“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
206
– Əzizim, mən də məktəbə getmişəm. On altı yaşı tamam olan şagirdlərlə ayda bir dəfə seksual
münasibətlər mövzusunda söhbət aparılır. Sonra Yeniyetmələr İttifaqında olmuşam. Belə
cəfəngiyyatı illərlə adamın beyninə yeridirlər. Hətta deyərdim ki, çox vaxt bəhrəsini də görürlər.
Amma təbii ki, hamıya eyni gözlə baxmaq olmaz. Çünki insanlar əksərən qeyri-səmimidirlər.
Culiya mövzu ilə bağlı fikirlərini şərh etməyə başladı. Söhbətə nədən başlasalar da, əvvəl-axır
gəlib seksuallıq məsələsinin üstünə çıxırdılar. Bu məsələdə isə onun mülahizələri həmişə çox
ağıllı səslənirdi. Uinstondan fərqli olaraq Culiya Partiyanın hər vasitə ilə puritanlıq təbliğatı
aparmasının mənasını yaxşı başa düşürdü. Məsələ təkcə cinsi instinktin özünəməxsus dünyasının
olmasında, yaxud Partiyanın öz nəzarətindən kənarda qalan həmin dünyanı bütün mümkün
yollarla məhv etməyə çalışmasında deyildi. Məsələ seksual aclığın isteriya yaratmasında idi. Bu
isteriya Partiyanın işinə yarayırdı. Çünki onu asanlıqla müharibə ehtirasına, yaxud rəhbərə
pərəstiş hissinə çevirmək olurdu. Culiya mürəkkəb mətləbləri öz sadə məntiqi ilə izah edərək
deyirdi:
– Bir adamla yatanda enerji itirirsən. Amma özünü xoşbəxt sayırsan, dünyanı vecinə almırsan.
Onlar isə heç vaxt heç kəsin xoşbəxtlik duyğusunu yaşamasını istəmirlər. Həmin enerjinin daim
sənin içində qaynamasını istəyirlər. Bütün bu mənasız yürüşlər, şüarlar, bayraqların dalğalanması
- seks istəyinin söndürülməsindən başqa bir şey deyil. Əgər sən daxilən özünü xoşbəxt
sayırsansa, niyə Böyük Qardaşdan, Üç İllik Planlardan, Nifrət İkidəqiqəliklərindən və başqa
mənasız cəfəngiyyatlardan ötrü həyəcanlanıb coşmalısan?
Uinston ürəyində qızın dediklərinin hamısı ilə razılaşırdı. Həqiqətən də, seksual bakirəliklə siyasi
mühafizəkarlıq arasında sıx və birbaşa əlaqə vardı. Güclü instinkti möhkəm əllərlə idarə
etmədən, ondan qorxunc qüvvə kimi yararlanmadan qəzəbi, nifrəti, kütbeyin sədaqəti necə son
həddə qədər qızışdıra bilərsən, onları hansı yolla işinə yarayan enerjiyə çevirə bilərsən? Cinsi
ehtiras Partiya üçün qorxuludur. Bu səbəbdən də Partiya onu xidmətində dayanmağa məcbur
edir. Eyni oyunu valideynlik instinktinin də başına açıblar. Ailə duyğusunu birdəfəlik aradan
qaldırmaq mümkün deyil. Odur ki, keçmiş vaxtlarda olduğu kimi, valideynləri öz övladlarını
sevməyə təşviq edirlər. O biri tərəfdənsə, uşaqları düşünülmüş şəkildə ata-analarının üstünə
qaldırırlar. Onları casusluğa, valideynlərinin Partiya mövqeyindən yanlış görünən söz və
hərəkətləri haqqında xəbərçiliyə alışdırırlar. Bütün bunlar mahiyyət etibarı ilə ailənin Fikir
Polisinin əlavəsinə çevrilməsinə gətirib çıxarır. Hər insanın yanında gecə-gündüz fəaliyyətdə
olan xəbərçi - onun ən yaxın adamı dayanır.
Özü də fərqinə varmadan yenə Ketrini xatırladı. Əgər Ketrin beyninə doldurulmuş fikirlərə
sədaqət baxımından həqiqətən də belə səfeh olmasaydı, ərini çox asanlıqla Fikir Polisinə təslim
edə bilərdi. Həmin anda Ketrini yadına salan isə günortanın boğucu bürküsü, bir də dəhşətli
istidən alnında muncuqlanan tər damlaları idi. On bir il əvvəl, eynən belə isti yay günü baş verən,
daha doğrusu, baş verməyən hadisə haqqında Culiyaya danışmağa başladı.
Evliliklərinin üçüncü, yaxud dördüncü ayı idi. Kent qraflığına ictimai turist yürüşü zamanı
azmışdılar. Dəstədən cəmi bir neçə dəqiqəliyinə dala qalmışdılar. Nəticədə yolu səhv salmış,
gedib dərin uçurumu xatırladan köhnə əhəng daşı karxanasının kənarına çıxmışdılar. Qarşılarını
dibində sal qayalar görünən on, bəlkə də iyirmi metr dərinliyində qorxunc yarğan kəsmişdi. Yolu
soruşmağa kimsə yox idi. Azdıqlarını bilən Ketrin bərk narahatlıq keçirirdi. Turistlərin səsli-
küylü dəstəsindən bircə dəqiqəliyə də olsun aralanmaq onun nəzərində intizamı kobud şəkildə
pozmaq sayılırdı. Vaxt itirmədən gəldikləri yolla qayıdıb axtarışı davam etdirmək istəyirdi. Elə
bu vaxt Uinston yarğanın dibindəki qayaların arasında topa-topa bitmiş kolları gördü. Onlardan
birində, eyni budaqda al-qırmızı və bənövşəji rəngdə iki müxtəlif çiçək açılmışdı. Uinston
ömründə belə şey görməmişdi. Tez Ketrini çağırdı ki, gəlib təbiətin qəribə möcüzəsinə tamaşa
eləsin.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
207
– Ketrin, bax! Bax, gör necə çiçəklər açılıb! Lap aşağıdakı o kolu deyirəm. Orada eyni koldakı
iki müxtəlif rəngli gülü görürsən?
Ketrin bir neçə addım aralanmışdı. Amma əsəbiliyini gizlədərək geri qayıtdı. Hətta Uinstonun
göstərdiyi yeri görmək üçün yarğanın dibinə tərəf əyildi. Uinston bir az arxada dayanıb yüngülcə
onun belindən yapışmışdı. Birdən fikirləşdi ki, burada tamam yalqızdırlar. İkisindən başqa
ətrafda ins-cins yoxdur. Hər şey susub, hər şey dayanıb. Hətta ağacların yarpağı tərpənmir, hətta
bir quş da ötmür. Belə yerdə gizli mikrofondan qorxmamaq olardı. Hətta mikrofon olsa belə,
yazmağa bir səs yox idi. Günortanın ətalət və yuxu gətirən ən isti vaxtı idi. Günəş bütün hərarəti
ilə yandırıb-yaxırdı, Uinstonun üzündə tər damlaları parıldayırdı. Qəflətən ağlına gəldi ki...
– Niyə onu itələyib uçuruma yıxmadın? - Culiya sözünün dalını gətirməyə imkan vermədi. - Mən
olsaydım, belə fürsəti əldən verməzdim.
– Elədir, əzizim, qətiyyətliliyinə inanıram. İndiki ağlım olsaydı, yəqin mən də fürsəti əldən
buraxmazdım. Bilmirəm. Bəlkə də yox... Əmin deyiləm.
– Onu uçuruma itələmədiyinə görə təəssüflənirsən?
– Aha. Ümumilikdə götürəndə, təəssüflənirəm.
Tozlu döşəmədə yanaşı oturmuşdular. Uinston qızı özünə tərəf çəkdi. Culiyanın başı çiyinlərinə
söykəndi. Saçlarının xoş rayihəsi göyərçin peyininin qoxusunu yoxa çıxardı. Uinston fikirləşdi
ki, qız hələ çox cavandır, hələ həyatdan nə isə gözləyir. Başa düşmür ki, xoşuna gəlməyən adamı
itələyib uçuruma yıxmaq heç nəyi həll etmir.
– Əslinə baxsan, yenə də heç nə dəyişməyəcəkdi.
– Bəs elə isə niyə təəssüf edirsən?
– Hər hansı hərəkəti hərəkətsizlikdən üstün tutduğuma görə. Qoşulduğumuz oyunda qalib
gəlməyimiz mümkün deyil. Sadəcə bəzi uğursuzluqlarımız qalanlarına nisbətən daha münasib
görünür.
Culiya çiyinlərini çəkməklə narazılığını bildirdi. Uinston belə danışanda həmişə etiraz edirdi. O,
insanın daim məğlubiyyətə məhkumluğu fikrinin təbiətin qanunu olması haqda hətta eşitmək
istəmirdi. Təbii ki, məhvə məhkum olduğunu, əvvəl-axır Fikir Polisinin əlinə düşüb ölümə can
verəcəyini anlamamış deyildi. Amma beyninin hansısa hüceyrələri ilə gizli dünya qurmağın,
orada istədiyin kimi yaşamağın mümkünlüyünə də inanırdı. Fikirləşirdi ki, bunun üçün gərək
həm bəxtin gətirsin, həm də hiyləgər və cəsur olasan. Culiya hələ də başa düşmürdü ki, bu
dünyadakı həyatda xoşbəxtlik deyilən şey yoxdur, qələbə yalnlz uzaq gələcəkdə, onlar yer üzünü
tərk edəndən çox-çox sonra qazanıla bilər. Anlamırdı ki, Partiyaya müharibə elan etdiyin andan
özünü canlı insan yox, meyid saymalısan.
– Biz hamımız meyitik. - Bunu Uinston dedi.
– Hələ meyit deyilik. - Culiya laqeyd şəkildə düzəliş verdi.
– Cismən meyit deyilik. Altı ay, bir il, uzaqbaşı beş il. Mən ölümdən qorxuram. Sən gəncsən,
deməli, məndən daha çox qorxmalısan. Aydındır ki, bacardığımız qədər ölümü yaxına
buraxmamağa çalışacağıq. Amma bizim istəyimiz vəziyyəti çox az dəyişdirir. İnsan indiki
halında qaldıqca, ölümlə həyatın heç bir fərqi olmayacaq.
– Cəfəng sözlərdir! Mənimlə yatmaqdan daha çox həzz alırsan, yoxsa skeletlə? Məgər həyatda
olduğuna, yaşadığına görə sevinmirsən? Mənə baxmaq, əllərimə, ayaqlarıma toxunmaq,
yeridiyimi, nəfəs aldığımı, yaşadığımı görmək, bütün bunları hiss etmək sənə xoş deyil?