C virus hepatitinin müalicəsi üzrə klinik protokol
Yüklə 233,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 2 . Peqinterferonun dozasının aşağı salınması və ya onun tətbiqinin dayandırılması Laborator göstəricilər
- Cədvəl 3 . Ribavirinin dozasının aşağı salınması və qəbulunun dayandırılması Parametr Tövsiyələr
- Qranulositar koloniya stimuləedici faktorun tətbiqi
- Ədəbiyyat
- Klinik protokolla bağlı təklif və iradlarınızı Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzinə göndərə bilərsiniz.
28 Antiretrovirus terapiyası ilə uyğunlaşma Peqinterferon və ribavirinlə müalicə dövründə didanozindən istifadə son dərəcə arzuolunmazdır (D), qaraciyər sirrozu zamanı isə, ümumiyyətlə, əks-göstərişdir (D). Stavudin, xüsusilə didanozinlə kombinasiyada laktasidoz riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığı üçün əks-göstərişdir (D). Bundan başqa, anemiya və neytropeniya təhlükəsi yarandığından zidovudin təyin edilməməlidir (D). Bir tədqiqatda İİV proteazası inhibitorlarının C hepatitinin peqinterferon və ribavirinlə müalicəsinin nəticəsinə mənfi təsiri nümayiş etdirilmişdir; bu faktın gələcəkdə təsdiq edilməsi tələb olunur.
Müşahidə Müalicə başlandıqdan 1, 2 və 4 həftə sonra, bunun ardınca isə hər ay qanın ümumi analizi aparılır, aminotransferazaların aktivliyi və bilirubinin səviyyəsi müəyyənləşdirilir. CD4 limfositlərin sayı hər ay hesablanır. Əlavə laborator müayinə həkimin məsləhəti ilə aparılır və buraya TTH səviyyəsinin ən azı 3 aydan bir müəyyənləşdirilməsi daxil edilir. Beləliklə: ►
xəstəliyi olan pasiyentlərə XCH-nin virus əleyhinə terapiyası aparılmalıdır (D). ►
baxımından monoinfeksiyada olduğu kimi həyata keçirilməlidir (D). ►
Virus əleyhinə müalicənin müddəti, genotipdən asılı olmayaraq, minimum 48 həftə təşkil etməlidir (C). ►
►
Birgə infeksiyaya yoluxmuş pasiyentlərin virus əleyhinə müalicəsi fonunda sitopeniya daha tez-tez özünü göstərir və bu, müalicəni davam etdirmək məqsədilə qranulositar koloniya stimuləedici artım faktoru və eritropoetin təyin olunmasını tələb edə bilər (C). Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 29 ►
HCV/İİV ko-infeksiyalı və Child-Pugh üzrə balların miqdarı ≥ 6 olan qaraciyər sirrozlu pasiyentlərə HCV-nin virus əleyhinə terapiyası aparılmamalıdır (B).
EFFEKTİVLİYİNİN MONİTORİNQİ HCV-nin virus əleyhinə terapiyası zamanı daha çox qeydə alınan kənar effektlər bunlardır: qripəbənzər sindrom, zəiflik, ilikdə qanyaranmanın zəifləməsi, psixo-emosional rahatsızlıq (depressiyalar, psixomotor oyanmalar və s.), mədə-bağırsaq sisteminin pozulması, saç tökülməsinin artması, qalxanabənzər vəzin disfunksiyası, müxtəlif dərəcədə ifadə olunmuş allergik reaksiyalar, autoimmun və sistem xəstəliklərinin kəskinləşməsi, interferon daxil edilən sahələrdə lokal reaksiya və s. Bununla əlaqədar, virus əleyhinə terapiya zamanı pasiyentlərin əsaslı klinik və laborator monitorinqdən keçməsi çox vacibdir. Müalicənin orqanizm tərəfindən pis qəbul edilməsi onun erkən dayandırılmasına səbəb ola bilər. Yaranacaq kənar effektlərin üzə çıxarılması və onların korreksiyası üsulları barədə pasiyentlərin təlimatlandırılması yolu ilə terapiyanın şərtlərinə əməl edilməsinin yaxşılaşdırılmasına nail olmaq mümkündür. Pasiyentləri inandırmaq lazımdır ki, terapiya nəticəsində yaranmış kənar effektlərin çoxu müalicə edilə və ya azaldıla bilər.
Alfa-peqinterferon və ribavirinin dozalarının korreksiyasına dair tövsiyələr 2-ci və 3-cü cədvəllərdə göstərilmişdir. Alfa- peqinterferonun dozasının azaldılması pilləli şəkildə aparılır (alfa-2a peqinterferon üçün 180 mkq-dən 135 mkq-dək, sonra 90 mkq-dək; alfa-2b peqinterferon üçün 1.5 mkq/kq-dən 1 mkq/kq-dək, sonra 0.5 mkq/kq-dək). Praktikada ribavirin dozasının azaldılması da 200 mq olmaqla pilləli şəkildə aparılır (cədvəl 3). Dozanı aşağı salmamaq üçün artım faktorlarının təyininin mümkünlüyünü nəzərdən keçirmək olar.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 30 Cədvəl 2. Peqinterferonun dozasının aşağı salınması və ya onun tətbiqinin dayandırılması Laborator göstəricilər İstehsalçının təlimatda göstərilmiş tövsiyələri Leykositlər < 1,5 × 10 9 /l Alfa-peqinterferon dozasının aşağı salınması və leykositlərin miqdarının təkrar təyini < 1 × 10 9 /l Leykosit miqdarının bərpasınadək alfa- peqinterferon təyininin dayandırılması Neytrofillərin mütləq sayı < 0,75 × 10 9 /l Alfa-2a peqinterferon: dozanın həftədə 135 mkq-dək aşağı salınması və neytrofillərin miqdarının təkrar müəyyən olunması və/və ya qranulositar koloniya stimuləedici faktorun təyini Alfa-2b peqinterferon: dozanın aşağı salınması və neytrofillərin miqdarının təkrar müəyyən olunması və/ və ya qranulositar koloniya stimuleədici faktorun təyini
9 /l Neytrofillərin miqdarı bərpa olanadək alfa- peqinterferon təyininin təxirə salınması Trombositlər
9 /l Alfa-peqinterferon – dozanın 50% aşağı salınması və trombositlərin miqdarının təkrar müəyyən olunması
9 /l Trombosit miqdarının bərpasınadək alfa- peqinterferon təyininin dayandırılması. Bu zaman trombositlərin miqdarını tez-tez yoxlamaq, həmçinin qanaxma və ya hematoma simptomlarını ciddi nəzarət altında saxlamaq lazımdır
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 31 Cədvəl 3. Ribavirinin dozasının aşağı salınması və qəbulunun dayandırılması Parametr Tövsiyələr Hemoqlobin < 11 lakin > 10 q/dl Minimal simptomlar zamanı dozanın aşağı salınması tələb olunmur Simptomlar yaranarsa, ribavirinin dozası gündə 200 mq aşağı salınmalı və/və ya eritropoetin təyin olunmalıdır
> 8,5 q/dl Ribavirin dozasının gündə 200 mq aşağı salınması və/və ya eritropoetinin təyin olunması Hemoqlobinin səviyyəsi hər 2 həftədən bir, lazım gələrsə, daha tez-tez müəyyən edilməlidir < 8,5 q/dl Hemoqlobinin səviyyəsi bərpa olanadək ribavirin təyininin dayandırılması
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 32 ARTIM FAKTORLARI Ribavirinlə terapiya fonunda hemoqlobin səviyyəsi orta hesabla 2-3 q/dl-dək azalır ki, bu da yorğunluq və təngnəfəsliklə özünü büruzə verir. Ribavirinlə terapiya fonunda yaranmış anemiyanın korreksiyası variantlarına ribavirinin dozasının azaldılması, ribavirin qəbulunun dayandırılması və/və ya eritropoetin artım faktorunun təyin edilməsi daxildir. Anemiyanın korreksiyası məqsədilə ribavirin dozasının aşağı salınması DVC-nin əldə olunması göstəricilərinin aşağı düşməsinə səbəb ola bilər. Lakin ribavirin dozasının ≤ 20% aşağı salınmasının DVC-nin əldə olunmasına təsiri məlum deyil. Beləliklə, xüsusən terapiyanın ilk 12 həftəsində, ribavirinin hədəf dozasının ≥ 80%-ini qəbul etmək lazımdır. Ribavirin qəbulunun erkən dayandırılması DVC əldə olunmasının sübut edilmiş azalmasına səbəb olur. Eritropoetinlə terapiya ribavirinin lazımı dozasını saxlamağa imkan verir və müalicə fonunda yaranmış anemiyası olan pasiyentlərin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırır. Eritropoetin terapiyası İİV və ya qaraciyər transplantasiyasından sonra immunosupressantların tətbiqi nəticəsində iliyin zəifləməsi baş vermiş pasiyentlər üçün daha effektli ola bilər. Eritropoetin təyini zamanı alfa-epopoetinin başlanğıc dozası 40000 vahid d/a həftədə 1 dəfə (60000 vahidə qədər, d/a, həftədə 1 dəfə) və ya alfa-darbopoetin 200 mkq d/a 2 həftədə 1 dəfə (300 mkq-dək, d/a, həftədə 1 dəfə). Hb səviyyəsi və hematokritə nəzarəti hər 2-4 həftədən bir aparmaq lazımdır.
►
Eritropoetin, ribavirin qəbulu fonunda yaranmış simptomatik anemiyalı pasiyentlərə və/ və ya anemiya ilə əlaqədar ribavirin dozasının azaldılmasının qarşısını almaq, yaxud onun qəbulunu dayandırmamaq məqsədilə təyin oluna bilər. Bu, xüsusilə, qaraciyər sirrozu olan, qaraciyəri transplantasiya edilmiş, İİV/HCV müştərək infeksiyalı xəstələrə şamil edilir (A). ►
proqressivləşən XCH-li pasiyentlərdə ribavirin dozasının VƏT Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
33 zamanı azaldılmaması məqsədilə eritropoetin preventiv təyin oluna bilər.
Neytropeniya alfa-peqinterferonla terapiyaya xas olan yanaşı təsirdir. Bu zaman təqribən 20% pasiyentlərdə neytrofillərin mütləq sayı 750/mm 3 -dən aşağı düşür. Alfa-peqinterferonun ilkin dozasının 60%-dən az aşağı salınması DVC-nin əldə olunmasının azalmasına gətirib çıxarır. Qranulositar koloniya stimuləedici faktor leykositlərin miqdarını artırır, XCH-li və/ və ya qaraciyər transplantasiyası olunmuş xəstələrdə interferonla bağlı neytropeniya inkişaf etdiyi zaman yüksək dozada interferonun təyin edilməsinə imkan yaradır. Qranulositar koloniya stimuləedici faktor qaraciyər sirrozu olan, qaraciyər transplantasiya olunmuş, həmçinin İİV/HCV ko-infeksiyası nəticəsində neytrofillərin mütləq sayı 500/mm 3 -dən az olan pasiyentlərə təyin edilə bilər, xüsusən o halda ki, alfa- peqinterferonun dozasının azaldılmasına baxmayaraq neytropeniya davam edir. Qranulositar koloniya stimuləedici faktor 300 mkq d/a həftədə 1- 2 dəfə təyin olunur. Neytrofillərin arzu olunan mütləq sayı 500/mm 3 - dən artıq olarsa, qranulositar koloniya stimuləedici faktorun dozası korreksiya oluna bilər.
Hal-hazırda effektivlik və təhlükəsizlik barədə məlumatlar olmadığından, interferonoterapiya alan xəstələrə trombopoetin təyin olunması tövsiyə edilə bilməz. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 34 Ədəbiyyat: 1.
Helen S Yee, Sue L Currie, Jama M Darling and Teresa L Wright M. Management and treatment of hepatitis C viral infection: recommendations from the Department of Veterans Affairs Hepatitis C Resource Center program and the National Hepatitis C Program office. American Journal of Gastroenterology 2006;101:2360-2378. 2.
Strader DB, Wright T, Thomas DL, Seeff LB. AASLD PRACTICE GUIDELINE: Diagnosis, Management, and Treatment of Hepatitis C. Hepatology. 2004;39:1147-1171. 3.
National Kidney Foundation 2008 Spring Clinical Meetings: Session 285. Guidelines for Hepatitis C in Chronic Kidney Disease. April 2–6, 2008.Kidney Intl. 2008;73(suppl 109):S1- S99.
4.
Gerlich, Jens Lundgren, Giorgio Palú, Peter Reiss, Rodolphe Thiebaut, OlaWeiland, Yazdan Yazdanpanah, Stefan Zeuzem. Short Statement of the First European Consensus Conference on the Treatment of Chronic Hepatitis В and C in HIV Co-Infected Patients. Journal of Hepatology 2005; 42:615-624. 5.
M.D.; Silvia Ferri, M.D.; Anna Castiglione, M.D.; Marco Lenzi, M.D.; Lory Saveria Crocè, M.D.; Alessandro Granito, M.D.; Claudio Tiribelli, M.D., Ph.D.; Stefano Bellentani, M.D., Ph.D. Natural course of chronic HCV and HBV infection and role of alcohol in the general population: the Dionysos Study. Am J Gastroenterol. 2008;103(9):2248-2253. ©2008 Blackwell Publishing 6.
Heller T and Rehermann B (2005) Acute hepatitis C: a multifaceted disease. Semin Liver Dis 25: 7–17 7.
with acute hepatitis C can be predicted by repeated measurements of serum viral load. Hepatology 37: 60–64 8.
more pieces of the puzzle? J Hepatol 42: 293–296 Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
35 9.
Jaeckel E et al. (2001) Treatment of acute hepatitis C with interferon alfa-2b. N Engl J Med 345: 1452–1457 10.
acute hepatitis C: a randomized trial. Hepatology 43: 923–931 11.
Wiegand J et al. (2006) Early monotherapy with pegylated interferon alpha-2b for acute hepatitis C infection: the HEP-NET acute-HCV-II study. Hepatology 43: 250–256 12.
Roberts SK, Cooksley G, Dore GJ, et al. Robust antiviral activity of R1626, a novel nucleoside analog: A randomized, placebo- controlled study in patients with chronic hepatitis C. Hepatology. 2008; 48:398-406. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
Klinik protokolla bağlı təklif və iradlarınızı Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzinə göndərə bilərsiniz. Ünvan: Bakı, H.Zərdabi küç., 96 Tel: 431-60-88 Faks: 430-52-85 Email: office@isim.az Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Document Outline
Yüklə 233,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|