“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
212
Batmaqda olan günəşin sarı şəfəqləri çarpayının ayaq tərəfinə düşür, qazançadakı suyun
qaynadığı buxarını yüngülcə işıqlandırırdı. Həyətdən gələn mahnı səsi kəsilmişdi. Küçədən isə
yenə də uşaqların boğuq qışqırtıları eşidilirdi. Uinston kədər qarışıq təəccüblə fikirləşirdi ki,
qadağan olunmuş keçmiş çağlarda belə sərin yay axşamları qadınla kişinin eynən onlar kimi lüt
soyunub yataqda uzanmaları, istədikləri vaxt sevişmələri, yerlərindən qalxmağa tələsmədən
ağıllarına gələn şeylərdən danışmaları, küçədən eşidilən səslərə qulaq asmaları adi bir hal idi.
Doğrudanmı, bütün bunların normal sayıldığı vaxtlar olmuşdu? Culiya yuxudan oyandı,
gözlərini ovaladı, sonra dirsəklərinə dayanıb kerosinkaya baxdı.
– Suyun yarısı buxarlanıb havaya uçub, - dedi. - Yaxşı, bir azdan durub qəhvə dəmləyərəm. Hələ
bir saatımız da var. Sizin binada işıqları saat neçədə söndürürlər?
– İyirmi üç otuzda.
– Yataqxanada iyirmi üçdə söndürürlər. Amma bir az tez qayıtmaq lazımdır, çünki... Ay səni!
Rədd ol buradan, yaramaz!
Culiya cəld çarpayıdan aşağı əyildi, ayaqqabısını döşəmədən götürüb oğlansayağı cəld hərəkətlə
eyni ilə Yenidil lüğətini Qoldsteynin portretinə tərəf tolazladığı kimi tuşlayaraq küncə atdı.
– Orada nə vardı ki? - Uinston təəccüblə soruşdu.
– Siçovul. Murdar burnunu panellərin arasındakı deşikdən bayıra çıxardığını gördüm. Yəqin
döşəmənin altında yuvası var. Amma onu yaxşıca qorxutdum.
– Siçovul?-Uinston pıçıldadı. - Otaqda siçovul?
– Onlar hər yerdə olur, - Culiya heç nə olmamış kimi yenidən yerində uzandı. -Hərdən bizim
yataqxananın mətbəxində də gözə dəyirlər. Londonun bəzi rayonlarını tamam başlarına
götürüblər. Uşaqların üstünə hücum çəkdiklərini eşitməmisən? Həm də necə hücum çəkirlər! Elə
məhəllələr var ki, qadınlar qorxularından körpələrini iki dəqiqəliyə də gözdən kənara
buraxmırlar. Əsasən iri, qonur siçovullardan qorxmaq lazımdır. Ən pisi isə odur ki, murdarlar
həmişə...
– Qurtar bu söhbəti! - Uinston gözlərini bərk-bərk yumub qışqırdı.
– Əzizim! Rəngin ağappaqdır. Nə olub? Yoxsa siçovuldan iyrənirsən?
– Mən dünyada onlardan dəhşətli şey təsəvvür eləmirəm.
Culiya Uinstonu qucaqladı. Əlləri, ayaqları ilə ona sarıldı. Bədəninin bütün istiliyi, hərarəti ilə
onu sakitləşdirmək istəyirdi. Amma Uinston gözlərini dərhal aça bilmədi. Bir neçə saniyə hələ də
həyatı boyu dönə-dönə yaşadığı dəhşətli xatirələrin yenidən qayıtmasının təəssüratı altında idi.
Həmişə belə olurdu. Yuxularında tez-tez özünü qaranlıq divarın önündə görürdü. Divarın o biri
tərəfində isə dəhşətli, insanda anlaşılmaz qorxu və xof yaradan mübhəm varlıq dayanırdı.
Xəyallarındakı əsas hiss həmişə özünü aldatması idi. Çünki zülmət divarının o biri tərəfində
hansı varlığın dayandığını yaxşı bilirdi. İstəsə, bəlkə, ağrılı əzablar bahasına, sanki beynini dartıb
qoparırmış kimi o qorxunc varlığı gözləri önünə də gətirə bilərdi. Lakin həmişə qorxusunun
səbəbi sona qədər aydınlaşmadan yuxudan ayılırdı. İndi Culiyanın yarıda kəsdiyi sözləri ilə
mütəmadi yaşadığı həmin dəhşət hissi arasında birbaşa əlaqənin olduğunu anladı.
– Bağışla, - dedi. - Fikir vermə. Hamısı boş şeylərdir. Sadəcə, siçovullardan xoşlanmıram.
Vəssalam.
– Narahat olma, əzizim. Bu murdarları bir də evimizə buraxmarıq. Gedəndə deşiyə bir şey
tıxayaram. Gələn dəfə isə sement gətirib yollarını həmişəlik bağlayacağam.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
213
Vahimənin xofu çəkilib getmişdi. Uinston hərəkətindən utanmış halda qalxıb çarpayının baş
tərəfində oturdu. Culiya da yerindən durdu, kombinezonunu geyinib qəhvə hazırlamağa başladı.
Qazançadan qalxan qoxu o qədər tünd, o qədər şirnikləndirici idi ki, tez pəncərəni bağladılar.
Həyətdə kimsə qəhvə iyini hiss edib haradan gəlməsi ilə maraqlana bilərdi. Qəhvənin ləzizliyi
ətrindən daha çox şəkərlə qarışıb adamın damağına qeyri-adi bir dad gətirməsində idi. İllər boyu
qəhvəni saxarinlə içdiyindən Uinston həqiqi şəkərin tamını yerli-dibli unutmuşdu. Əlinin birini
kombinezonunun cibinə qoyan, o birində isə yağla cem buterbrodu tutan Culiya otaqda gəzişir,
laqeyd nəzərlərlə kitab rəfinə göz gəzdirir, açılıb-yığılan masanın necə təmir olunması ilə bağlı
məsləhət verirdi. Aradabir möhkəmliyini və rahatlığını yoxlayırmış kimi özünü kreslonun üstünə
atdı. Bir an sonra isə maraq dolu baxışlarla on iki siferblatlı qəribə divar saatını gözdən keçirirdi.
Gün işığında daha yaxından tamaşa etmək üçün press-papyeni çarpayının yanına gətirdi. Uinston
şüşəni qızın əlindən alıb narın yağış damlasını xatırladan rənginə heyranlıqla baxmağa başladı.
– Səncə, bu nədir? - deyə Culiya soruşdu.
– Doğrusu, özüm də bilmirəm. Fikirləşirəm ki, indiyə qədər onunla maraqlanan olmayıb. Elə
buna görə də diqqətimi çəkdi... Şüşə parçası tarixin yenidən əl gəzdirməyə macal tapmadıqları
kiçik bir hissəsidir. Mənasını anlayan üçün yüz il bundan əvvəl bizə ünvanlanmış xəbərdir.
– Bəs şəkil? - Culiya başı ilə üzbəüz divardan asılmış qravürü göstərdi. - O da keçən əsrdən
qalmadır?
– Daha qədimdir. Bəlkə də iki yüz il əvvəlin yadigarı olduğunu deyərdim. Amma dəqiq tarix
söyləmək çətindir. Axı indi heç nəyin yaşını təyin etmək mümkün deyil.
Culiya daha yaxşı baxmaq üçün qravürə yaxınlaşdı.
– Bax, o murdar başını buradan çıxarmışdı, - deyə düz şəklin altında döşəməni təpikləməyə
başladı. - Bəs bura haradır? Deyəsən, şəkildəki binanı əvvəllər haradasa görmüşəm.
– Kilsədir. Hər halda, tikiləndə kilsə olub. Adı Sent Klement Deyn kilsəsidir. - Birdən mister
Çarrinqtondan eşitdiyi şeirin ilk misraları yadına düşdü. Nostalgiya dolu səslə onları sözlərinə
əlavə etdi:
Mandarinlər, limonlar,
Sent Klement zəng çalar.
Uinstonun təəccüblü baxışları altında Culiya sonrakı misraları oxudu:
Hey zəng çalır San Martin,
- Qaytar mənə üç fartinq!
Old Baley də cinlənir,
- Borcumu qaytar! - deyir.
– Arxasını xatırlaya bilmirəm. Amma yadımdadır ki, şeir belə qurtarır:
İki şam yandıraram,
Səni dayandıraram.
Qılınc çalsam bir kərə
Başın düşəcək yerə.