146
çıxmağım ərəfəsində, iki partoya kadril oyununun
fasiləsində missis Cenkinson miss de Börün kətilinin
ayaqlarını düzəldəndə ledi Ketrin mənə dedi: “Mister
Kollinz, siz evlənməlisiniz. Sizin xasiyyətdə olan kilsə
xadimi evli adam olmalıdır. Ağılla seçin, ləyaqətlisini
seçin. Mənim zövqümü nəzərə alın, əlbəttə, özünüzünkü
ilə hesablaşın. Qoy o, dürüst və işlək qadın olsun, ərköyün
olmasın, elə olsun ki, adi gəlirlə
keçinsin, ayağını yorğanına görə uzatmağı bacarsın. Mən
sizə bunu məsləhət görürəm. Özünüzə mümkün qədər
tezliklə münasib arvad tapın, onu Hansforda gətirin və
mən onu ziyarət edim”. Yeri gəlmişkən, mənim gözəl
əmim nəvəsi, qeyd etmək istərdim ki, qətiyyən ledi Ketrin
de Börün diqqət və xeyirxahlığını əlimlə birgə təklif
etmək
durumunda olduğum həmin üstünlüklərin
cərgəsində axırıncı yerə qoymuram. Ledi Ketrinlə tanış
olduqda başa düşəcəksiniz ki, onun layiq olduğu
maneralan sizə təsvir edə bilməmişəm. Əminəm ki, sizə
məxsus olan canlılıq və hazırcavablıq onun xoşuna
gələcək və bunlar, əlbəttə ki, onun yüksək ranqının təlqin
etdiyi ehtiram və təmkinlə, lazımi şəkildə yumşalacaq.
Bax, məni evlənməyə sövq edən ümumi mülahizələr
bunlardan ibarətdir. İndi mənə yalnız nəyə görə
nəzərlərimi Hansford ətrafındakı kəndlərə yox, məhz
Lonqborn tərəfə yönəltdiyimi demək qalır. Sizi
inandırmağa cəsarət edirəm ki, Hansfordda da xeyli
qəşəng gənc ledi var. Məsələnin məğzi odur ki, sizin
möhtərəm atanızın ölümündən sonra (Allah ona uzun
downloaded from KitabYurdu.org
147
ömür versin) mən onun mülkünə sahib durmalıyam. Bu
xüsusda vicdanımı sakitləşdirmək üçün mən
onun qızlarından birini özümə arvad etmək qəranna
gəldim. Mən istərdim ki, onlar bu qədər kədərli bir
hadisənin təəssüf ki, baş verəcəyi zaman itkini mümkün
qədər az hiss etsinlər, hərçənd dediyim kimi, bu, hələ
çoxçox sonralar baş verə bilər. Səbəblərim belə idi, gözəl
əminəvəsi, ümid bəsləyirəm ki, bu məni sizin gözünüzdən
salmayacaq. Mənə yalnız sizə bağlılığımın qeyri-adi
gücünü inandırmaq qalır. Mən pul- paraya tamam
biganəyəm, bu baxımdan atanıza qarşı hər hansı iddia irəli
sürməyə hazırlaşmıram, çünki onların nə qədər az təmin
oluna biləcəyini kifayət qədər bilirəm. Mən həmçinin onu
da bilirəm ki, gələcəkdə yalnız illik dörd min funt gəlirdən
mininə sahib ola bilərsiniz, o da missis Bennetin
ölümündən sonra sizin sərəncamınıza keçəcək. Bu
baxımdan mən balıq kimi lal olacağam və əmin ola
bilərsiniz ki, ağzımdan heç vaxt bir kəlmə də mənə
yaraşmayan töhmət-filan çıxmayacaq.
Onu mümkün qədər tez dayandırmaq lazım idi.
— Siz tələsirsiniz, ser! — Elizabet qışqırdı. — Siz
unutmuşunuz ki, mən hələ heç bir cavab verməmişəm.
İcazə verin, mən onu gecikmədən edim. Mənə verdiyiniz
şərəfə görə,
ser, minnətdarlığımı qəbul edin. İnanın, dərindən başa
düşürəm ki, sizin təklifiniz mənim üçün böyük iltifatdır,
ancaq onu rədd etməyə məcburam.
— Ooo, mən eşitmişdim ki, — mister Kollinz ifadəli
downloaded from KitabYurdu.org
148
hərəkətlə onun sözünü kəsdi, — gənc ledilər kişilərdən
onlan xoşbəxt etmək xahişini eşidəndə, ürəklərində qəbul
etməyə hazır olduqlan halda tez-tez təklifi rədd edirlər.
Bəzi hallarda rədd cavabı ikinci, hətta üçüncü dəfə də
verilir. Ona görə də sizin sözləriniz məni qətiyyən narahat
eləmir və mən səmimi qəlbdən ümid edirəm ki, yaxın
gələcəkdə sizi nikah kəsdirmək üçün kilsə səcdəgahına
aparacağam.
— Ancaq mənim cavabımdan sonra, ser, — Elizabet
səsləndi, — sizin ümidiniz əsassız görünür. Sizi əmin
edirəm ki, mən öz səadətləri ilə riskə gedərək təkrar təklif
gözləməyə cəsarət edən gənc qadınların (onlar,
ümumiyyətlə, mövcuddurlarsa) cərgəsinə aid deyiləm.
Sizə tam ciddi cavab verdim. Siz məni xoşbəxt edə
bilməzsiniz, mənim dərin inamıma görə, dünya üzündəki
qadınların içində ən az mən sizin kimi adamı xoşbəxt edə
bilərəm. Şübhə etmirəm ki, əgər
sizin dostunuz ledi Ketrin məni tanısaydı, heç bir halda
sizin seçiminizi bəyənməzdi.
—
Doğrudanmı ledi Ketrin əslində sizə belə
yanaşardı?
— mister Kollinz ciddi sifətlə dedi. — Ancaq təsəvvür
edə bilmirəm ki, siz lütfkar xanımın xoşuna gəlməyəsiniz.
Əmin ola bilərsiniz ki, mən onunla görüşmək şərəfinə nail
olanda sizin təvazökarlığımzı, təsərrüfatçılığınızı və sair
müsbət keyfiyyətlərinizi ən əlverişli bir şəkildə ona təsvir
edəcəyəm.
— Heyhat, mister Kollinz, mənim ünvanıma təriflər
downloaded from KitabYurdu.org
149
əbəs olacaq. İcazə verin, taleyimi özüm həll edim və lütf
edin, sözlərimə inanın. Mən sizə ürəkdən var-dövlət və
səadət arzulayıram və sizə ərə getməkdən imtina edərək,
özümdən asılı olan hər şeyi edirəm ki, bu istəklər həyata
keçsin. Mənə evlilik təklifi edərək siz ailəmizə
münasibətdə vicdanınızı sakitləşdirməliydiniz və indi
Lonqborn malikanəsi sizin sərəncamınıza keçəndə vicdan
əzabı çəkmədən ona sahiblənə bilərsiniz. Beləliklə, bu
məsələni tamamilə həll edilmiş saymaq olar.
Bu sözlərdən sonra o, artıq otağı tərk etmək istəyirdi,
ancaq mister Kollinz yenidən dilləndi:
— Mən sizinlə bu mövzuda bir daha söhbət etmək
şərəfinə nail olanda, indi verdiyiniz cavabdan daha
əlverişli cavab almağa ümid edəcəyəm. Bununla yanaşı,
mən sizi duyğusuzluqda günahlandırmaq fikrindən
uzağam, çünki birinci dəfə evlilik təklifi edən kişiyə rədd
cavab verməyin sizin cinsinizə nə qədər xas olduğunu
bilirəm. Bəlkə də siz, hətta mənə gerçək həssaslığa malik
qadın qəlbinin yol verə bildiyi qədər ümid verdiniz.
— Siz məni gerçəkdən də narahat edirsiniz, mister
Kollinz, — Elizabet bir qədər həyəcanla dedi. — Əgər
mənim rədd cavabım sizə ümidverici göründüsə, mən
təsəvvür etmirəm ki, öz imtinamı sizin üçün inandırıcı
olmasından ötrü onu necə ifadə etməliyəm.
— Əminəvəsi, icazə verin bu fikirlə təsəlli tapım ki,
siz mənim təklifimi yalnız sözdə rədd etdiniz. Qısa desək,
mən buna bir neçə səbəbdən əminəm. Mənə heç də elə
gəlmir ki, sizə layiq deyiləm və ya təklif etmək imkanında
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |