ÜMID QAPISI
93
Əffan Bəsri deyir ki, İmam Sadiq (ə) mənə belə
buyurdu: “Qumun nə üçün Qum deyə
adlandırıldığını bilirsənmi?”
Mən dedim: “Allah-taala, Onun Rəsulu (s) və siz
daha yaxşı bilirsiniz.”
Buyurdu: “Qum ona görə “Qum” adlandırılıb ki,
onun sakinləri Ali-Məhəmmədin Qaiminin (ə.c)
ətrafına toplaşacaq, onunla birlikdə qiyam edəcək,
bu yolda çox möhkəm olacaq və ona kömək
edəcəklər.”
1
Məhəmməd (s) sülaləsinin Sadiqi (ə) başqa bir
rəvayətdə bu barədə belə buyurur: “Qumun torpağı
müqəddəsdir, Qum sakinləri bizdən, biz isə
onlardanıq. Heç bir zalım orada pis məqsəd güdməz.
Belə olarsa, onun cəzası tezləşər. Əlbəttə, bu,
qardaşlarına xəyanət etmədiyi haldadır. Əks
təqdirdə, Pərvərdigar onlara daha pis əməl sahibləri
оlan zalımları hakim edər. Amma Qum camaatı
bizim Qaimimizin (ə.c) dostları və bizim haqqımıza
dəvət edənlərdir.”
Söhbətin bu məqamında İmam (ə) başını asimana
tərəf qaldıraraq dua etdi: “Pərvərdigara! Onları hər
bir fitnədən uzaq saхla və bəlalardan xilas et.”
2
1. Biharul-Ənvar, 60-cı cild, səh. 216.
2. Biharul-Ənvar, 60-cı cild, səh. 218.
94 DÜNYANIN SONUNCU HAKİMİYYƏTİNİN ƏLAMƏTLƏRİ
İran - İmam zaman (ə.c) ölkəsi
Qum şəhəri haqda qeyd olunan rəvayətlərdən
göründüyü kimi iranlıların İmam Zamanın (ə.c)
zühurundan əvvəlki dövrdə əhəmiyyətli rolu vardır.
Lakin azca diqqət olunarsa, məsum imamların (ə)
kəlamında onların İran və bu ölkə xalqına xüsusi
əhəmiyyət verdiyinin şahidi olarıq. Həm də bu
rəvayətlərdə İmam Mehdinin (ə.c) zühurundan
əvvəlki dövrdə dinə göstərdikləri xidmət və zühur
üçün yaratdıqları şərait barədə bilgilər də vardır.
Kitabın bu hissəsində isə biz zühur üçün şərit
yaradan iranlılar barəsində bir neçə rəvayəti
nəzərinizə çatdırırq:
İranlilar yaxşı yad olunur
İbn Abbas deyir ki, Rəsuli-Əkrəmin (s) hüzurunda
farslar barədə söz açıldı. Həzrət (s) buyurdu: “Fars
əhli (məqsəd iranlılardır) biz Əhli-beytdən (ə) hesab
olunurlar.”
1
Rəsuli-Əkrəmin (s) hüzurunda məvali və əacim
2
barəsində yad edildiyi zaman о belə buyurdu: “And
1. “Zikru İsbəhan”, səh. 11.
2.
“
Məvali
”
və
“
mövla
”
sözünün lüğətdə müxtəlif mənaları
vardır. Əllamə Əmini “Əl-Qədir” kitabının 1-ci cildində bu söz
üçün 22 məna qeyd edir. Amma terminoloji cəhətdən, yəni ayə
və rəvayətlərdə isə 5 məna kəsb etdiyini deyərək yazır: Vəlau
itq, vəlau İslam, vəlau həlf, vəlau qəbilə. Vəla sözləri ərəblə
ÜMID QAPISI
95
olsun Allaha, mən onlara sizdən daha çох
inanıram.”
1
İbn Abbas deyir: “Sizə qara bayraq gətirilən zaman
farslara hörmət edin, çünki sizin dövlətiniz
onlarladır.”
2
Bir gün Əşəs Əmirəl-möminin Əliyə (ə) etiraz edərək
dedi: “Ey Əmirəl-möminin (ə)! Niyə bizdən qabaq
bu əcəmlər (qeyri-ərəblər) sizin ətrafınıza
toplaşıblar?”
İmam Əli (ə) qəzəbləndi və belə cavab verib
buyurdu: “İri cüssəli xeyirsiz, hər biri uzunqulaq
kimi öz yatağında bükülüb yatan, şan-şöhrət və fəxr
etmək xatirinə digər bir qövmün insanlarından üz
qarşılıqlı mənadır. Mənası isə qeyri-ərəb deməkdir. Bu
mənadan əksər zamanlar rical alimləri istifadə edir. Müraciət
edin: “Ət-Təqribu vət-Təysir”, 2-ci cild, səh. 333.
Bu mənanın iranlılar barədə istifadə edilməsinə səbəb isə bəlkə
də bunun оnlar barədə çox istifadə edilməsidir. Əlbəttə, bəziləri
bu versiyanı qəbul etməkdə israrlıdırlar.
Bütün bunlardan əlavə, biz də israr üçün deyil, məhz elə qədim
və müasir alimlərin kitablarında belə təfsir olunduğu üçün bu
mənanı qəbul edirik. Lakin bu mənaya çох təkid etmirik.
“Fars” Rum ölkəsi müqabilində qeyd olunan bir diyardır. Bu
günkü İran və qədim dövrlərdə İran torpağı sayılan torpaqlara
deyilir.
1. “Zikru İsbəhan”, səh. 12; “Əl-Camius-Səhih”, 5-ci cild, səh.
382.
2. “Ramuzul-Əhadis”, səh. 33.
96 DÜNYANIN SONUNCU HAKİMİYYƏTİNİN ƏLAMƏTLƏRİ
döndərirlər. Siz indi də mənə onları (farslardan)
özümdən uzaqlaşdırmağımı söyləyirsiniz? Heç vaхt!
Mən onları özümdən uzaqlaşdırmaram
1
və cahilliyi
üzərimə götürə bilmərəm. And olsun toxumu
cücərdib məxluqatı Yaradan Pərvərdigara! Sizin indi
onları İslama dəvət etmək üçün qılınc çəkdiyiniz
kimi, onlar da sizi İslam dininə qaytarmaq üçün
sizinlə döyüşə qalxacaqlar.”
2
Zühur üçün şərait yaradanlar
Zühurdan əvvəlki hadisələr və İmam Mehdinin (ə.c)
döstları və silahdaşları haqda rəvayətlərin
əksəriyyəti İran və iranlılar barəsindədir. Bu mövzu
fars əhli, əcəm, Xorasan əhli, Qum əhli, taliqanlılar,
reylilər və bu kimi müxtəlif sözlərlə bəyan
оlunmuşdur.
Hədisləri diqqətlə araşdırarıqsa, belə nəticəyə gələ
bilərik ki, İmam Zamanın (ə.c) zühurundan öncə İran
ölkəsində ilahi quruluş və məsum imamların (ə)
1. O dövrdə Kufə bazarında əksər iranlı və fars tacirlər olduğu
üçün fars dilində danışardılar (“Müstədrəkül-Vəsail”, 13-cü
cild, səh. 250, 4-cü hədisdən anlaşıldığı kimi). Elə bu hədisə
əsasən də, Əşəsin Əmirəl-möminin Əliyə (ə) etirazı və Həzrətin
ona müdafiə xarakterli cavabı məhz elə iranlılar barədə
olmuşdur.
2. “Əl-Ğarat”, 24-cü cild, səh. 498; “Səfinətul-Bihar”, 2-ci cild,
səh. 693; İbn Əbil-Hədid, “Nəhcül-Bəlağənin Şərhi”, 20-ci cild,
səh. 284.
Dostları ilə paylaş: |