Бялядчи-ъядвял
Yüklə 3,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
7
Rien ne vons tue un homme d’etre oblige de representer un pays
1 .
Jak Vaşe, Andre Bretona məktub
1
Görəsən, Sibillaya rast gələcəyəm? Hər dəfə evdən çıxıb Sen küçəsiylə gedərək Kont çayı sahilboyuna baxan alaqapıya çatanda çayın üzərindəki zeytun və külrəngi havada konturlar seçilməyə başlayan kimi, onun da incə qaməti Dez-ar körpüsündə peyda olur; gah o baş-bu başa hərəkət edir, gah da arada dəmir sürahilərə söykənib sulara baxır. Beləcə, küçəyə çıxıb körpünün pillələriylə yuxarı qalxaraq onun suyun üzərində əyilmiş ensiz hissəsinə çatıb Sibillaya yaxınlaşmaq yetər ki, o da bu görüşün mənim düşündüyüm kimi gözlənilmədən – həyatda ən gözlənilən şey yalnız bir-birinə cızıqlı vərəqdə məktub yazan və diş məcununu səliqəylə tübikin dibinə kimi sıxan adamların öz görüşləriylə bağlı əvvəlcədən razılığa gəlməsidir – baş verməsinə zərrə qədər təəccüblənmədən gülümsəsin. İndisə o, yəqin ki, körpüdə yoxdur. Onun şəffaf dərili zərif çöhrəsi çox güman ki, Mare məhəlləsinin köhnə girişlərində görünüb-yox olur, bəlkə də, kartof qızartması satan qadınla söhbətləşir, ya da Sevostopol bulvarında sosiska yeyir. Buna baxmayaraq, körpüyə qalxdım, ancaq Sibilla orada yox idi. Artıq o, mənə yolda da rast gəlmirdi, bir-birimizin harada yaşadığını bilsək də, bizim Parisin tipik və yalançı tələbə evciklərinin hər küncünü tanısaq da, Braka, Girlandayoya, Maks Ernstə açılan kiçik pəncərəciklər olan və yöndəmsiz karnizlərə, yaxud qəribə divar kağızlarına sancaqlanmış bütün poçt kartoçkalarını tanısaq da, bir-birimizin evinə getmirdik. Biz körpüdə, kafelərin eyvanlarında, ya da pişiklərin sevişdiyi Latın məhəllələrinin həyətlərində görüşməyə üstünlük verirdik. Biz küçələri veyillənərək bir-birimizi axtarmasaq da, dəqiq bilirdik ki, görüşmək üçün avaralanırıq. Ah, Sibilla, sənə oxşayan hər bir qadında, doğrudan da, qulaqbatırıcı sakitlik, şiddətli, lakin cansız sükut var və bu sükut axır bir gün bağlanmış yaş çətir kimi qəmli-qəmli büzüşəcək. Sibillanın çətiri kimi, o çiskinli mart axşamında Monsuri parkında yarğana qurban verdiyimiz köhnə çətir, yəqin, sənin yadında olar. Biz onu
1
8 qolumuz getdikcə selbələdik; sən onu Həmrəylik meydanından tapmışdın, cırıq olsa da, ondan əl çəkmirdin, xüsusən də, metroda və ya avtobusda camaatın arasına soxulub həmişəki kimi dilxor, dalğın, tavanda iki milçək şəkli cızan alabəzək kostyum və ya əcaib naxışlarla bağlı düşüncələrə dalırdın. O gecə isə birdən leysan tökməyə başladı, biz parka girən kimi sən lovğa-lovğa öz çətirini açmağa başlamışdın ki, birdən əllərində fəlakət baş verdi və soyuq şimşəklər, qara buludlar, quşların yuvalarından qopan zir-zibil başımıza töküldü; biz güclü yağışın altında havalanmış adamlar kimi gülüşdük, sonra qərara gəldik ki, meydandan tapılmış çətir, adına layiq şəkildə parkda ölməlidir və qəti surətdə hörmətsiz şəkildə zibilliyə, ya da çəpərin dalına atıla bilməz. Odur ki, onu mümkün qədər səliqəylə yığdım və biz parkın ən yüksək yerinə qalxdıq, o yerə ki, orada körpü dəmiryolunun üzərindən keçir və mən çətiri var gücümlə yüksəklikdən sənin valkiriyanın nifrinlərini xatırladan bağırtının sədaları altında dibini ot basmış yarğana tolazladım. O, üzəri yaşıl sularla, azğın yaşıl sularla örtülü gəmi kimi yarğanın dibinə düşdü,
1
qəddar dalğalar, Sibilla, – biz, Juenvilin və parkın vurğunları, yaşıl ağaclar, ya da hansısa gülməli macar filminin aktyorları kimi bir-birimizə sarılaraq onun son sığınacaq yerinin bütün adlarını hələ çox sadalayacağıq. O isə orada qaldı, otların arasında, balaca və qara, lap ölü böcək kimi. Tərpənib-eləmirdi də, adətən olduğu kimi heç bir yayı-filanı da açılmamışdı. Vəssalam. Onun işi bitdi. Bizimsə, Sibilla, heç nə vecimizə deyildi. Niyə mən Dez-ar körpüsünə gəldim? Axı bu dekabr həftəsinin dördüncü günü sağ sahilə gedib Lombar küçəsindəki kiçik kafedə çaxır içməyə hazırlaşmışdım. Orada madam Leoni ovcuma baxıb mənə uzun yol və gözlənilməz xoşbəxtliklər vəd edir. Mən heç vaxt səni madam Leoninin yanına aparmamışam ki, falına baxsın, bəlkə, sənin ovcuna baxıb mənim haqqımda həqiqətləri deməsindən qorxmuşam, çünki sənin gözlərin həmişə mənimçün dəhşətli bir güzgü olub, özünsə maşın kimi ancaq təkrarlamağı bacarırsan, bizim bir-birimizi sevmək adlandırığımız şey isə mənimçün, Sibilla, əllərimdə sarı çiçəklər sənin qarşında dayanmaqdan ibarətdi, sənsə iki yaşıl şam tutmusan və külək dönüklük və ayrılıq yağışını ağır-ağır üzümüzə çırpır, şiddətlənərək istifadə olunmuş metro biletlərini başımıza tökür. Beləcə, mən səni heç vaxt madam Leoninin yanına aparmamışam, Sibilla; və mən bilirəm ki, sən özün mənə Verney küçəsindəki kitab köşkünə necə girməyini görməmi istəmədiyini demisən. O köşkdə büzüşmüş bir qoca minlərlə kataloq kartoçkasını dolduraraq istorioqrafiya üzrə lazım olan hər şeyi bilir. Sən ora pişik balasıyla oynamağa gəlirdin və qoca heç bir şey soruşmadan səni içəri buraxırdı, çünki sən arabir ona lazım olan kitabları yuxarı rəflərdən götürüb verirdin. Və sən böyük qara borulu sobanın istisinə qızınır, ancaq bunu mənim bilməyimi istəmirdin. Bütün bunları vaxtında demək lazım idi, ancaq bədbəxtlik baş verdi: bununçün fürsət tapmaq çətin idi, hətta indinin
1
Йайда гышдакындан да гяддар дяниз (фран.). Yüklə 3,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|