BiZİM ÜÇÜn biZSİz heç NƏ
Yüklə 0,95 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi
- Media iştirakı necə təşviq edə bilər
- İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin
- Əlilliyə dair hekayə ideyaları
- Məlumat (reportaj) vermə üzrə məsləhətlər
© “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 112
Miflər və faktlar İştirakın təşviqi üçün mediaya məsləhətlər Əlilliyi olan şəxslər haqqında yazı, material hazırlayan jurnalistin əlillik barədə kifayət qədər biliyi və məlumatı olmalıdır. Təlim bunda əsasdır. Onlarda həmçinin özündə müvafiq qanunları, davranış kodekslərini və ən yaxşı təcrübələri əks etdirən media üçün soraq kitabı olmalıdır. Media təşkilatları əlilliyi olan şəxslər üçün məşğulluq imkanlarına, nəqliyyat və infrastrukturun yaradılmasına, onların səhiyyə və təhsildə, yaşadıqları mühitdə, asudə vaxt və siyasi həyatda təmsil olunma ilə bağlı üzləşdiyi problemlərə diqqət verməlidir. Əlilliyi olan uşaqların öz yaşıdları ilə birgə böyüməsi və təhsil alması çox ölkələrdə həlli vacib bir məsələ kimi qarşıda durur. Media iştirakı necə təşviq edə bilər? Medianın əlilliyin təsvirini necə verməsi cəmiyyətdə əlilliyi olan şəxslərin üzləşdiyi çətinliklər barədə maarifləndirmə aparmağa, stereotipləri, zərərli yanaşma və davranışları azaltmağa, əlilliyi olan şəxslərin töhfələri və potensialları barədə bilgiləri artırmağa kömək edə bilər.
Məsələ burasındadır ki, əlillik nə zaman (pik və ya qeyri-pik vaxtlarda), necə və nə müddətdən bir təqdim olunur; istifadə edilən dil, leksikon müsbət anlamlar yarada bilərmi; bu üsullar əlilliyi olan şəxslərin hüquq və ləyaqətinə hörmət aşılaya, inklüziv cəmiyyəti təşviq edə bilərmi.
Media təşkilatlarının əlillik barədə dəqiq reportajlar vermək, əlilliyi olan şəxslərin müsbət portretini çəkmək üçün aşağıdakılar qarışıq çox yolları var:
• Əlilliyi olan şəxslərin üzləşdiyi çətinliklər barədə maarifləndirmə aparmaq. • Tabu mövzu olması ideyasına qarşı çıxmaq üçün əlillik barədə müzakirəni ictimai arenaya gətirmək. • Əlilliklə bağlı olan bir sıra məsələlər üzrə ekspert şərhçilərdən istifadə etmək də daxil
Əlilliyi olan şəxslər müftəxor və cəmiyyətin üzərində yükdürlər. Bəzi ölkələr sosial müavinətlərin ödənməsndə saxtakarlığa yol verilməsindən çox narahatlıq keçirir. Bəzən media və siyasətçilər belə bir fikri təşviq edirlər ki, əlilliyə görə müavinət alan insanlar çox zaman saxtakarlıq edirlər. Əslində, dəlillər bunun əksini göstərir - əlilliklə bağlı müavinətlərdə saxtakarlığın səviyyəsi çox aşağıdır və onlar tərəfindən iddiaların, tələblərin aşağı olması daha böyük prob- lemdir. Əlbəttə, həyatın çox sahələrində olduğu kimi bəzən burada da saxtakarlığa yol veriləcək. Ancaq saxtakarlıq etmiş əlilliyi olan şəxsin portreti geniş yayılmış bir problemin təmsilçisi kimi təqdim olunmamalı, eləcə də, əlilliyi olan şəxsləri saxtakar kimi stereoti- pləşdirməyə bəhanə verməməlidir. Əslində, əlilliyi olan şəxslərin çoxu öz ailəsinə çalışmaqla və başqa yollarla mühüm töhfələr verir. Bir çoxu işləyir, əgər onların iştirakına daha az maneə törədilsəydi, daha çox əlillyi olan şəxs işləyər, yaxud da başqa formada cəmiyyətə töhfə verə bilərdi. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 113
olmaqla, əlilliyi olan şəxsləri ekspertiza, xidmət və ailələrinə dəstək təminatçıları kimi nümunələrdə göstərmək. • Əlilliyi olan şəxslərin işdə, məktəbdə, siyasətdə və s.-də təmsil olunmaqdan kənarlaşdırılması məsələlərini araşdırmaqla onların həllinə daha yaxşı resursları cəlb etmək. • Əlilliyi olan şəxslərin tam iştirakını dəstəkləyən siyasət, istehsal, xidmət və mühitin təşviqi.
• Dəstək xidmətlərinin əlaqə məlumatlarını yaymaq. • Əlilliyi olan şəxslərin onlara lazım olan məlumatı almasını təmin etmək üçün məqalənin və ya proqramın sonunda müvafiq yerli və milli dəstək mənbələrini göstərmək. • Əlilliyi olan şəxslərin bütün dünyada hər bir icmada olması, onların əhalinin digər hissələri ilə eyni emosiyalara, maraq, istedad, bacarıq və davranışa malik olması, onların eyni yaşda və situasiyada olan digər insanlarla eyni şəxsiyyət kompleksinə və təcrübəyə yiyələnməsi kimi fikirlərin təşviqi.
• Əlilliyi olan şəxslər üçün dövlət və özəl sektorda məşğulluq vəziyyəti necədir? • Əlilliyi olan işçilərin çətin iqtisadi vaxtlarda işlərini itirmə riski varmı? • Əlilliyi olan şəxslərin iş tapmasını və işdə qalmasını dəstəkləmək üçün məşğulluq proqramları nə dərəcədə effektlidir? • Daha müəsər mühit yaratmaq üçün hansı səylər göstərilir? • Ölkənizdə əlilliyi olan şəxslər üçün proqram və xidmətlərin maliyyələşdirilməsi sahəsində vəziyyət başqa ölkələrlə müqayisədə necədir? • Milli inkişafla bağlı siyasi proqramlarda əlilliyi olan şəxslərin daha perspektivli əhatə edilməsi üçün ölkənizdə hansı tədbirlər görülüb? • Əlilliyi olan şəxslər ictimaiyyət arasında sıxışdırmaya məruz qalırmı? Bu, məsələn, qavrama və ya ruhi sağlamlıq kimi məhdudiyyətləri olan müəyyən qruplara digərlərindən daha çoxmu təsir edir? • Parlamentə seçilməyi və ya digər hökumət işində olmağı planlaşdıran hər hansı əlilliyi olan şəxs varmı?
• İnsanı bir xüsusiyyətlə məhdudlaşdıran və bütövlükdə şəxsiyyətə kölgə salan sözlərdən (etiketlərdən) çəkinin. “Əlil” və ya “ruhi xəstə” kimi yarlıqlar insanlar və ya insanlar qrupu haqqında mənfi imic yaradır. • Əlilliyi olan şəxslərə özləri adından danışmağa imkan verin. Təcrübə göstərir ki, əlilliyi olan şəxs müəyyən situasiya barədə inam və arxayınlıqla danışanda qeyri-əlil auditoriyanın əlilliyi olan şəxslərin bilgili və bacarıqlı olmasına inanma ehtimalı daha da artır.
• Əlilliyi olan şəxslərin üzləşdiyi problemlərin ictimaiyyət tərəfindən anlaşılmasına çağırın. • Əlillik barədə ümumi mifləri aşkarlayın – onları passiv şəkildə möhkəmləndirməkdənsə, aktiv şəkildə onlara qarşı çıxın. • Praktik məlumatlar verin. Məsələn, praktik məsləhət “mən eşitmə qabiliyyəti olmayan şəxslə necə danışım?” qədər sadə ola bilər (Cavab: Mən normal və aydın şəkildə danışa bilərəm ki, onlar mənim fikrimi dodaqlarımdan oxuya bilsinlər. Mən onların işarələrindən istifadə etməklə fikrimi anlada bilərəm). • Əlilliyi olan şəxslərin təşkilatları və həmin şəxslərin özləri ilə müntəzəm ünsiyyət Yüklə 0,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|