Cetinaslan mustafa

 

- 943 - 

Hamamın  önüne  sonradan  eklenen  6,23x8,16  m  ölçülerindeki  soyunmalık  bölümü  bir  koridor,  üç 

soyunma hücresi ve bir tuvaletten oluşmaktadır. Hamamın özgün halinde burada bir soyunmalık bulunup-

bulunmadığı tespit edilememektedir. 

Hamamın doğu beden duvarının kuzey ucundaki yarım daire kemerli bir açıklıktan özgün halinde 

ılıklığa  girilmektedir  (9.  Fotoğraf).  2,95x3,07  m  ölçülerinde  kare  planlı  mekânın  üzeri  tromlarla  geçilen 

kubbeyle  örtülüdür.  Batı  cephenin  ortasında  soyunmalıkla  sıcaklığı  irtibatlandıran  düşey  dikdörtgen  bir 

pencere açıklığı ile cephenin doğusunda yarım daire kemerli bir kapı ve batı cephenin kuzey ucunda yarım 

daire  kemerli  ikinci  bir  kapı  açıklığı  daha  vardır.  Bu  bölümde  kapı  açıklıklarının  önünde  uzanan  koridor 

haricinde bir sekiye yer verilmiştir.  

Soyunmalık ile eş büyüklükteki 3,02x3,07 m ölçülerinde kare planlı sıcaklığın üzeri yine soyunmalık 

da olduğu gibi tromplarla geçilen kubbeyle örtülmüştür (10. Fotoğraf). Sıcaklığın doğu cephesi haricindeki 

diğer üç cephesinde birer kurna yer almaktadır. Bu kurnalardan güney cephedeki, halvetteki kurnalar gibi 

yeni iken; diğer iki kurna hamamın özgün kurnalarıdır. Son onarımlarda hem sıcaklıkta hem de halvetteki 

kurnalara sıcak ve soğuk su tesisatı döşenmiştir. 

Ilıklığın  güney  cephesinde  yer  alan  yarım  daire  kemerli  açıklıktan  geçilerek  2,03x2,98  m 

ölçülerindeki  üzeri  tropmplarla  geçilen  elips  şeklinde  bir  kubbe  ile  örtülü  halvete  girilmektedir  (11. 

Fotoğraf).  Halvette  yer  alan  iki  kurna  son  yıllarda  gerçekleştirilen  onarımda  yenilenmiştir.  Halvetin  dar 

kenarındaki kurnanın üzerinde mermerle kapatılmış pencere, arkadaki su deposuna açılmaktadır. Halvet ile 

sıcaklığın  kesiştiği  köşede  yer  alan  su  deposu  işlevini  yitirdiği  için  1990’lı  yıllarda  yapılan  son  tadilatta 

kapatılmıştır. 

Hamamın  soyunmalık  ve  sıcaklığını  örten  kubbelere  geçişte  kullanılan  tromplar  ve  hafifletme 

kemerleri  sivri  formlu  olmakla  birlikte  yapılan  onarımlar  nedeniyle  şekillleri  büyük  oranda  bozulmuştur. 

Kubbelerin  tepe  noktalarında  ılıklık  ve  halvette  beşer,  sıcaklıkta  ise  yedi  tane  olmak  üzere  toplam  17  tane 

kare ışıklığa yer verilmiştir (12. Fotoğraf). 

Hamamın  özgün  halinde  süslemeleri  olup-olmadığına  dair  herhangi  bir  iz  ya  da  bilgi 

bulunmamaktadır. Günümüzde dışı beton ile sıvanmış haldeki hamamın içerisinde mermer kaplamalara yer 

verilmiştir.  Sıcaklık  ve  halvette  duvar  kenarlarındaki  sekiler  mermer  kaplanırken  kurnalar  da  kısmen 

kaplamaya gömülmüştür (10. ve 11. Fotoğraf). 

Hamam kültürünü yaşatmak için köy halkı tarafından yenilenen hamam, asker uğurlama, nişan ve 

düğün törenlerinde kullanılmaktadır. Isı ve su sistemi yenilenen hamamın inşa tarihini kesin olarak ortaya 

koyabilecek  bir  bilgi  bulunmamaktadır

5

.  Deydinler  Köyü  Hamamı’nı,  Osmanlı  hamam  tipinin  en  yalın 

örneklerinden olan ılıklık-sıcaklık ve halvetin eş odalar halinde olduğu plan tipi içerisinde ele almak mümkündür 

(Eyice, 1997: 419).  

Sarıpınar (Sırnas) Köyü Hamamı: 

Sarıpınar  Köyü’nde  köyün  merkezine  yakın  bir  alanda  yer  alan  hamamın  banisi  ve  inşa  tarihi  ile 

ilgili bir bilgi bulunmamaktadır

6

. Tek hamam olarak doğu-batı doğrultusunda inşa edilen hamam 9,01x4,00 

m ölçülerinde dikdörtgen bir alanı kaplamaktadır. Arka arkaya yerleştirilmiş biri dikdörtgen, biri kare planlı 

iki mekân ile bu mekânlardan ikincisine kuzeyden bitişik dikdörtgen planlı su deposundan oluşmaktadır (3. 

Çizim,  13.  Fotoğraf).  Ancak  dikdörtgen  planlı  mekânın  güneyinde  günümüzde  yıkık  bir  bölümün  olduğu 

mevcut kapıdan ve izlerden anlaşılmaktadır. 

Hamamın 0,67 m kalınlığındaki beden duvarları moloz taş, kapı ve pencere kemerleri ile üst örtü ve 

üst  örtüye  geçiş  elemanları  ise  tuğla  malzeme  ile  örülmüştür.

 

Yapının  dışında  her  herhangi  bir  sıva  izi 

bulunmamakla  birlikte  iç  kısımda  özellikle  sıcaklıkta  sıva  izleri  görülmektedir.  Sıvaların  döküldüğü 

alanlarda yapının beden duvarları içerisine yerleştirilmiş pişmiş toprak künkler dikkat çekmektedir. 

Kuzey  cephenin  batı  ucuna  yerleştirilmiş  yarım  daire  kemerli  bir  kapı  ile  2,54x2,95  m  ölçülerinde 

dikdörtgen  planlı  soyunmalığa  girilmektedir  (15.  ve  16.  Fotoğraf).  Üzeri  tekne  tonoz  örtülü  soyunmalığın 

güney  beden  duvarının  ortasında  bir  ocak  nişi  ve  ocak  nişinin  batısında,  giriş  kapısının  karşısında  yarım 

daire  kemerli  bir  açıklık  yer  almaktadır.  Yarım  daire  kemerli  açıklıktan  ulaşılan  mekânının  üst  örtüsü 

çökmüş  olduğu  için  bu  bölüme  girilememektedir.  Yıkıntılardan  dolayı  boyutlarının  ve  işlevinin  tespiti 

mümkün olmayan  mekânın temizlik  mekânı ya da hela gibi yardımcı  hizmet  mekânı olması mümkündür. 

Soyunmalığın  doğu  beden  duvarında  soyunmalıkla  sıcaklığı  irtibatlandıran  düşey  dikdörtgen  bir  pencere 

açıklığı ile cephenin güneyinde yarım daire kemerli bir kapı açıklığı vardır. 

2,54x2,36 m ölçülerindeki sıcaklığın üzeri tromplarla geçilen yüksekçe bir kubbeyle örtülmüştür (14. 

Fotoğraf). Sıcaklığın doğu beden duvarı ve kubbesi büyük oranda çöktüğü için kurna sayısını tespit etmek 

mümkün  olmamaktadır.  Sıcaklığın  doğusunda,  kuzey-güney  doğrultusunda  uzanan  2,54x1,19  m 

                                                 

5

  Kaplanoğlu  köyle  ilgili  bilgi  verirken  köyde  “tarihsel  bir  hamamın  kalıntıları”  bulunduğunu  belirtmekte  ancak  tarih  vermektedir 

(Kaplanoğlu, 2001: 88). 

6

 Hamam 40° 2'2.89"K - 29°27'55.59"D koordinatlarında yer almaktadır. 

---