22
çəkinin hətta az da olsa aşağı düşməsi zamanı qaraciyər steatozu
əlamətlərinin zəifləməsi müşahidə edilir.
Uşaqların müalicəsi
Uşaqlar üçün standart interferonlardan (Roferon-A, İntron-A)
istifadə olunmaqla kombinasiya edilmiş VƏT-nin aparılmasına 2
yaşdan sonra icazə verilir. İnterferonun tətbiqinin doza və rejimi – 3
mln. BV/m
2
× həftədə 3 dəfə, yaxud 3 mln. BV × həftədə 3 dəfə
(əgər bədən səthinin sahəsinə müvafiq olaraq hesablanmış doza 9
mln. BV/həftə-yə çatırsa). Ribavirin orta hesabla 15 mq/kq/sutka
dozada təyin olunur.
Pegilə olunmuş interferonlar böyüklərin müalicəsində “qızıl
standart” kimi qiymətləndirilsə də, onlar 18 yaşdan kiçik uşaqlarda
istifadə üçün qeydiyyatdan keçməyiblər.
3-18 yaşlı uşaqlarda XCH-nin müalicəsi zamanı pegilə olunmuş
interferonların tətbiqinin effektiv olmasını göstərən ayrı-ayrı klinik
tədqiqatlar mövcuddur (D). Lakin bu preparatların
prepubertat/pubertat yaş dövründə istifadəsinin uzun müddətli
təhlükəsizliyi (reproduktiv, endokrin sistemlərə və s. təsiri) barədə
heç bir məlumat yoxdur.
Uşaqlarda VƏT, yalnız onun zəruriliyinin ciddi şəkildə
əsaslandırılması, valideynlərin və ya uşağın qanuni təmsilçilərinin
yazılı razılığı olduğu halda təyin oluna bilər.
Yaşı 65-dən yuxarı və/ və ya klinik əhəmiyyətli yanaşı
xəstəliyi olan pasiyentlər
Pasiyentin yaşı virus əleyhinə terapiyanın aparılmasına mane
olmamalıdır. Yaşı 65-dən yuxarı və ya klinik əhəmiyyətli yanaşı
xəstəliyi olan pasiyentlərin müalicəsinə başlamaq qərarı ömrün
uzunluğu barədə proqnozlara əsasən verilə bilər.
►
VƏT, pasiyentdə yanaşı gedən xəstəliklərlə əlaqədar ömrün
proqnozlaşdırılmış uzunluğunu artırmayacağı təqdirdə təyin
edilməməlidir (D).
►
VƏT, yanaşı gedən xəstəliklərə mənfi təsir riski yüksək olduğu
hallarda da tətbiq edilməməlidir (D).
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
23
►
Nisbi sağlam pasiyentlərin müalicəsi yaş həddindən asılı
olmayaraq aparılmalıdır (D).
Kompensasiyalı sirrozu olan pasiyentlərin müalicəsi
Qeyd olunan qrupa aid xəstələr üçün interferon (standart/pegilə
olunmuş) və ribavirinin dozası fərdi qaydada təyin edilir.
Kompensasiya edilmiş sirrozlu və neytrofillərin mütləq sayı
1,5×109/l, trombositlərin miqdarı 70×109/l-dən çox olan
pasiyentlərin müalicəsi üçün alfa-peqinterferon və ribavirin standart
dozalarda təyin edilə bilər, bir şərtlə ki, qanın ümumi analizinə ilkin
mərhələdə hər həftə (4-8 həftə), daha sonra ayda 2 dəfədən az
olmayaraq nəzarət olunsun.
VƏT nəticəsində virus replikasiyası tam və sabit formada
dayandırılmayan pasiyentlərə, fibrozun reduksiyası
və
hepatosellyulyar karsinomanın inkişafının profilaktikası məqsədilə
kiçik dozalarda uzunmüddətli saxlayıcı alfa-peqinterferon terapiyası
məsləhət görülür.
Dekompensasiyalı sirrozu olan pasiyentlərin müalicəsi
Həyat üçün təhlükəli bakterial-infeksion ağırlaşmalar və
qaraciyər funksiyasının dekompensasiyasının dərinləşməsi riskinin
artması ilə əlaqədar, dekompensasiya olunmuş sirroz zamanı XCH-
nin virus əleyhinə terapiyası əks-göstərişdir. Alfa-peqinterferon ilə
terapiya kiçik dozalarla başlamalı və müalicə nəticəsində yaranmış
sitopeniyanı korreksiya etmək üçün artım faktorlarının erkən təyini
ilə müşayiət edilməlidir.
Təyinat zamanı, xüsusilə böyrək çatışmazlığı olan xəstələrdə,
ribavirindən kiçik dozalarda istifadə olunmalıdır. Lakin kreatininin
50 ml/dəq-dən az klirensi zamanı ribavirin əks-göstərişdir.
►
Qaraciyərin transplantasiyası – dekompensasiya etmiş qaraciyər
sirrozu olan pasiyentlər üçün seçim terapiyasıdır (C).
►
Dekompensasiya etmiş qaraciyər sirrozu olan pasiyentlərin
əksəriyyəti üçün virus əleyhinə terapiya əks-göstərişdir (C).
►
Qara ciyər transplantasiyasını gözləyən pasiyentlər üçün balların
miqdarı Child-Pugh<7 və MELD<18 olduğu halda
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
24
kombinasiya olunmuş interferon və ribavirin terapiyası nəzərdən
keçirilə bilər.
►
İnterferonoterapiya kiçik dozalarla başlanmalı və müalicə
nəticəsində yaranmış sitopeniyanı korreksiya etmək üçün artım
faktorları təyin edilməlidir.
►
Kompensasiya olunmuş sirrozlu pasiyentlər virusoloji cavabın
əldə edilməsi baxımından mötədil şanslı dəyərləndirilirlər və
onlara VƏT, yanaşı təsirlərin daha ciddi monitorinqini aparmaqla
təklif olunmalıdır.
►
Qaraciyər sirrozu olan xəstələr üçün VƏT özünü doğruldub. Belə
ki, interferonoterapiya nəticəsində qaraciyərin histoloji
xarakteristikası (fibrozun səviyyəsinin azalması) hətta DVC əldə
olunmayan pasiyentlərdə belə yaxşılaşır.
Böyrək xəstəliyi olan pasiyentlərin müalicəsi
HCV-yə qarşı anticisimlər proqram hemodializində olan
pasiyentlərin əhəmiyyətli qismində aşkarlanır. HCV infeksiyası bu
kateqoriyaya aid pasiyentlərdə letal nəticənin müstəqil risk
faktorudur.
►
HCV-nin virus əleyhinə müalicə cəhdi xroniki böyrək
çatışmazlığının terminal mərhələsində olan pasiyentlər üçün
transplantasiyadan əvvəl tövsiyə olunmalıdır. Bu qrupa aid
xəstələrdə VƏT-nin məqsədi virusun eradikasiyası və ya virus
yüklənməsinin mümkün qədər aşağı salınmasıdır.
►
Böyrəklərin transplantasiyasından sonra orqanizmin
transplantantı
qəbul etməməsi riski ilə
əlaqədar
interferonoterapiya əks-göstərişdir .
►
Alfa-peqinterferon ilə virus əleyhinə müalicə böyrək xəstəlikləri
olan pasiyentlərə yalnız kreatinin klirensindən asılı olaraq,
dozanın korreksiyası aparılmaqla tövsiyə olunmalıdır (C).
►
Kreatinin klirensi 50 ml/dəq-dən aşağı olan pasiyentlər üçün
ribavirinin təyini əks-göstərişdir.
Müalicəyə cavab verməyən pasiyentlərin terapiyası
►
İnterferon və/və ya ribavirin terapiyasından sonra residiv qeydə
alınmış və müalicəyə cavab verməyən pasiyentlər üçün alfa-
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
18>7>
Dostları ilə paylaş: |