Bu layihə avropa İttifaqi tərəfindən maliyyələşdirilib sülh proSeSlərİndə İctİmaİ
Yüklə 1,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
10 International Alert xronologiya 1952 Bask millətçiliyini dirçəltmək istəyən gənc baskların daxil olduğu Ekin qrupu yaradıldı. 1956 Ekin Bask Millətçi Partiyasının gənclər qanadı ilə birləşdi. 1958 Birliyin parçalanması. Onların bir qismi Bask Millətçi Partiyasının gənclər qanadı ilə qalır, digər qismi isə ETA təşkilatını yaradır. 1959 ETA ilk dəfə mövcudluğunu bəyan etdi. 1962 ETA-nın I assambleyası “Milli azadlıq naminə bask inqilab hərəkatı”nı elan etdi. 1963 ETA-nın II assambleyası. ETA fəhlə hərəkatına qoşuldu. 1964 ETA-nın III assambleyası, “Euskadidə üsyan” məruzəsi. 1964 ETA-nın IV assambleyası. Təşkilat sosialist cəmiyyətinin yaradılmasını və “fəaliyyət-reaksiya- fəaliyyət” mexanizminin işə salınmasını öz məqsədi elan edir. 1967 ETA-nın V assambleyası.Təşkilatın strukturunda dörd cəbhə təyin olunub: mədəni, siyasi, iqtisadi, hərbi.
1968 ETA-nın ölümlə nəticələnən ilk terror aksiyası. Xose Paradines həlak olur. 1970 ETA-nın 16 döyüşçüsü üzərində qurulan hərbi tribunal. 1975 İspaniya hökuməti terror əleyhinə qanun qəbul edir. 1976 ETA terror aktlarını bitirmək üçün şərtlərin sadalandığı “KAS Alternativi” proqramını nəşr edir. Hökumət və ETA arasında İsveçrədə baş tutan ilk danışıqlar. 1977 Millətçilərin Tiber görüşü. Hökumət və ETA arasında Cenevrədə baş tutan danışıqlar. 1978 Batasuna Partiyasının ( Herri Batasuna ) yaradılması. Sol radikal-millətçi partiyaların koalisiyası. Dekabrda baş tutan referendumda İspaniya Konstitusiyası qəbul edildi. 1979 Basklar Ölkəsinin muxtariyyəti haqda Statut qəbul edildi. Batasuna və ETA arasında qarşıdurma. 1980 İlk Bask Parlamentinə seçkilər keçirildi. Batasuna siyasi gücünə görə Bask Millətçi Partiyasından sonra ikinci qüvvəyə çevrilir. 1981 Batasuna Partiyasının seçilmiş üzvləri Gernikada kral Xuan Karlos üçün “Eusko Qudariak” bask himnini oxudu. Terror Qurbanları Assosiasiyası formalaşdırıldı. 1982 İspan Sosialist Partiyası İspaniya Parlament seçkilərində səslərin əksəriyyətini qazanır. 1986 “Sülh Naminə Hərəkat”(Gesto por la Paz) təşkilatı yaradıldı. Növbəti sui-qəsdlərdən sonra ölkədə susqunluq mitinqlərinə start verildi. 1987 Avropa Parlamentinə keçirilən seçkilərdə Batasunanın namizədləri 360 000 səs toplayıb Avropa Parlamentinə keçirlər. Bundan bir neçə gün əvvəl isə 21 nəfərin ölümü ilə nəticələnən terror aktı baş tutur.
“Axuriya Enea Paktı” kimi tanınır. 198 Atəşkəs və ETA-nın fəaliyyətində fasilə, Əlcəzairdə danışıqlar. ETA atəşkəsi pozur və hökumət məhbusları İspaniya məhbəslərinə paylaşdırır.
küçə qarşıdurmalarının təşkil edilməsi. Böyük iztirabların yaşanmasına rəvac. 1996 Orteqi Laranın ETA təşkilatı tərəfindən oğurlanması. O, 532 gün girovluqda qalır. Laranı vətəndaş qvardiyası qüvvələri azad edir. 1998 Ermuanın ETA-ya qarşı forumu keçirilir. Milliyyətçi qüvvələr Lizarrada pakt imzalayırlar; az sonra ETA fasiləsiz və şərtsiz atəşkəs elan edir. Sol radikal-millətçilər Bask parlamentində 14 yer qazanır. Bu göstərici onların rekordu idi.
bağlandı. 2001 Batasuna dəyişikliklərə məruz qalır: partiyanın tənqidi əhval-ruhiyyəli üzvləri Aralar təşkilatını yaradırlar. Euskal Herritarrok-un parlamentdə cəmi 7 deputatı qalır. Amnistiya tələbi ilə çıxış edən danışıq tərəfi (Gestoras pro Amnistia) qanundankənar elan edilir.
seçkilərdə iştirakını qadağan edir. ETA Xalq Partiyası və İspaniya Sosialist Fəhlə Partiyasını öz hərbi hədəfi elan edir.
Sülh Proseslərində İctimai İştirak və Çoxkanallı Diplomatiya Mexanizmləri 11
2006 ETA müddətsiz atəşkəs elan edir. Atəşkəs və sülh danışıqları Baraxasda iki nəfərin ölümü ilə nəticələnən terror aksiyası ilə pozulur. “Elkarri” “Lokarri”yə transformasiya olur. 2009 Avropa İnsan Haqları üzrə Tribunalı 2003-cü il qərarı ilə Batasuna Partiyasını qanundankənar elan edir.
2010 Sol radikal-millətçilər zorakılıqdan uzaq olan yeni siyasi platforma təqdim edirlər. «Zutik Euskal Herria» adlanan sənəddə Basklar Ölkəsi tamamilə zorakılıqdan imtina edir. 2011 Zəifləmiş ETA qəti, ümumi və sarsılmaz atəşkəs elan edir. Sol radikal-millətçilər SORTU-nu yaratdılar və silahlı terroru əvəz edəcək yeni partiya kimi onun nizamnaməsini təqdim etdilər. Onların digər qüvvələrlə alyansı Basklar Ölkəsində nüfuzuna görə ikinci nəhəng fraksiya olur. Lokarri San Sebastianda beynəlxalq sülh konfransı təşkil edir. Bu konfransda silahlı mübarizəyə son qoyması üçün ETA-ya müraciət olunur. Oktyabrda ETA özünün silahlı fəaliyyətini qəti şəkildə dayandırdığını bəyan edir.
Yüklə 1,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|