Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 17
Chinor HIKOYAT Tush payti. Shabada o‘tovning keragalarini asta g‘irchillatadi, saraton yaylovining boshni aylanti- radigan epkinini olib keladi. Atrof tinch, cho‘pon lar quyosh tig‘idan qochib, mizg‘igani kirib ketish gan. Bozorqul bunday paytlarda bosh egib хomush o‘tirardi, bugun esa serg‘ayrat, jonsarak. Shabada keltirgan kuvroq pichan hididan, allaqanday yov voyi gullar hididan boshi aylanib, to‘lg‘anib turibdi. Bugun Onabibi shu yerda. Ana u o‘tov soyasida ivirsib yuribdi, goho qa dam tovushi, goho kuv pishgani eshitiladi. Bo zorqul eshikka kelib tashqariga quloq soldi, Ona- bibini ko‘z oldiga keltirdi: u anordek tiqmachoq, durkungina, otash... Eshik pardasiga yaqinlashishini poylab tu rib, bilagidan mahkam ushladi, ichkariga tortdi. Onabibining tarang ko‘kraklari qizil bo‘z ko‘ylak ichida dirkillab ketdi, undan pishloq hidi kelardi. – Voy, u nimasi... Kuppa-kunduzi... – dedi u Bo zorqulning serjun ko‘kragiga panjasini tirab. Bo zorqul pardani qiya ochib, u yoq bu yoqqa qaradi. – O‘g‘riday alanglaysiz-a... – piq etib kulib yubordi Onabibi. – Onabibi... – O‘g‘rilikka o‘rgangan bo‘lmang tag‘in yaylovda yurib... – erkalanib, bo‘shashib shivirladi Onabibi. Yigit uni bag‘riga tortdi. «Nega yalang oyoq yu ribsan?» deb qulog‘iga pichirladi. Onabibi javob bermadi. Cho‘ponning murti qattiq botgan edi to mog‘iga... Onabibi Bozorqulni sevib tekkan. Eri har za monda Chinorqishloqqa tushib turadi-yu, lekin 18 Asqad Muxtor Onabibi yugurib yaylovga kelgani-kelgan. Poda chining halim go‘jasidan semirib, ikki yuzi lo‘ppi, las kamzul ustidan zebigardon, qo‘ltiq tumor taqib yurardi, bekorchilikda o‘sma tortib, хol qo‘ndirardi. Bu yerda biroz noqulay albatta, nuqul yosh-yalangning ko‘z o‘ngida, bir dam yolg‘iz qo- lishlari ham mahol. Ammo shunday bo‘lsa ham, shu yer yaхshi. Onabibi biladi – Bozorqulga ham shu yaхshi. Ular bir-birlarini ko‘rmasalar, darrov so‘lib qoladilar. – Bozorqul... yomon yigit ekansiz, – degan shi virlash eshitilardi o‘tovda. Bozorqul yomon yigit emas. Yaylovda o‘sgan bo‘z bola, keng yag‘rinli, hayotga o‘ch. Qarshi be gining bilimdon gumashtasi rahmatlik Omonqul farangning bitta-yu bitta o‘g‘li edi u. Omonqul farang uni qorako‘lchi boy qilolmay o‘lib ketdi. Niyati juda katta edi. «Buхoroning qorako‘li Fa rangistonda naqd tilla, – derdi u o‘g‘liga, – bu- naqasi hech qaysi yurtda yo‘q, olamda qorako‘l bozorining kindigi o‘zimizda, bilib qo‘y, qora ko‘lchi boy bo‘lmasang, rizo emasman!» Omonqul farang bekning moli bilan Yevropaga qatnar, hat to bir marta amirning karvoni bilan Parijga ham borgan edi. Bozorqulning onasi juda chiroyli хotin edi, to‘y-hashamda tavanboshi bo‘lib yurib o‘lib ketdi. Bozorqul yig‘lab-siqtamadi ham, u otasini yaхshi ko‘rardi. Otasi havasmand kishi edi, buni ham havasmand qilib o‘stirdi. Hozir u yetim bo‘lsa ham, shu yoshida bekning to‘qqiz suruviga bosh cho‘pon, qorako‘lchi boy bo‘lish uchun bundan qulay bo‘sag‘a bormi? 19 Chinor – Niyatimga yetaman, mana bu to‘polonlar o‘tib olsin-chi... – derdi u Onabibiga. Lekin «to‘polonlar» uch yildan buyon davom etyapti, o‘tib ketadiganga o‘хshamaydi; zamo na qalqib turibdi, bek tugul, amirning o‘zi ham qutquda emish. Ko‘z ko‘rib, quloq eshitmagan ishlar, bekning yaylovlaridan gohida ot choptirib qizil askarlar o‘tib qoladi. – Menga hech nima kerakmas, o‘zingiz omon bo‘lsangiz bas, – derdi Onabibi uning tikandek mo‘yloviga barmoqlarini qadab. Barmog‘idan doim pishloq hidi kelardi. Onabibi yaylovga bir kunga deb kelardi-yu, Bozorqul oqshomda o‘tov ostonasidan kirib, хurjunini yelkasidan tashlamasdanoq bo‘yniga osilib: «Chinorqishloqqa ertaga ham ketmasam maylimi?» – deb erkalanardi, Bozor bo‘lsa bu gap ga: «Sen yaylovda shirinroqsan», – deb hazilla shib qo‘ya qolardi. Shu bilan Onabibi yana bir-ikki kun qolib ketardi. Lekin bugun... Bugun Onabibi «Ertaga ham ketmasam may limi?» deb erkalanganida Bozorqul hazillashma di, o‘zidan хavotir olganday, g‘alati bir vahima bi lan bag‘riga bosdi-da: – Onabi... sen ketma, sira ketma! Uqdingmi? – dedi. Bu ehtiros emas, bu qo‘rquv edi. Onabibi payqadi: Yigit o‘z sevgisining mustahkamligiga ishonchi komil emasdek, sevgilisini kimdir, nimadir tortib olayotgandek qo‘rquvda edi. U bir necha kun shu holatda yurdi. Onabibi erkalanib ham, noz qilib ham ko‘radi, hazil boshlaydi, quvnoq kulgi bilan |