bununla
yanaşı, öz ruhani nüfuzuna, kilsə icmasının rəhbəri
hüququna malik olan personası haqda yüksək fikirdə
olması ondan xasiyyətində özünəməxsus şəkildə
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |