Camal Zeynaloğlu

195
 
 
(dərslik), 
“Otçiznaya  svoyey  Azada
”  (2003),
“Xalqları 
birləşdirən  şəxsiyyətlərdir”  (2004),  “Hikmət  xəzinəsindən 
incilər”  (2005),  “Yaz”  (ingilis  dilində)  (2005),  “Həqiqətin 
təşnəsiyəm”  (2006),  “Stokholm-Helsinki”(ingilis  dilində) 
(2005), “Bu sevgi qəlbimə haqdan gəlibdi” (2008), “Çiçəklərin 
söhbəti”  (gürcü  dilində)  (2007),  “Borçalının  ziyalı  qadınları” 
(ensiklopedik  toplu)  (2008),  “Elə  bil  Məkkəyə  nur  ələnibdi” 
(2009),   “Dunya  məni  tanıdınmı”  (2010),  “Haqqın  quluyam” 
(2011),   “Ətraf  mühit  və  canlı  orqanizm”  (2012)  (dərslik), 
”Qızılgül” (2013)-(toplu) kitablarının müəllifidir. 
      
Hacı  Azadə  xanımın  yaradıcılığının  əsas  meyarı,  ilham 
mənbəyi  həm  siyasi,  həm  də  iqtisadi  cəhətdən  günü-gündən  
inkişaf edən respublikamızın inkişafı, torpaqlarımızın hər qarışı 
uğrunda  ölməyə  hazır  olan  igid,  cəsur  Vətən  övladları, 
ölkəmizin  idman, mədəniyyət  və incəsənət  sahəsində dünyada 
qazandığı  uğurlardır.  Qəlbən  ilahi  eşqli,  müqəddəsamallı, 
Vətən,  xalq  məhəbbətli,  dostluğa,  yoldaşlığa  sədaqətli,  vəfalı 
olan  Azadə  xanımın  möhkəm  həyata  bağlılığı,  cəsarəti  və 
qətiyyəti hər birimizdə ona qarşı olan hörmət və rəğbət hissini 
daha da artırır. Hər şeydən öncə onu qeyd edim ki, Hacı Azadə 
xanım düz 23 ildir ki, özünə ad günü keçirmir. Çünki onun ad 
günü  Xocalı  soyqırımı  gününə  düşür.  Həmin  günü  Azadə 
xanımı hamı kədərli və qəmgin görür. O, hər il fevralın 26-da 
Xocalıya  həsr  edilmiş  tədbir  keçirir,  Xocalını  itirmiş 
soydaşlarımıza  maddi  və  mənəvi  yardım  edir.  Həmin  gün 
kimsənin  onu  təbrik  etməyə  cəsarəti  çatmır.  Əgər  elə  birisi 
olarsa,  onun  qəlbinə  toxunar,  “siz  səhv  edirsiniz,  bu  gün 
mənim ad günüm deyil, matəm günümdür.  Çünki 1992-ci il 
fevralın  26-da  ermənilər  mənim  ad  günümü  güllələdilər” 
deyir. 
     Mən Hacı Azadə xanımın ədəbi yaradıcılığına ilk öncə onun 
qəlbindəki  onu  Yaradan  olan  sevgi,  məhəbbət,  eşq  və 
vurğunluq hissinin necə güclü və əbədi olduğunu yazdığı “Elə 

---

196
 
 
bil  Məkkəyə  nur  ələnibdi”  şeirindəki  əsrarəngiz  möcüzədə 
görürük. O, bu şeiri 27 dekabr 2006 - cı ildə Məkkədə olduğu 
zaman qələmə almışdır. 
 
                            Bu nə möcüzədi, bu nə aləm, 
                            Yoxsa yer titrəyib silkələnibdi. 
                            Sanki bu ocağın Tanrı dünyası, 
                            Gələn zəvvarlarla mehrlənibdi, 
                            Elə bil Məkkəyə nur ələnibdi. 
                                                  * 
                            Bu dünya bam-başqa aləmmi deyim, 
                            Allahın eşqinə artıbdı heyim, 
                            Tanrıya bağlıdı odlu ürəyim, 
                            Bu sevgi qəlbimə haqdan gəlibdi, 
                            Elə bil Məkkəyə nur ələnibdi. 
                                                    * 
                            Azadə yolunu izinə bağlar, 
                            Alovuna bağlar, közünə bağlar, 
                            Qəlbinə, şeirinə, sözünə bağlar, 
                            Sonsuz məhəbbətlə möhürlənibdi, 
                            Elə bil Məkkəyə nur ələnibdi. 

---

197
 
 
      O,  Kəbə  göyərçinlərinə  xitabən,  “Qəlbimdə  alınmaz  bir 
yuva  tikdim,  Sizə  ürəyimi  bir  məskən  verdim”  deyərək 
göyərçinlərə  həyan  durduğunu  və  Ulu  Tanrıya  qəlbən  necə 
bağlı olduğunu bir daha sübut edir. 
      Hacı Azadə xanım həm də təbiətə vurğun şairələrdəndir. O, 
bütün  şeirlərini  ilhamla  yazır.  Onun  Baharın  gəlişinə  həsr 
etdiyi  “Elimə  sevdalı  bahar  gəlibdi”  şeirində  təbiətə 
vurğunluğunu, təbiət gözəlliyini necə tərənnüm etdiyinin şahidi 
oluruq: 
                            Quşlar cəh-cəh vurur Cənnət bağında,  
                            Xəyalım dolaşır Hz.Fatimə bağında. 
                            Bu yaz ürəklərə şəfa verəndir, 
                            Bu bahar ətiri dərdə məlhəmdir... 
                                                  *     
                            Belə gözəlliyə vurğun olmuşam, 
                            Azadəyəm elə bağlı olmuşam. 
                            Könlümə ruh verir, bahar nəfəsi, 
                            Şirindir çayların şən zümzüməsi, 
                            Elimə sevdalı bahar gəlibdi.  
  
      Və  yaxud  “Ulduzlar”  şeirində  şairə  özünəməxsus  təbdə 
deyir: 
                         Qaranlıq gecədə bir nura dönüb, 
                         Göylərdə çiçək tək açan ulduzlar. 

---

198
 
 
                         Mən sizə vurğunam, sizə heyranam, 
                         Yollarıma işıq saçan ulduzlar... 
                                             * 
                         Azadə Talehin ümidlərisiz, 
                         Ömrümün mənalı, xoş günlərisiz. 
                         Parlaq arzuların dəyərisiz, 
                         Ay yanar ulduzlar, qaçan ulduzlar.                
     Şairənin kədər notları üzərində köklənmiş “Yollar” şeiri bu 
baxımdan  oxucunu  özünə  cəlb  edir,  onun  qəlbini  riqqətə 
gətirir: 
                            Cığırlar uzanır yola qarışır, 
                            Güzgüyə bənzəyir gün işığında.                   
                            Bəzən gözlərimdə ümid sayrışır, 
                            Uzanır yol boyu uzanan yollar. 
                            Gah sevinc, gah kədər qazandı yollar. 
                            Qarışır ömrümün cığırlarına.    
     Xanım  şairənin  qəlbində  həmişə  bir  yurd  sevgisi,  Vətən 
həsrəti  qövr  edir.  Bu  həsrət,  bu  sevgi  Borçalı  sevgisi,  Borçalı 
həsrətidir.O,  doğulduğu  elinə,  obasına  vurğun  insandır. 
Doğulduğu  Borçalı  mahalının  hər  qarışını,  daşını,  dərəsini 
unutmayan,  o  yerləri  daim  qəlbində  yaşadan  insandır  Azadə 
xanım.  O,  Borçalını  özünün  səcdəgahı  sanır.  Necə  ki,  şairlər 
Səyavuş Uyğun və Borçalı Qasımlı “Azadə” adlı nəğmələrində 
bunu açıqca dilə gətirirlər: 
 

---