“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
228
– Çox vaxt götürürəm.
– Portfeliniz nə rəngdədir?
– Köhnə, qara portfeldir. İki qıfılla bağlanır.
– Qara, iki qıfılla bağlanan köhnə portfel... Çox yaxşı. Lap yaxın vaxtlarda, amma təəssüf ki,
gününü deyə bilməyəcəyəm, səhər alacağınız tapşırıqların birində yanlış çap edilmiş söz olacaq.
Həmin mətnin təkrar göndərilməsini xahiş edərsiniz. Ertəsi gün işə portfelsiz gəlməlisiniz.
Küçədə bir nəfər qolunuza toxunub deyəcək: “Deyəsən, portfelinizi yerə saldınız”. Və sizə
içərisində Qoldsteynin kitabı olan portfel verəcək. Siz onu iki həftə ərzində oxuyub geri
qaytarmalısınız.
Bir müddət susdular.
– Daha iki dəqiqə vaxtınız qalıb, - O`Brayen dedi. - Biz yenə görüşəcəyik. Əgər... görüşsək.
Uinston onun gözlərinin içinə baxdı.
– Heç zaman qaranlıq olmayan yerdə? -deyə tərəddüdlə soruşdu.
O`Brayen təəccübləndiyini büruzə vermədən başını tərpətdi.
– Heç zaman qaranlıq olmayan yerdə,-deyə ifadənin arxasında nə gizləndiyini bilən adam kimi
əminliklə təkrarladı. - Ayrılmamışdan qabaq deyiləsi bir sözünüz yoxdur ki? Bir istəyiniz?
Sualınız?
Uinston fikrə getdi. Soruşulası başqa sual yox idi. Vidalaşma ərəfəsində bəlağətli sözlər deməyi
isə xoşlamırdı. Qardaşlıq və O`Brayenlə birbaşa əlaqəsi olan mətləblər əvəzinə, fikrinə anasının
həyatının son günlərini keçirdiyi yarımqaranlıq mənzil, mister Çarrinqtonun dükanının üstündəki
balaca otaq, şüşə press-papye, çərçivəsi gül ağacından düzəldilmiş qravür kimi bir-biri ilə əlaqəsi
olmayan şeylər düşdü. Özündən asılı olmayaraq soruşdu:
– Siz təsadüfən “Mandarinlər, limonlar, Sent-Klement zəng çalar” misraları ilə başlayan köhnə
bir şeir eşitməmisiniz ki?
O`Brayen başını tərpətdi. Bir qədər ciddi, hətta təntənəli ahənglə şeri əvvəldən sona qədər əzbər
dedi.
Mandarinlər, limonlar
Sent-Klement zəng çalar.
Hey zəng çalır San Martin:
- Qaytar mənə üç fartinq.
Old Baley də cinlənir,
- Borcumu qaytar! - deyir.
- Pullananda qaytarram!
Vurur zəng aram-aram.
– Siz son misraları da bilirmişsiniz! - Uinston heyrətini gizlətmədi.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
229
– Elədir, son misraları da bilirəm. Məncə artıq getmək vaxtınızdır. Bir dəqiqə dayanın. Qoyun
sizə də həb verim.
Uinston ayağa qalxdı. O`Brayen əlini uzatdı. Uinston onun güclü əlinin təması nəticəsində
ovcunun sümüklərinin necə şaqqıldadığını hiss etdi. Qapıya çatanda çevrilib arxaya baxdı.
O`Brayen deyəsən artıq onun da mövcudluğunu unutmuşdu. Fikri başqa şeylərlə məşğul idi.
Əlini teleekranın düyməsində saxlayıb gözləyirdi. Uinston arxada yaşıl abajurlu lampa ilə
işıqlanan masanı, nitqyazarı, hər iki tərəfdə qalaqlanmış sənəd dolu qovluqları gördü. Pərdə
bağlanmışdı. Uinston fikirləşdi ki, yarım dəqiqədən sonra O`Brayen Partiyanın mənafeyi naminə
gördüyü yarımçıq qalmış işlərə qayıdacaq.
IX fəsil
Uinston yorğunluqdan yapışqana dönmüşdü. Yapışqan lap yerinə düşən söz idi. Bu sözün ağlına
haradan gəldiyini xatırlaya bilmirdi. Bədəni təkcə yapışqan kimi boş deyildi, həm də sanki
şəffaflaşmışdı. Uinstona elə gəlirdi ki, əlini qaldırıb bir tərəfindən baxsa, o biri tərəfini görə
bilər. Fasiləsiz əmək orqiyası bütün qanını içmiş, damarlarını qurutmuşdu. Yerində isə yalnız
əsəblərdən, sümük və dəridən ibarət bir oyuq buraxıb getmişdi. Hissləri son dərəcə gərilmişdi.
Kombinezonu çiyinlərini sürtürdü. Səki ayaqlarını yeyirdi. Hətta əlini açıb yummaq istəyəndə
bütün əzələlərini gərməli olurdu.
Beş gündə doxsan saatdan çox işləmişdi. Nazirlikdə hamı eyni vəziyyətdə olmuşdu. Artıq avral
başa çatmışdı. Daha elə bir işi qalmamışdı. Sabah səhərə qədər heç bir Partiya tapşırığı yox idi.
Vaxtının altı saatını gizli otaqlarında, qalan doqquz saatını isə evdə-yataqda keçirə bilərdi.
Günorta günəşinin yandırıcı şüaları altında çirkli küçə ilə tələsmədən mister Çarrinqtonun
dükanına tərəf gedirdi. Hərdənbir patrulların olub-olmadığını öyrənmək üçün ətrafına baxsa da,
sövq-təbii ilə bu günorta üstü heç bir təhlükə ilə üzləşməyəcəyini hiss edirdi. Hər addım atanda
əlindəki ağır portfel dizinə dəyirdi. Ağrı hissi yuxarıdan aşağı xəfif bir gizilti ilə ayağının
dərisinə yayılırdı. Portfeldəki kitab idi. Onu altı gün əvvəl götürmüşdü. Amma bu altı gün
ərzində kitabı nəinki oxumağa, heç arasını açıb baxmağa da imkan olmamışdı.
Nifrət Həftəsinin altıncı günü - nümayişlər, nitqlər, çağırışlar, şərqilər, şüarlar, bayraqlar, filmlər,
mum fiqurlar, təbil gurultuları, şeypur sədaları, asfalta zərblə çırpılan ayaq tappıltıları, tank
tırtıllarının tükürpədici səsi, eskadrilyaların qulaq batıran uğultusu, top atəşlərinin parıltısı arxada
qaldıqdan, neçə gündən bəri hamını bürümüş ictimai orqazm özünün ən yüksək nöqtəsinə
çatdıqdan sonra, Avrasiyaya nifrətin yerə-göyə sığmadığı, tədbirin son saatlarında hamının gözü
qarşısında dar ağacından asılan iki min nəfər Avrasiya müharibə canisini kütlənin diri-diri
parçalamağa hazır dayandığı anda Okeaniyanın heç vaxt Avrasiya ilə müharibə vəziyyətində
olmadığı elan edildi. Müharibə İstasiya ilə aparılırdı. Avrasiya isə müttəfiq sayılırdı.
Siyasi kursun dəyişməsi ilə bağlı əvvəlcədən edilmiş xəbərdarlıqdan söhbət gedə bilməzdi.
Sadəcə, gözlənilmədən, bir an içərisində düşmənin Avrasiya yox, İstasiya olması faktı aşkara
çıxmışdı. Bu xəbər yayılanda Uinston Londonun mərkəzi meydanlarından birində keçirilən
mitinqdə iştirak edirdi. Artıq gecə idi. İştirakçıların avazımış sifətləri və qırmızı bayraqlar zəif
işığa qərq olmuşdu. Meydana bir neçə min adam toplaşmışdı. Onların arasında təxminən min
nəfərə yaxın Kəşfiyyatçı geyimində məktəbli də vardı. Qırmızı qumaş çəkilmiş tribunada Daxili
Partiyadan olan arıq, balacaboy, uzun qollu, iri və keçəl başının adda-budda yerlərindəki tüklər
vız durmuş natiq çıxış edirdi. Nifrətdən qıvrılan cırtdan boylu adam əlinin biri ilə mikrafonun
boğazından bərk-bərk yapışmışdı, iri sümüklü biləkləri olan o biri əli isə, qəzəblə başı üzərindəki
havanı yumruqlayırdı. Onun reproduktorlardan metal cingiltisi ilə çıxan səsi saysız-hesabsız
vəhşiliklər, qırğınlar, sürgünlər, soyğun və talanlar, qız və qadınların zorlanması, əsirlərə işgəncə
verilməsi, mülki əhalinin bombardman edilməsi, təbliğati yalanlar, həyasız təcavüzkarlıq aktları,