Bu dünya görüş yeridi
143
Bilmirəm haradan düşdü yadıma İmanın bu müdrik
misraları. Xeyli vaxt idi unutmuşdum yaddaşımda utancaq-
utancaq boy göstərən bu qənirsiz misraları. Kim bilir, bəlkə
də İmanın ruhuydu pıçıldayan gözəgörünməzin lütfi kimi
bu poeziya örnəyini…
Harada İmanın şeirini, sözünü eşitsəm ayaq saxlayıb
keçən günlərimə boylanıram: Hörük-hörük uzanan yarğanlı
dərələr, “qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar”, quşqonmaz
zirvələr, güllü-çiçəkli laləzarlıq canlanır xəyalımda; qartal
qıyı, kəklik qaqqıltısı, bülbül cəhcəhi ötür qulağımda; sürü
yaylaqdan enir, elat yaylağa köçür, imran dilli aşıqların
hərbə-zorbası başlayır; qara zurnanın şirin nəvası vahiməli
zağalarda əks-səda verir; Uzaq-uzaq toy mağarlarından
kədərə culğaşıq bir səs – Füzuli-Ələsgər sözünün sehriylə
şahə qalxır. Bunları heç də səbəbsiz xatırlamadım. Saydı-
ğım təbiət komponentləri və mühitin formalaşdırdığı ədəbi-
bədii dəyərlər Aqil İman poeziyasında sözlə reaksiyaya
girərək, üzvü şəkildə tərrənnüm olunur. Aşıq gördüyünü
çağırar – deyib ərənlərimiz. Tifil İman neyləsin? Göyçə ki-
mi qutsal dəyərlərə malik bir məkanda doğulub, sazla yatıb,
sözlə oyanan kəsi başqa cür təsəvvür etmək də mümkün
deyil. Gördüyü bütün gözəlliklər qanadlı ilham iksiri
içirmişdi bu bənövşə nəfəsli şairə. Ona görə də hər söz, hər
misra köksündə nəhr kimi çağlayırdı. Bu çağlayışın özündə
də sirli-sehrli bir ofsun vardı:
Dözmək olar dözüləsi beş ilə,
Beş – dedim qorxuram bağrım deşilə!
Bu sevgini mən udanda “şeş” ilə,
Gəlib sənin “yek” atıbdı həsrətin.
Aqil İman
144
Bu şeir bir el gözəlinin həsrət ağrılarının qırmancından
yaranıb. Eyni zamanda bu şeirdə bir şair də doğulub.
Burada işlədilən “beş ilə”, “deşilə”, “şeş ilə” qafiyələri o
qədər sadə və təbiidir ki, şairin qanadlı ilhamı ipək dilinin
elastikliyindən xumarlanır, qafiyənin gətirdiyi fikir gözəlli-
yi ekstaz yaradır, poetik ecaza çevrilərək dilin cazibəsində
cizginir. Hər misra arasında sözlər sanki əl-ələ verib rəqs
eləyir. Belə şeirin havasına kim oynamaz ki?
Aqil İmanın şeirlərini hansısa dəftərdən, kitabdan oxu-
yub əzbərləməmişəm. Yaddaşıma köçənlər onu sevənlərin
dilində yağa – bala dönən misralarıdı. Bütün misraları bu-
laq suyu ilə “qüsullandığından” pak-pakizə şeirləri asanca
yaddaşlara köçürüb onu. Bir də ki, mən onun şeirlərini
haradan oxuya bilərdim ki? Bir dəfə də olsun qəzet, jurnal
redaksiyasının qapısını döyüb – “mən şairəm, şeirimi çap
edin” – demədi qəbri nurla dolmuş. Eləcə qəlbinə gələnləri
hamıdan gizlicə saxladığı öz könül dəftərinə yazdı …
Özünü “həvəskar” adlandırdığından mətbuatdan qaçaq ol-
du. Ona görə də bugünkü oxucu auditoriyası və media üçün
bir qədər pünhan qaldı Aqil İman imzası. Bütün bunlara
rəğmən özündən xəbərsiz İman elimizin, obamızın dildə əz-
bər şairlərindəniydi.
İman sözün – ədəbiyyatın içində doğulsa da, şeirlərini
həmişə ədəbi prosesin “çölündə” yazırdı. Bu məchul çöl-
lükdə nə geniş oxucu kütləsi, nə də ədəbi tənqid var idi
onunçün. Aqil İman adlı bir saz dəlisi, söz sevdalısı var idi
ki, o da bircə onun ürəyinin “səsinə” qulaq asırdı. Çünki
şair Aqil İmanın ən yaxşı oxucusu da, tənqidçisi də elə
müəllif Aqil İmanın özüydü. Yetərdi ki, yazsın. Yaza-yaza
ürəyindəki tikanı çıxarıb mənəvi rahatlığına qovuşsun!
Bu dünya görüş yeridi
145
İman gənc olmasına baxmayaraq ilk görünüşdən qəri-
nələri yorub-yortmuş bir tale adamını xatırladırdı – vədəsiz
ağarmış saçları, çatılmış qaşlarının arasında sevincini qu-
caqlayan kədər düyünləri və şeirə oxşayan şairanə məsum
baxışları... İmanla bağlı xatirələrim o qədər şirindi ki, onu
düşündükcə xəyallarım, yazdıqca qələmim, danışdıqca di-
lim ballanır ağzımda. Çünki İman özü şirin adamıydı – xa-
tirələri, şeirləri kimi.
1989-cu ilin yanvar ayının şaxtadan qılınc qurşayan bir
vədəsində unudulmaz şairimiz Hüseyn Arif başının dəstəsi
ilə qonağım idi. Göyçəlilərin sevimlisi kimi 1988-ci ildə
Göyçədən qaçqın gələn soydaşlarımıza yoluxmağa gəlmiş-
di bizim kəndə. Görüşün rəsmi hissəsi başa çatandan sonra
bədii hissəni bizim evdə keçirdik. Məclisdə iştirak edən
kənd ağsaqqallarının, xüsusən Fəzi əmimin (Qəmgin Fəzi)
məsləhəti ilə məclisi İman aparası oldu. Bu təklif doğrusu
mənim də ürəyimdən idi. Çünki Hüseyn Arif yaradıcılığını
İman yaxşı bilirdi, həm də gözəl natiq idi. İlk çıxışından
hiss etdim ki, Hüseyn Arifi İman ovsunlayıb. Onun Hüseyn
Arifin şeirlərini əzbər deməsi, yaradıcılığının məzmunu və
mahiyyəti haqqında (xüsusən “Dilqəm”, “Yolda” poemaları
və Aşıq Alı yaradıcılığına diqqəti, qayğısı haqda) geniş və
məzmunlu çıxışı, Göyçə ədəbi məktəbinin nümayəndələrini
dəqiq təhlillərlə xarakterizə etməsi Hüseyn müəllimi heyran
qoymuşdu. Məclisin şirin yerində Hüseyn müəllim üzünü
mənə tutaraq özünəməxsus incə bir tövrlə – ay Şiruyə, ba-
şın haqqı, bu oğlan şair kimi danışır – dedi. Məclis əhli də
yerdən təsdiqlədilər ki, bəli, bu oğlan şairdi. İman şeir yaz-
mağını nə qədər gizləməyə çalışsa da, ağsaqqalların və
Hüseyn Arifin təkidi ilə bir neçə şeirini oxuyası oldu. Şeir-
lərini dinləyəndən sonra Hüseyn müəllim İmana bir könül-
Dostları ilə paylaş: |