Book · January 013 citation reads 419 1

Ekotizimlar klimaksasi – suksessiya jarayonining tugashi va ekotizimlarning bir maromda o‘z xossa va xususiyatlarini ushlab turishi, ya’ni ekotizimlar dinamik o‘zgarishining sekunlashuvi yoki odatiy ko‘rinishga ega bo‘lishi. Odamlarda ham bu holat kuzatiladi va uni ginekologiyada «klimaksa davri» deb ataladi.
Ekotizimlarda modda va energiya almashinuvining buzilishi ekologik talafot yoki ekologik inqirozga olib kelishi mumkin. Unda ekotizimlar komponentlari o‘rtasidagi shu ekotizimlarga xos bo‘lgan muvozanat buziladi. Agarda ushbu ekologik buzilish ikkilamchi suksessiyaga tushsa ekologik talafot deya ataladi va uni tabiiy yoki sun’iy ravishda qayta tiklash imkoniyati yuzaga keladi. Agarda birlamchi suksessiya natijasida sodir bo‘lgan ekotizimni o‘z holatiga qaytarish imkoniyati tug‘ilmasa uni ekologik inqirozli holat deb yuritiladi.

Boshoqli o‘tlarning paydo bo‘lishi	Yillar
	0–1
Baland boshoqli o‘tlarning o‘sihi	1–3
Qarag‘aylarning paydo bo‘lishi	3–10

²⁸¹ Т.Н. Долимов, В.И. Троицкий. Эволюцион геология. – Т.: ¤зМУ нашриёти, 2005. 512-б.

Qarag‘ayzorlarninig yuzaga kelishi	10–30
Qarag‘ayzorlarga ingichka bargli daraxtlarning kirib kelishi	30–70
Klimaksli aralash o‘rmon	70+

2.1.4-rasm. Ikkilamchi suksessiya.