Бялядчи-ъядвял
Yüklə 3,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
39 1 Lorenso Balladır, diqqət et, gör Burkhard nə danışır, Berenson nəyi inkar edir, Arqan necə hesab edir, bu mavi rəng lap siyena freskalarındakı kimidir, bu kətan – Mazaççodandır. Nə vaxt olduğunu xatırlamıram, ancaq bu, Romada, Barberini qalereyasında olmuşdu, mən Andrea del Sartonun rəsminə baxıb təhlil aparırdım və birdən gördüm ki… Xahiş eləmə, onsuz da deyən deyiləm. Mən bütün rəsmi deyil, arxa plandakı bir detalı, yoldakı fiquru görmüşdüm. Gözlərim yaşardı, vəssalam, nə deyə bilərəm ki. 5. – Göz yaşları heç nəyi sübut etmir, – Ronald dedi. – İnsanlar nələrə ağlamırlar. 4. – Sənə cavab verməyin əhəmiyyəti yoxdur. Ancaq o başa düşərdi. Əslində, biz hamımız eyni yolun yolçularyıq, ancaq biriləri öz yolunu sol tərəfdən, başqaları isə sağdan başlayır. Və bəzən olur ki, kimsə düz ortada süfrənin kənarını, qədəhi, çəngəli, zeytunu görür. 3. – Yenə obrazlar, – Ronald dedi. – Daim eyni şeylər. 2. – İtirilmişə, yadlaşmışa yaxınlaşmağın başqa üsulu yoxdur. Sibilla isə ona yaxın olub və bütün bunları hiss edib. Onun yeganə səhvi yaxınlığının bizim mübahisələrimizdən dəyərli olduğunu isbatlamaq istəyi olub. Ancaq bu sübutu ona heç kəs verə bilməzdi, birincisi, ona görə ki, biz özümüz onu anlamağa qadir deyilik, ikincisi isə, elə, ya da belə, biz hamımız özümüzü heç də pis hiss etmirik və kollektiv biliyimizdən tam məmnunuq. Biz Littrenin bütün cavablarıyla həmişə əlimizin altında olduğunu xatırlayırıq, odur ki, arxayın yata bilərik. Və bizə hər şey ona görə aydındır ki, hər şeyin kökünü qazıyan suallar verməyi bacarmırıq. Ancaq Sibilla soruşanda ki, niyə ağaclar yayda geyinirlər… yox, dostum, bunun nə mənası var, yaxşısı budur, susaq.
1. – Hə, bunu izah edə bilməzsən, – Ronald dedi.
Səhərlər zəngli saatın zəhlətökən cığırtısının belə qovub ayıqlığın aydınlığı və kəskinliyi ilə əvəz edə bilmədiyi yarıyuxulu vəziyyətdə onlar gördükləri yuxuları ətraflıca bir-birinə danışırdılar. Başlarını toxunduraraq, ayaqlarını və əllərini dolaşdıraraq bir-birini sığallayır və gecənin şüursuz saatlarında yaşadıqlarını xarici aləmin sözləriylə bir-birinə çatdırmağa çalışırdılar. Talitanın yuxuları və danışdığı yuxudan asılı olaraq sıxılan, yaxud gülümsəyən dodaqları, hekayəsini qüvvətləndirən jestləri və nidaları və gördüyü yuxunun səbəbi və mənasıyla bağlı sadəlövh fərziyyələri Treveleri – Oliveyranın gənclik dostunu ovsunlayırdı. Sonra onun danışmaq növbəsi çatırdı və bəzən yarıya çatmamış arvadının əlləri onun əllərinə
39 2 sığal çəkməyə başlayırdı və onlar yuxudan sevişməyə keçir, yenidən yuxuya gedirdilər, sonra da hər yerə gecikirdilər.
Talitaya, onun yumşaq, yuxulu səsinə qulaq asan Treveler arvadının yastığa dağılan saçlarına baxaraq təəccüblənirdi: bu necə ola bilər. O, barmağıyla Talitanın alnına, gicgahına toxunur («İrene xala mənim bacım idi, deyəsən, beləydi, ancaq əmin deyiləm»), sanki, başının bir neçə santimetrliyində maneə hiss edirdi («Mənsə kövşənlikdə çılpaq idim və ağappaq bir çay gördüm, o nəhəng dalğalarıyla şahə qalxmışdı…»). Onlar baş-başa yatmışdılar, fiziki baxımdan yan-yanaydılar, hərəkətləri, pozaları da təxminən eyniydi, eyni otaqda, eyni balışların üzərində nəfəs alırdılar, həmin qaranlıqda, həmin zəngli saatın çıqqıltısı altında, oyanmanın hər ikisi üçün eyni olan küçə və şəhər mənbəyində, hər ikisi üçün eyni olan maqnit şüalanmasında, eyni növ qəhvə və ulduzların eyni düzüldüyü gecə də onlar üçün, bir-birinə sarılaraq yatanlar üçün eyniydi, ancaq buna baxmayaraq, onlar fərqli yuxular görür, tamamilə bənzərsiz şeylər yaşayırdılar və biri gülürdü, eyni vaxtda o biri qorxu içində qaçırdı və o, yenə cəbrdən imtahan verməliydi, o biri isə bu zaman ağ daşdan olan şəhərə gəlmişdi.
Talitanın səhər hekayəsində sevinc də səslənə bilərdi, kədər də, ancaq Treveler uyğunluq aramaqdan yorulmurdu. Necə ola bilərdi ki, gündüzləri hər şeydə bir olsunlar, gecələr isə mütləq uyğunsuzluq baş versin və insan yuxuda dözülməz dərəcədə tənha olsun? Bəzən Treveler Talitanın yuxusuna girir, ya da əksinə, Talitanın obrazı Trevelerin gördüyü kabusu bölüşürdü. Ancaq onlar oyanandan sonra bu barədə danışmaq lazım olduğunu bilmirdilər: «Bu vaxt sən mənim əlimdən tutub deyirsən…» Və Treveler müəyyən etdi ki, o, Talitanın yuxusunda arvadının əlindən tutub danışdığı zaman öz yuxusunda onun ən yaxın rəfiqəsilə yatır, ya da «Las- Esterlas» sirkinin direktoruyla danışır, yaxud da La-Plata körfəzində üzür. Başqasının yuxusuna xəyalət kimi girmək onu tikinti materialı səviyyəsinə endirirdi və bu zaman o hətta gecə görüntülərinin vacib dekorasiyaları olan bütün bu fiqurları, naməlum şəhərləri, vağzalları və giriş pilləkənlərini görmək imkanından da məhrum olurdu. Talitaya lap yaxınlaşaraq, barmaqlarını və dodaqlarını onun üzünə və başına toxunduraraq Treveler hiss etdi ki, bu dəfolunmaz maneə uçurum kimi keçilməzdir, bu məsafəni sevgidə də aşmaq mümkün deyil. Uzun müddət o, möcüzə gözləmişdi, ümid etmişdi ki, gözəl səhərlərin birində Talita ona elə bir yuxu danışacaq ki, eyni yuxunu o da görmüş olacaq. O bunu gözləyirdi, buna nail olmağa çalışırdı, bütün mümkün analogiyaları köməyə çağıraraq uyğunluq tapır, tanımaya apara biləcək oxşarlıq axtarırdı. Yalnız bircə dəfə (ancaq Talita buna zərrə qədər əhəmiyyət vermədi) onlar oxşar yuxu görmüşdülər. Talita anasıyla birgə gəldiyi və hərəsinin özüylə bir stul gətirməli olduğu mehmanxana haqqında danışdı. Bu zaman Treveler öz yuxusunu xatırladı: mehmanxanada vanna otağı yox idi və yuyunmaq üçün məhrəbayla vağzaldan keçib getmək lazım idi. O dedi: «Biz
Yüklə 3,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|