Byörnstyerne Martinus Byörnson
Yüklə 4,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ etməyib. Xanımı Genevieve Halevy də onu tərk etmiĢdi, tamaĢa bitər-bitməz o, pərəstiĢkarı pianoçu Elie-Miriam Delaborde ilə teatrı tərk edib. Gənc Bize xaç suyuna salınma mərasimində üç böyük sərkərdənin - Aleksandrın, Sezarın və Leopoldun Ģərəfinə Aleksandr, Sezar Leopold adlandırılmasına baxmayaraq, xasiyyətcə süst və əsəbi adam idi, həyəcanını asanlıqla büruzə verirdi. Premyeradan əvvəl yaranmıĢ Ģayiələr premyeradan sonra yazıya çevrilərək qəzet səhifələrini doldururdu. BaĢı çıxan-çıxmayan yazarların əksəriyyəti, əsəri mütləq tənqid edirdi. Bütün bunlar həssas bəstəkarı həddən artıq həyəcanlandırmıĢdı. Hətta bir dəfə tənqidçilərdən birini Bizenin əlindən zorla alıblarmıĢ. Yüksək keyfiyyətli musiqi yazdığına əmin olan Bizeni www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ üzən səbəblərdən biri də dostlarının: söz sahibi bəstəkarların, yazarların onu müdafiə etməməsi idi. Qəzetlərdə opera barədə danıĢan tanınmıĢ Ģəxslər də Bizeni, ya Ģəxsən Ģifahi, ya da məktub Ģəklində yazılı təbrik etmələrinə, xoĢ sözlər söyləmələrinə baxmayaraq, ictimai çıxıĢlarında ehtiyatlı olmağa, fikirlərini ictimai rəylə balanslaĢdırmağa çalıĢırdı. növbəti üç ay ərzində, yəni düz 3 iyun 1875-ə qədər 33 tamaĢa oynanıldı. 34-cüsü isə təxirə salındı. Səbəb - 36 yaĢlı müəllifin ürək tutmasından qəfil vəfatı oldu. Sarsıntılara dözməyən Bize düz üç aydan sonra 2 iyun 1875-ci ildə dünyasını dəyiĢmiĢdi. Amma buna qədər tamaĢa, artıq Vyana opera teatrının marağını çəkmiĢ və onlar müəlliflə Vyana premyerası barədə razılaĢmıĢdılar. Bəstəkarın www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ cəmi 4 ay da səbri çatsaydı, sevimli operasının dünyanın ən böyük musiqili teatrlarında, oktyabr ayında Vyananın Opera Teatrında necə böyük uğur qazandığının Ģahidi olardı. Bizenin vəfatından dörd ay sonra, oktyabr ayında "Karmen"in Vyana premyerası oldu. Operanın dünya Ģöhrəti də oradan baĢladı. Bəlkə də, Parisdə baĢ tutan premyeranın uğursuzluğunun bir sirri də burdaydı, əslində, karmen öz musiqisinin geniĢliyinə, dramatik ağırlığına görə böyük səhnədə oynanılmalı idi. Ardarda Brüssel, Berlin, London, Barselona, Sankt-Peterburq və digər Avropa premyeraları, daha sonra okeanın o tayında Nyu-York, San- Fransisko premyeraları baĢ tutdu. Vyanada oynanılan əsərində onun yaxın dostu, bəstəkar Gironun redaksiyasında danıĢıq www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ dialoqları reçitativlərlə əvəz olunmuĢ, 4-cü pərdəyə Bizenin "Pert gözəli" əsərindən və "Ariyalı qız" pyesinə yazdığı musiqidən balet səhnələri daxil edilmiĢdi. Həmin vaxtdan etibarən "Karmen" operası ən repertuarlı əsər kimi dünya opera səhnələrinin bəzəyi olaraq qalır. Operada əsas ideya sevginin azad olması barədə idi. BaĢ qəhrəman qaraçı qızı Karmen birinci pərdədə əsgər Joseyə, 3-cü pərdədə matador Eskamilyoya vurulur. Karmenin fəlsəfəsi, təxminən belədi: "mən azadam, kimi istəyirəm onu da sevərəm və bu azadlığım üçün ölümə də gedərəm". Buna görə də əsərin sonunda keçmiĢ sevgilisi tərəfindən öldürülür. Bu əsər epoxamızın, az qala, ən böyük lirik- dramatik əsəridir". Bize yaradıcılığı üçün səciyyəvi olan melodiya zənginliyi, www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ orkestrləĢdirmə rəngarəngliyi, vokal partiyaların ürəyə yatımlılığı, xəlqiliyə və həyat həqiqətlərinin təcəssümünə çağırıĢ bu operada önəmli yer tutur. Operada müstəqil orkestr nömrələri vardır. Uvertura iki təzadlı bölməni əks etdirir. Hər iki bölmə gözəl musiqiyə malikdir. Operanın musiqisi dramatik qüdrəti, melodik ifadəliliyi, harmoniya parlaqlığı, forma plastikliyi, orkestrləĢdirmə Ģəffaflığı və forma zənginliyi sayəsində dinləyici zövqünü dərindən oxĢaya bilir. Bize musiqisinin funksionallığı operanın özünün məzmunu ilə çox da əlaqəli deyil. Operaya populyarlıq qazandıran onun dramaturgiyası yox, melodiya yükünün böyüklüyüdür. Operanın musiqisi ispan xalq rəqs və xalq musiqi intonasiyaları ilə zəngindir. Vokal www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ partiyalarının parlaqlığı operada koloritli orkestr müĢayiəti ilə özünü göstərir. Hadisələrin inkiĢaf simfonikliyi forma bitkinliyi ilə uyarlıq təĢkil edir. I Pərdədə Sevilya, siqar fabrikinin yanında suvari eskadronu düĢərgə salır. Əsgərlər fabrikdə çalıĢan gözəl qızlarla əylənirlər. Süvari Xozenin sorağı ilə Mikaela ora yetiĢir, lakin əsgərlər ona Xozenin baĢqa eskadronda olduğunu tezliklə həmin eskadronun onları əvəz edəcəyini ona deyirlər. Mikaela gedir. Tezliklə Xozenin xidmət etdiyi eskadron ora yetiĢir. Kapitan Çuniqa serjant Xoze ilə söhbət edərək, siqar fabrikinin cazibəli qızlarından söz salır. Xoze eskadronda yeganə adamdır ki, fabrik qızları ilə maraqlanmır - o, Mikaela ilə niĢanlıdır. Fabrikin fasilə zəngi çalınır və qızlar damaqlarında siqar küçəyə çıxırlar. KiĢilər dərhal Yüklə 4,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|