138
cəmləşdirmək imkanı əldə etdi. Elizabet artıq özünə
gəlməyə başlamışdı. Fəqət fasilə qısa sürdü. Şam yeməyi
bitdikdə musiqidən danışdılar və Elizabet
Merinin qısa çəkən dilətutmalardan sonra ictimaiyyəti öz
sənətkarlığı ilə feyzyab etməyə hazırlaşdığını görərək,
daha bir utanc hissi keçirməli oldu. Elizabet onun bu
fədakarlığının qarşısını baxışları ilə almağa çalışsa da,
səyləri hədər oldu. Özünü bütün parlaqlığı ilə göstərmək
imkanı qazanmasında sevincək olan Meri heç nəyi başa
düşmək istəmədi və fortepiano arxasında əyləşdi.
Olduqca pərt vəziyyətdə qalan Elizabet gözünü
ayırmadan bacısını müşahidə edirdi və səbirsizliklə onun
bir kupletdən digərinə necə keçdiyini izləyirdi. Ancaq
mahnının bitməsi rahatlıq gətirmədi - bəyənmə
alqışlarının arasında bəxş elədiyi həzzi davam etdirmək
xahişinə eyham tutan Meri dərhal yeni mahnıya başladı.
Onun camaat qarşısında çıxış etmək üçün heç bir
göstəricisi yox idi: səsi zəif idi, ifa manerası işgəncəydi.
Elizabet çarəsiz idi. O bu əzabı Ceynin necə yaşadığını
öyrənmək üçün böyük bacısına baxırdı. Ancaq Ceyn
Minqli ilə şirin-şirin çənə vururdu. Elizabet onun
bacılarına nəzər saldı və gördü ki, onlar bir-birinə və
mister Darsiyə istehzalı işarələr edirlər. Ancaq mister
Darsi sifətinin tutqun və sabit ifadəsini qoruyub
saxlayırdı. Nəhayət, Elizabet atasına baxaraq, gözlərilə
onu müdaxilə etməyə çağırdı, yoxsa Meri səhərə qədər
oxumağa davam edə bilərdi. Mister Bennet onu anladı və
Meri ikinci mahnını bitirəndə bərkdən dedi:
downloaded from KitabYurdu.org
139
— Bu qədər tamamilə kifayətdir, övladım. Sən artıq
qulaqlarımızı kifayət qədər feyzyab etdin. İndi icazə ver
başqa gənc qızlar da özlərini göstərsinlər.
Meri özünü elə göstərdi ki, atasının sözləri ona
çatmayıb, bununla belə, o bu sözlərdən bir balaca pərt
oldu. Elizabet isə bacısının əvəzindən xəcalət çəkərək,
atasından inciyərək hiss etdi ki, müdaxiləsi ilə durumu
daha da pisləşdirdi. Bu arada yeni ifaçı axtarmağa
başladılar.
— Mənim musiqi qabiliyyətim olsaydı, — mister
Kollinz dilləndi, — şübhəsiz ki, cəmiyyəti hansısa bir
ariya ilə sevindirməyi özüm üçün zövq hesab edərdim.
Çünki mən musiqini kilsə xadiminin durumu ilə tam
uyğun gələn ən məsum əyləncə sayıram. Əlbəttə, hesab
etmirəm ki, musiqiyə çox vaxt ayırmağa haqqımız yoxdur
— bizdən diqqət tələb edən çox işlər mövcuddur. Bir
bilsəydiniz kilsə keşişinin nə qədər
vəzifələri var! Birincisi, o, aşar vergisini (ondabir) düzgün
bölməlidir və bu zaman özünün və maraqlarının qayğısına
qalmalı və rəhbərinin mənafelərini qorumalıdır. Daha
sonra ona moizələr yazmaq gərəkdir. Yerdə qalan vaxt
kilsə ayinlərinin icrasına və keşişin heç bir halda
rahatlığını təmin etməyə etinasız yanaşmamalı olduğu
evini
təkmilləşdirməyə
güc-bəla
çatır.
Bütün
ətrafdakılara, xüsusilə də onların içindən bu mövqeyinə
görə borclu olduğu birinə diqqət yetirmək, onlara
qatılmaq onun üçün çox vacibdir. Mən qətiyyən özümü
belə bir borcdan azad etmirəm, eləcə də özünün rəhbəri
downloaded from KitabYurdu.org
140
ilə qohumluq əlaqəsində olan istənilən şəxsə ehtiramını
ifadə etmək imkanını əldən buraxan insan barədə yaxşı
fikirləşməzdim!
O, toplanan camiənin yarısının eşitdiyi yüksək səslə
irad etdiyi nitqini mister Darsiyə tərəf təzim edərək
yekunlaşdırdı. Məclis iştirakçılarının bəziləri mister
Kollinzə diqqətlə baxdı, bəziləri gülümsədi. Ancaq onun
çıxışı heç kəsi mister Bennet qədər əyləndirmədi, həmin
vaxt missis Bennet tam ciddi halda
onu bəyəndi və sakit səslə qonşusu ledi Lukasa mister
Kollinzin qeyri-adi ağıllı və ləyaqətli gənc olduğunu
bildirdi.
Elizabetə elə gəlirdi ki, onun ailə üzvləri bu axşam öz
çatışmazlıqlarını nümayişə çıxarmaq üçün qəsdən
sözləşmiş olsaydılar, çətin ki, onu böyük parlaqlıqla
yerinə yetirə və bundan daha yaxşı uğur qazana bilərdilər.
Mister Binqlinin və Ceynin xoşbəxtliyindən, bu
tamaşanın bəzi nömrələri, belə görünür ki, insan
axmaqlıqlarına çox da həssas olmayan gəncin diqqətindən
yayınıb. Ancaq kifayət qədər pis olan məqam o idi ki,
mister Darsi və bacıları üçün onun doğmalarını ələ
salmağa möhtəşəm imkanlar açılmışdı. Elizabet bir qərara
gələ bilmirdi ki, onun üçün daha dözülməz olan hansıdır:
iki ledinin meydan oxuyurmuş kimi gülməsi, yoxsa
centlmenin susqun ikrahı.
Gecənin yerdə qalan hissəsi ona çox az xoş gəldi.
Yanından ayrılmadan, onu dabanqırma izləyən mister
Kollinz Elizabetə əziyyət verməkdə davam etdi. Onu rəqs
downloaded from KitabYurdu.org
141
etmək üçün dilə tutmaq durumunda olmayan Kollinz öz
varlığı ilə qızın hansısa bir kavalerin dəvətini qəbul etmək
imkanından məhrum etdi. Elizabet hədər yerə onu dilə
tutdu ki, başqa xanımlann
məclisdə olmasından istifadə etsin, hətta onu balda olan
istənilən xanımla tanış etmək təklifi irəli sürdü. Mister
Kollinz iddia etdi ki, rəqslərə biganədir və hər şeydən çox
öz əziz əmisi nəvəsinə diqqət yetirmək istərdi, bununla da
çalışdı ki, özünü onun gözündə mümkün olduğu qədər
yaxşı göstərsin. Bu səbəbdən o, balın axırma qədər ondan
aynlmamağı üstün tutardı. Belə bir istəyə qarşı nəsə etiraz
etmək çətin idi. Ona görə də Elizabet tez-tez onlara
yaxınlaşan və mister Kollinzlə söhbət etmək cəfasını
fədakarlıqla öz üzərinə götürən miss Lukasa minnətdar
idi.
Elizabet ən azı mister Darsinin nəzərindən qurtulduğu
üçün şad idi. O, hərdən heç bir işi olmadan Elizabetin
yaxınlığında gəzişsə də, onunla danışmağa cəhd etmirdi.
Elizabet buna Uikhem barədə eyhamları ilə nail olduğunu
düşünür və məmnun qalırdı.
Lonqbornlu qonaqlar zalı axınncı tərk etdilər. Missis
Bennetin xüsusi hiyləsi sayəsində onlann ekipajı o biri
qonaqlann getməsindən on beş dəqiqə sonra hazır oldu.
Bu, onlara Nezerfild sakinlərindən kimin onlann yola
çıxmasını
səbirsizliklə gözlədiyini müşahidə etmək imkanı verdi.
Missis Hörst və onun bacısı ağızlarını yalnız ona görə
açdılar ki, yorğunluqdan şikayət etsinlər. Onlar bütün
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |