2
Müəyyən hallarda cədvəllərin adi mətndən üstünlüyünü bilirsiniz. Ancaq
sətir və sütunların sayı artdıqca cədvəllərlə işləmək o qədər də əlverişli olmur.
Belə hallarda informasiya modelinin başqa formaları: sxemlər, qrafiklər,
diaqramlar köməyə gəlir. Bu formalar yığcam olmaqla yanaşı, həm də asan
qavranılır.
Fäaliyy t
ä – 1
Fäaliyy t
ä – 1
.
Yaz
Yay
Payız
Qış
Şagirdlərin sayı
1. Aşağıdakı cədvəli sinfinizdəki şagirdlərin doğum tarixlərinə görə doldurun.
2. Doldurulmuş cədvəli aşağıdakı diaqramlar
şəklində göstərin: soldakı diaqramdakı hər bir
sütun, sağdakı diaqramda isə hər bir sektor bir
fəslə uyğundur. Sütunların üzərində onlara
uyğun ədədi qiymətləri göstərin. Sektorların
içərisində isə ədədi qiymətlərlə yanaşı, həm
də hər ədədə uyğun faizi yazın.
Nəticəni müzakirə edək:
-
-
Sinfinizdə ən çox ad günü hansı fəsildə olacaq?
Əgər yuxarıdakı cədvəli aylara görə tərtib etsəydiniz, onda onun qrafik təsviri
üçün hansı diaqramı seçərdiniz?
7A sinif şagirdlərinin doğum tarixlərinin fəsillər üzrə paylanması
Şəkillərdə ölkəmizin 4 bölgəsində aylıq yağıntının miqdarı (mm) təsvir olunub.
9.
MƏTN REDAKTORUNDA DİAQRAM
·
·
Lənkəranda ən çox yağıntı hansı ayda düşür? Bəs Zaqatalada?
Mart ayında Qubada təxminən neçə millimetr yağıntı düşüb?
I III V VII IX
XI
Bakı
Quba
Lənkəran
Zaqatala
I III V VII IX
XI
350
250
150
50
0
I III V VII IX
XI
300
250
150
50
mm
0
300
250
150
50
mm
I III V VII IX
XI
0
mm
300
250
150
50
mm
0
35
34
Dairəvi diaqram
Sütunlu
diaqram
Diaqram ədədi və başqa növ informasiyanın
qrafik təqdimolunma formasıdır.
Diaqramlar müxtəlif kəmiyyətlər arasında müna-
sibəti əyani göstərir. Diaqramların müxtəlif növləri
vardır: sütunlu, dairəvi, piramidal və s. Tamın hissə-
ləri olan kəmiyyətləri əks etdirmək üçün çox zaman
dairəvi diaqramlardan istifadə olunur. Məsələn,
yuxarıdakı nümunədə ad günlərinin fəsillər üzrə necə
paylanmasından asılı olmayaraq onların cəmi sinfin
bütün şagirdlərini əhatə edəcək.
Geniş tətbiq olunan diaqramlardan biri sütunlu
diaqramlardır. Onlardan, əsasən, kəmiyyətin dəqiq
qiymətlərini bilmək və dəyişmə dinamikasını izlə-
mək üçün istifadə olunur. Sütunlu diaqramlar eyni
enə malik paralel düzbucaqlılardan (sütunlardan)
ibarət olur. Sütunların hündürlükləri kəmiyyətin aldı-
ğı qiymətlərə mütənasib olur və həmin qiymətlər
şaquli oxda göstərilir.
Qrafik və diaqramlar birbaşa cədvəllərlə bağlı ol-
duğundan cədvəl prosessorlarının diaqramlarla işlə-
Sözlük
Sözlük
Diaqram
Dairəvi diaqram
Sütunlu diaqram
.
1.
OpenOffice.org Writer mətn redaktorunu başladın. Yeni boş sənəd açıla-
caq.
2. “
Dünyanın ən böyük ölkələri” ifadəsini daxil edib Enter klavişini basın.
Kursor
növbəti sətrə keçəcək.
Fäaliyy t
ä – 2
Fäaliyy t
ä – 2
Mətn redaktorunda cədvəlin yaradılması və bu cədvəl əsasında diaqramların
qurulması.
3. TableрInsertрTable...
menyu komandasından istifadə etməklə 5´2 ölçülü
cədvəl yaradın və həmin cədvəli aşağıdakı kimi doldurun:
Ölkə
2
Ərazisi, mln. km
Amerika Birləşmiş Ştatları
9,4
Çin
9,6
Hindistan
3,3
Rusiya
17,1
mək üçün geniş imkanları vardır. Ancaq bəzi mətn redaktorları da onlarda
yaradılmış cədvəlləri diaqram şəklində təqdim edə bilir.
Dünya ölkələri
Çap üçün deyil
2
Müəyyən hallarda cədvəllərin adi mətndən üstünlüyünü bilirsiniz. Ancaq
sətir və sütunların sayı artdıqca cədvəllərlə işləmək o qədər də əlverişli olmur.
Belə hallarda informasiya modelinin başqa formaları: sxemlər, qrafiklər,
diaqramlar köməyə gəlir. Bu formalar yığcam olmaqla yanaşı, həm də asan
qavranılır.
Fäaliyy t
ä – 1
Fäaliyy t
ä – 1
.
Yaz
Yay
Payız
Qış
Şagirdlərin sayı
1. Aşağıdakı cədvəli sinfinizdəki şagirdlərin doğum tarixlərinə görə doldurun.
2. Doldurulmuş cədvəli aşağıdakı diaqramlar
şəklində göstərin: soldakı diaqramdakı hər bir
sütun, sağdakı diaqramda isə hər bir sektor bir
fəslə uyğundur. Sütunların üzərində onlara
uyğun ədədi qiymətləri göstərin. Sektorların
içərisində isə ədədi qiymətlərlə yanaşı, həm
də hər ədədə uyğun faizi yazın.
Nəticəni müzakirə edək:
-
-
Sinfinizdə ən çox ad günü hansı fəsildə olacaq?
Əgər yuxarıdakı cədvəli aylara görə tərtib etsəydiniz, onda onun qrafik təsviri
üçün hansı diaqramı seçərdiniz?
7A sinif şagirdlərinin doğum tarixlərinin fəsillər üzrə paylanması
Şəkillərdə ölkəmizin 4 bölgəsində aylıq yağıntının miqdarı (mm) təsvir olunub.
9.
MƏTN REDAKTORUNDA DİAQRAM
·
·
Lənkəranda ən çox yağıntı hansı ayda düşür? Bəs Zaqatalada?
Mart ayında Qubada təxminən neçə millimetr yağıntı düşüb?
I III V VII IX
XI
Bakı
Quba
Lənkəran
Zaqatala
I III V VII IX
XI
350
250
150
50
0
I III V VII IX
XI
300
250
150
50
mm
0
300
250
150
50
mm
I III V VII IX
XI
0
mm
300
250
150
50
mm
0
35
34
Dairəvi diaqram
Sütunlu diaqram
Diaqram ədədi və başqa növ informasiyanın
qrafik təqdimolunma formasıdır.
Diaqramlar müxtəlif kəmiyyətlər arasında müna-
sibəti əyani göstərir. Diaqramların müxtəlif növləri
vardır: sütunlu, dairəvi, piramidal və s. Tamın hissə-
ləri olan kəmiyyətləri əks etdirmək üçün çox zaman
dairəvi diaqramlardan istifadə olunur. Məsələn,
yuxarıdakı nümunədə ad günlərinin fəsillər üzrə necə
paylanmasından asılı olmayaraq onların cəmi sinfin
bütün şagirdlərini əhatə edəcək.
Geniş tətbiq olunan diaqramlardan biri sütunlu
diaqramlardır. Onlardan, əsasən, kəmiyyətin dəqiq
qiymətlərini bilmək və dəyişmə dinamikasını izlə-
mək üçün istifadə olunur. Sütunlu diaqramlar eyni
enə malik paralel düzbucaqlılardan (sütunlardan)
ibarət olur. Sütunların hündürlükləri kəmiyyətin aldı-
ğı qiymətlərə mütənasib olur və həmin qiymətlər
şaquli oxda göstərilir.
Qrafik və diaqramlar birbaşa cədvəllərlə bağlı ol-
duğundan cədvəl prosessorlarının diaqramlarla işlə-
Sözlük
Sözlük
Diaqram
Dairəvi diaqram
Sütunlu diaqram
.
1.
OpenOffice.org Writer mətn redaktorunu başladın. Yeni boş sənəd açıla-
caq.
2. “
Dünyanın ən böyük ölkələri” ifadəsini daxil edib Enter klavişini basın. Kursor
növbəti sətrə keçəcək.
Fäaliyy t
ä – 2
Fäaliyy t
ä – 2
Mətn redaktorunda cədvəlin yaradılması və bu cədvəl əsasında diaqramların
qurulması.
3. TableрInsertрTable...
menyu komandasından istifadə etməklə 5´2 ölçülü
cədvəl yaradın və həmin cədvəli aşağıdakı kimi doldurun:
Ölkə
2
Ərazisi, mln. km
Amerika Birləşmiş Ştatları
9,4
Çin
9,6
Hindistan
3,3
Rusiya
17,1
mək üçün geniş imkanları vardır. Ancaq bəzi mətn redaktorları da onlarda
yaradılmış cədvəlləri diaqram şəklində təqdim edə bilir.
Dünya ölkələri
Çap üçün deyil