“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
226
– Martin, yaxşısı budur, siz mətbəxə qayıdın, - dedi. - On beş dəqiqədən sonra teleekranı işə
salacağam. Amma getməmişdən əvvəl yoldaşlara bir də diqqətlə baxın. Onlarla yenidən
görüşəcəksiniz. Mənim isə, yəqin, belə imkanım olmayacaq.
Balacaboy adam bayaq giriş qapısının qabağındakı kimi gözünü onların sifətinə zilləndi.
Baxışlarında dostcasına münasibətə dəlalət edən heç bir işarə yox idi. Yəqin, zahiri görünüşlərini
yadında saxlamağa çalışırdı. Qarşısındakı adamlara heç bir maraq göstərmədiyi, heç bir hiss
duymadığı baxışlarından aydın sezilirdi. Bir ara Uinstona elə gəldi ki, hətta bu sintetik sifətin
ifadəsinin dəyişilməsi qeyri-mümkündür. Martin heç bir söz demədən, hətta vidalaşmadan
otaqdan çıxıb sakitcə qapını arxasınca bağladı. O`Brayen əlinin birini qara kombinezonunun
cibinə qoymuşdu. O birində isə tüstülənən siqaretini tutaraq yenə ortalıqda var-gəl edirdi.
– Siz zülmətdə vuruşacağınızın fərqindəsinizmi? - deyə yenidən söhbətə qayıtdı. -Həmişə zülmət
və mübhəmlik içində qalacaqsınız. Hansı məqsədə xidmət etdiyini bilmədiyiniz əmrlər alacaq və
heç bir müzakirə açmadan onlara tabe olacaqsınız. Yaxın günlərdə sizə bir kitab göndərəcəyəm.
Həmin kitabdan yaşadığınız cəmiyyətin həqiqi mahiyyətini və onu dağıtmaq yollarının
strategiyasını öyrənəcəksiniz. Kitabı oxuyub qurtarandan sonra Qardaşlığın tam hüquqlu üzvləri
olacaqsınız. Lakin mübarizəmizin ümumi məqsədlərindən və konkret şəraitlə bağlı təcili
tapşırıqlardan başqa sizin heç nədən xəbəriniz olmayacaq. Qardaşlıq təşkilatının mövcudluğu
barəsində danışdım. Amma onun üzvlərinin yüz nəfər, yoxsa on milyon nəfər olduğunu deyə
bilmərəm. Şəxsi əlaqələriniz nəticəsində özünüz də heç vaxt təşkilat üzvlərinin sayının on-on iki
nəfərdən artıq olduğunu iddia edə bilməyəcəksiniz. Sizinlə üç, yaxud dörd nəfər əlaqə
saxlayacaq. Adamlar mütəmadi şəkildə yoxa cıxdıqlarından tərkib daim dəyişəcək. İlk dəfə
mənim vasitəmlə təşkilata qoşulduğunuzdan, bu əlaqə həmişə qorunub saxlanacaq. Aldığınız
bütün əmrlər məndən gələcək. Şəxsən əlaqə saxlamaq zərurəti yaransa, bunu Martin vasitəsi ilə
edəcəyik. Nəhayət, günlərin birində ələ keçsəniz, hər şeyi boynunuza alacaqsınız. İkinci yol
yoxdur. Lakin öz işlərinizdən başqa etiraf etməyə ayrı günahınız olmayacaq. Yalnız bir ovuc
əhəmiyyətsiz adamı ələ verə bilərsiniz. Çox güman, heç məni də sata bilməyəcəksiniz. Çünki
həmin vaxta qədər ya ölmüş olacağam, ya da zahiri görkəmimi dəyişib tamamilə başqa adama
çevriləcəyəm.
O`Brayen hələ də yumşaq xalçanın üstündə var-gəl edirdi. Bədəncə cantaraq olsa da,
hərəkətlərindən yumşaqlıq və zəriflik sezilirdi. Bunu hətta əlini cibinə qoymağından, yaxud
siqareti tutmağından da görmək olurdu. O`Brayen fiziki gücdən daha çox insana inam aşılaması
və hər şeyə sirayət edən ironik ağlı ilə diqqəti çəkirdi. Özünü nə qədər ciddi aparsa da, təbiətində
fanatiklərə xas məhdudluqdan heç bir əsər-əlamət olmadığı aydın görünürdü. Qətl, intihar,
zöhrəvi xəstəliklər, amputasiya, sifətin dəyişdirilməsi haqqında danışanda səsində yüngül istehza
notları sezilirdi. Təkcə sözlərlə deyil, səsinin tonu ilə də “Bu qaçılmazdır”, - deyirdi. “- Biz
gözümüzü qırpmadan zəruri addımlar atacağıq. Həyat yenidən insanların yaşaması üçün yararlı
vəziyyətə düşəndən sonra isə belə işlərlə məşğul olmayacağıq”. O`Brayenə münasibətdə Uinston
heyranlıq, hətta sitayiş həddinə çatdığını hiss edirdi. Bir anlığa Qoldsteynin dumanlı siması da
yaddaşından silinmişdi. O`Brayenin qüdrətli çiyinlərinə, kobud cizgili, nahamvar, lakin həm də
ziyalılıq yağan sifətinə baxanda belə adamın nə vaxtsa məğlub ediləcəyinə inanmaq olmurdu.
Onun üstünü açmayacağı fitnə, öncədən sezməyəcəyi təhlükə ola bilməzdi. Hətta Culiyanın da
təsirləndiyi aşkar görünürdü. Qız siqaretinin sönməsinə fikir verməyib qulaq kəsilmişdi.
O`Brayen davam edirdi:
– Qardaşlıq haqqında yayılan şayiələri siz də eşitmisiniz. Şübhəsiz, bu təşkilatla bağlı öz
təsəvvürlərinizi formalaşdırmısınız. Yəqin xəyalınızda geniş gizli şəbəkə, zirzəmilərdə keçirilən
məxfi görüşlər, divarlara yazılan vida sözləri, bir-birlərini əllərinin xüsusi hərəkəti, yaxud parol
vasitəsi ilə tanıyan insanlar canlanıb. Belə şeylər yoxdur. Qardaşlıq üzvlərinin bir-birlərini
tanıması mümkün deyil. Heç bir təşkilat üzvünün, üç-dörd nəfər istisna olunmaqla, başqalarının
mövcudluğundan xəbər tutması mümkün deyil. Əgər Qoldsteyn özü Fikir Polisinin əlinə
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
227
keçsəydi, Qardaşlıq üzvlərinin siyahısını, yaxud həmin siyahının izinə düşmək üçün tələb olunan
məlumatı verə bilməzdi. Belə siyahı, ümumiyyətlə, yoxdur. Qardaşlığı məhv etmək imkan
xaricindədir, çünki o, ənənəvi mənada başa düşülən təşkilat kimi formalaşmamışdır. Onu
birləşdirən yeganə təməl ideyadır. İdeya isə məhvedilməzdir. Siz də ideyadan başqa heç nəyə
arxalana bilməzsiniz. Heç vaxt yoldaşlarınız olmayacaq. Kimsə sizə ürək-dirək verməyəcək. Ələ
keçsəniz, heç kəs sizə kömək etməyəcək. Biz üzvlərimizə heç vaxt yardım göstərmirik. Kiminsə
danışmamasına zərurət yarananda görə biləcəyimiz ən böyük iş kameraya gizli yolla ülgüc
keçirməkdir. Siz nəticəsiz və ümidsiz həyatla yaşamağa öyrəşməlisiniz. Bacardığınız qədər
işləyəcəksiniz, həbs olunacaqsınız, günahlarınızı boynunuza alacaqsınız və sonda öləcəksiniz.
Həyatda görəcəyiniz yeganə nəticələr bunlar olacaq. Yaşadığımız dövrdə hər hansı mühüm
dəyişikliyin baş verməsi ehtimalı sıfıra bərabərdir. Bu gün biz - meyidik. Gerçək həyatımız
gələcəkdədir. O həyata bir ovuc məzar torpağı, bir yığın sümük kimi daxil olacağıq. Uğrunda
çarpışdığımız gələcəyin nə zaman gələcəyini heç kəs bilmir. Bu, min il sonra da ola bilər. İndi nə
isə etmək istisna olunur. Biz sağlam ağlın hüdudlarını addım-addım genişləndirməliyik. Toplu
halda fəaliyyət göstərə bilmərik. Yalnız biliklərimizi gizli yolla fərddən fərdə, nəsildən nəsilə
ötürməyə gücümüz çatır. Fikir Polisinin gözü qarşısında başqa iş görmək mümkün deyil.
O susdu, bayaqdan bəri üçüncü dəfə qol saatına baxdı.
– Yoldaş, artıq sizin getmək vaxtınızdır, - deyə üzünü Culiyaya çevirdi.- Yox, bir dəqiqə
dayanın. Hələ qrafindəki şərabın yarısı qalıb.
Qədəhləri doldurdu, özününkünü yuxarı qaldırdı.
– Yaxşı, indi hansı sağlığa içirik? - deyə bayaqkı yüngül kinayə tonu ilə soruşdu. - Fikir Polisinin
məğlubiyyətinin şərəfinə? Böyük Qardaşın ölümünün şərəfinə? Bəşəriyyətin şərəfinə? Gələcəyin
şərəfinə?
– Keçmişin şərəfinə!-Uinston dilləndi.
– Keçmiş daha mühümdür, - deyə O`Brayen onun sözlərini təsdiq etdi.
Qədəhləri sona qədər içdilər. Bir dəqiqə sonra Culiya ayağa qalxdı. O`Brayen kabinetin yuxarı
başındakı kiçik qutudan götürdüyü yastı, ağ həbi qıza uzatdı, dilinin altına qoymasını tapşırdı.
– Bu çox vacibdir, - dedi. - Gərək sizdən şərab iyi gəlməsin. Lift xidmətçiləri hər şeyə fikir
verirlər.
Qapı Culiyanın arxasınca örtülən kimi elə bil onun mövcudluğunu tamam unutdu. Otaqda bir-iki
dəfə var-gəl edib dayandı.
– İndi bəzi təfərrüatları dəqiqləşdirməliyik, – dedi. - Belə başa düşdüm ki, sizin sığınacağa
bənzər bir yeriniz var.
Uinston mister Çarrinqtonun dükanının üstündəki otaq haqqında məlumat verdi.
– İlk vaxtlar işə yaraya bilər. Sonra başqa yer taparıq. Gizli görüş yerlərini tez-tez dəyişdirmək
lazımdır. Kitabın (Uinston hətta O`Brayenin də bu sözü xüsusi vurğu ilə tələffüz etdiyinə diqqət
yetirdi) surətini sizə mümkün qədər tez çatdırmağa çalışacağam. – Aydındır ki, söhbətin
Qoldsteynin kitabından getdiyini başa düşürsünüz. Bir neçə gündən tez əlimdə sərbəst nüsxə
olmayacaq. Yəqin mövcud nüsxələrin sayının çox məhdud olduğunun fərqindəsiniz. Biz kitabı
nə qədər sürətlə çap edib yayırıqsa, Fikir Polisi də eyni sürətlə aşkara çıxarıb məhv eləyir. Amma
bununla heç nəyə nail ola bilməyəcəklər. Kitabı yox etmək mümkün deyil. Hətta sonuncu nüsxə
ələ keçirilib yandırılsa da, biz yaddaşımıza əsaslanıb onu sözbəsöz bərpa edəcəyik. Deyin görüm,
işə gedəndə özünüzlə portfel götürürsünüz?