68
2. Məhdəviyyət insan fitrətindən qaynaqlanan bir əqidədir.
3. Qeyd olunduğu kimi, Məhdəviyyət ayə və rəvayətlərə, icmaya
və bütün din və məktəblərə uyğun əqidədir.
İngilis filosofu Bertrand Rassel deyir: “Dünya hamını birləşdirib,
bir bayraq və bir şüar ətrafında toplayacaq xilaskarın intizarındadır.”
1
Nisbilik nəzəriyyəsinin banisi Eynşteyn deyir: “Sülh-səfanın
bütün yer üzünü bürüyəcəyi və insanların dost və qardaşcasına
yaşayacağı gün bir o qədər də uzaq deyil.”
2
Sual: 88. “Məhdəviyyət əqidəsi digər cəmiyyətlərdən və
əqidələrdən götürülməyibmi?
Cavab: Bəziləri Məhdəviyyət əqidəsini İslama kənardan gəlmiş
əqidə kimi qəbul edirlər.
Culd Zeyher deyir: “Mehdi (ə) əqidəsinə qayıdış qeyri-islami
prinsiplərdəndir. Әslində bu əqidə əfsanə və qeyri-real işlərdəndir.”
3
Saih Әli Hüseyn deyir: “Qeyb və qayıdış əqidəsi və nəzəriyyəsi
yəhudilər və məsihilər arasında müştərək əqidədir. Şiə məzhəbi yalnız
bu iki mənbədən təsirlənə bilər...”
4
Doktor Әbdür-Rəhman Bədəvi deyir: “Müsəlmanlar arasında
Mehdi (ə) əqidəsini Kəbul-Әhbar yaymışdır”.
5
Bütün bu iddiaların cavabı var:
1. Quran və mütəvatir rəvayətlərə əsasən həzrət Mehdinin (ə)
zühuruna inam əsl İslam əqidəsidir. Bu məsələyə digər dinlərdə də
işarə olunmuşdur. Uyğun əqidəni əfsanə saymaq üçün heç bir əsas
yoxdur.
2. Bu əqidə təkcə şiələrə aid deyil. Peyğəmbər səhabələri də ayə
və rəvayətlərə əsasən Məhdəviyyətə inanmışlar. Bütün İslam tarixi
boyu şiə və sünni məzhəbindən olan böyük alimlər Məhdəviyyəti
qəbul etmişdir.
3. Belə əqidənin yəhudilərə və məsihilərə aid olması o demək
deyil ki, İslamda bu əqidə ola bilməz və o hökmən başqa dinlərdən
götürülmüşdür. Әksinə, digər səmavi dinlərdə də uyğun əqidənin
mövcudluğu Məhdəviyyətin insan fitrətindən qaynaqlandığını və
Allah tərəfindən təqdir olunduğunu göstərir.
1
“Elmin cəmiyyətə təsiri”, s. 56.
2
“Nisbiyyət anlayışı”, s. 35.
3
“Әl-əqidə vəş-şəriə”, s. 218.
4
“Tərasəna və məvazinul-nəqd”, s. 184.
5
“Məzahibul-İslamiyyin”, c. 2, s. 76, 77.
69
4. İslam cəmiyyətində Məhdəviyyət əqidəsi Kəbul-əhbar
tərəfindən yayılmamışdır. Allah və Onun peyğəmbərləri, xüsusi ilə
İslam peyğəmbəri (s) və onun məsum əhli-beyti (ə) cəmiyyəti
Məhdəviyyət məsələsindən məlumatlandırmışlar.
Sual: 89. Məhdəviyyət İslamın dünyaya hakim ola bilməsindən
qaynaqlanırmı?
Cavab: İordaniya universitetində fəlsəfə bölməsinin rəisi Doktor
Səlman Büdur Məhdəviyyət haqqında deyir: “İslam peyğəmbərinin
hökuməti İslam və digər dinlərin müjdə verdiyi ədalət hökumətinin
mücəssəməsi idi. Bir çox müsəlmanlar elə həmin dövrdə ədalət
hökumətinin dünyaya yayılmasını arzulayırdı. Bu arzu gerçəkləşmədi.
Amma hələ də İslam mütəfəkkirləri, xüsusi ilə imamiyyə şiələri bu
arzu ilə yaşayır.”
1
Həzrət Peyğəmbərin (s) dövründə İslam bütün yer üzünə
yayılmasa da, əvvəla, İslam haqqında bir din olaraq bütün dünya xəbər
tutdu və həzrət Peyğəmbər (s) bütün yer əhlini İslama dəvət etdi.
İkincisi, Quran və həzrət Peyğəmbər (s) İslamın bütün yer üzünə
yayılacağına xəbər vermişlər. Müsəlmanların bu amaldan məyus olub
Məhdəviyyətə üz tutması fikri yanlışdır.
Doktor Әbdül-Cəbbar Şərarə deyir: “Elm və mərifət iddiasında
olan bir qrup insanın elə qədim dövrdən hazırkı dövrədək İslam
cəmiyyətində şübhə yaratması təəccüb doğurur. Әslində, onların
iddiası düşüncələrinin darlığını göstərir. Culd Zeyher, Fəlhauzen, Fan
Floten, Mak Donald, Bernard Levis, Monteqri, Vat və Masinyon kimi
şərqşünaslar və onların şagirdləri şərq təfəkküründən qidalandıqları
halda heç bir dəlil gətirmədən Məhdəviyyət məsələsini şübhə altına
alırlar. Hansı ki, aşkar və qəti dəlillər onların nəzərinə çatdırılır.
Fundamental şəkildə sübut olunmuşdur ki, dünyanın axırlarında həzrət
Mehdi (ə) zühur edəcək. Bu əqidəni sünnə əhlindən olan Bərzənçi,
Şövkani və başqaları mütəvatir hədislərə əsaslanaraq qəbul edirlər...”
2
Sual: 90. Müsəlmanlar yekdil olaraq Məhdəviyyət əqidəsini
qəbul edirlərmi?
Cavab: Müsəlmanlar arasında müxtəlif məzhəbi ixtilaflar olsa da,
onlar Məhdəviyyət əqidəsinə münasibətdə yekdildirlər. Bu əqidə
1
“Dirasətu ənil-firəq fi tarixul-muslimin”, s. 222.
2
“Bəhsun həvləl-Məhdi”, s. 16, 17.
70
hansısa məzhəbə aid deyil. İmamiyə, zeydiyyə, maliki, hənəfi, şafeyi,
hənbəli, hətta vəhhabi firqəsində də Məhdəviyyət məsələsi qəbul
olunur. Bütün məzhəblər inanır ki, peyğəmbər nəslindən olan bir şəxs
qiyam edib, yer üzünü bürümüş zülm kökünü kəsəcək və ədaləti bərpa
edəcək.
Әksər sünni alimləri bu əqidənin bütün müsəlmanlara aid
olduğunu bildirir. Hətta bəzi sünni fəqihləri bu əqidəni inkar edənlərin
qətlini vacib saymışlar.
Әhməd Әmin Misri Məhdəviyyət məsələsini prinsipcə inkar etsə
də, onu sünnə əhlinin aşkar əqidələrindən sayır.
1
Sual: 91. Hansısa sünni alimi Məhdəviyyət hədislərini mütəvatir
(yetərli) sayırmı?
Cavab: Hədis elmində ixtisas sahibi olan bir qrup sünni alimi
Məhdəviyyət hədislərini mütəvatir, yetərli sayırlar. İbn Qəyyim
Cоvziyyə, Cəlaləddin Süyuti, Әbül-Həsən Məhəmməd ibn Hüseyn ibn
Asim Səhəri, Әllamə Minavi, Hafis ibn Həcər Әsqəlani, Qazi Şəvkani,
ibn Həcər Heytəmi, Təftazani, Qurmani Dəməşqi, Məbar Kəfuri,
Әhməd ibn Məhəmməd ibn Siddiq, Səfarini Hənbəli, Seyyid
Məhəmməd Siddiq Həsən, Әbül-Xətib Məhəmməd Şəmsül-Həqq
Әzim Abadi, Şeyx Әbül-Hüseyn Abiri, Bərzənçi, Şeyx Məhəmməd
Xızr Hüseyn, Әbül-Әla Məvdudi, Әhməd Zeyni Dehlan, Şeyx Mənsur
Әli Nasif, Şeyx Nəsirəddin Әlbani kimi məşhur sünni alimləri
Məhdəviyyət hədislərini mütəvatir sayırlar.
Sual: 92. Mütəvatir olmayan bir hədisə inanmaq olarmı?
Cavab: Sünnə əhli Məhdəviyyət mövzusunu həzrət Peyğəmbərin
(s) müjdələrindən saydıqları üçün, eləcə də bu mövzu ilə bağlı
mötəbər rəvayətlər olduğundan, hətta rəvayətlər mütəvatir həddə
çatmamışsa belə, uyğun etiqadı vacib sayırlar.
Həmud ibn Әbdüllah Təvicəri deyir: “Peyğəmbərin (s) aşkar
şəkildə bəyan etdiklərinə iman gətirmək hər bir müsəlmana vacibdir.
Belə bir iman həzrətin peyğəmbərliyinin etirafı və ona şəhadətdir...”
Sonra müəllif Әhməd ibn Hənbəl və Әbu Məhəmməd Müqəddəsidən
eyni iddiaları nəql edir.
2
1
“Әl-Məhdi vəl-Məhdəviyyə”, s. 110.
2
“İthaful-Cəmaət”, c. 1, s. 6.
Dostları ilə paylaş: |